การพัฒนาสันตินวัตกรรมการเสริมสร้างพลังเมตตากรุณาของบุคลากรแพทย์

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) วิเคราะห์ปัจจัยที่ส่งผลต่อการเสริมสร้างพลังเมตตากรุณาของบุคลากรแพทย์ตามแนวคิดการพัฒนาความกรุณาในตนเองของเนฟและตามวิถีปฏิบัติหมู่บ้านพลัม 2) ศึกษากระบวนเสริมสร้างพลังความเมตตากรุณาตามแนวพระพุทธศาสนาเถรวาท 3) สร้างและนำเสนอสันตินวัตกรรมการเสริมสร้างพลังเมตตากรุณาของบุคลากรแพทย์ ด้วยการวิจัยแบบผสานวิธี เครื่องมือวิจัย ได้แก่ แบบสัมภาษณ์เชิงลึก ชุดฝึกอบรมและแบบวัดเมตตากรุณา มีกลุ่มผู้ให้ข้อมูลสำคัญ 6 ท่าน และกลุ่มตัวอย่างทดลองเป็นแพทย์ 12 ท่าน วิเคราะห์ผลก่อนและหลังทดลองด้วยสถิติค่าทีและการวิเคราะห์เชิงคุณภาพ

ผลการวิจัยพบว่า 1) ปัจจัยที่ส่งผลต่อการเสริมสร้างพลังเมตตากรุณาตามแนวคิดของเนฟ คือ สติ โดยการฝึกสติตามแนวคิดของเนฟ เน้นระดับเชื่อมโยงกับความเป็นมนุษย์ในขณะที่แนวคิดหมู่บ้านพลัมเน้นเชื่อมโยงทั้งระดับความเป็นมนุษย์และสิ่งรอบตัว 2) กระบวนการเสริมสร้างพลังเมตตากรุณาตามแนวพระพุทธศาสนาเถรวาทมีหลักธรรมเสริมสร้างเมตตากรุณา คือ สติ ปรโตโฆสะ โยนิโสมนสิการ ไตรสิกขา และสังคหวัตถุ 4 3) สร้างและนำเสนอสันตินวัตกรรมการเสริมสร้างพลังเมตตากรุณาของบุคลากรแพทย์ คือ การใช้หลักสูตรภาวนาออนไลน์ ประกอบด้วย 4 โมดูลของการฝึกปฏิบัติสร้างการตระหนักรู้ ผลการอบรมพบว่า ระดับความเมตตาต่อตนเองและระดับความกรุณาต่อตนเองของผู้เข้าอบรมหลังอบรมสูงกว่าก่อนอบรมอย่างมีนัยสำคัญ (P<0.05) สรุปว่า หลักสูตรนี้เสริมสร้างพลังเมตตากรุณาในบุคลากรแพทย์ เกิดองค์ความรู้ใหม่คือ “the CHRYSANTHEMUM⁺” Model