เวสสันดรชาดก: วรรณกรรมศักดิ์สิทธิ์ในการรับรู้และการประกอบสร้าง ทางวัฒนธรรมของชาวเมืองปากเซ แขวงจำปาสัก สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว

Main Article Content

กอบชัย รัฐอุบล
ปฐม หงษ์สุวรรณ

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาการรับรู้วรรณกรรมเรื่องเวสสันดรชาดของชาวเมืองปากเซ แขวงจำปาสัก สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว และ 2) เพื่อศึกษาเวสสันดรชาดกกับการประกอบสร้างทางวัฒนธรรมของชาวเมืองปากเซ แขวงจำปาสัก สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว ซึ่งใช้มุมมองทางคติชนวิทยาและสังคมวิทยาเป็นกรอบในการวิเคราะห์ ใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพเป็นการวิจัยตีความ จากเอกสารและข้อมูลภาคสนาม ผลการศึกษาพบว่า เวสสันดรชาดกมีการดำรงอยู่และการสืบทอดเรื่อยมาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน รวมถึงชาวเมืองปากเซมีการรับรู้เรื่องเวสสันดรชาดกผ่านตัวบทวรรณกรรมผ่านประเพณีและพิธีกรรม ตลอดจนศิลปะพื้นบ้านอย่างจิตรกรรมฝาผนัง (ฮูปแต้ม) และผ้าผะเหวด ตัวบททางวัฒนธรรมเหล่านี้ ล้วนเกิดจากอิทธิพลของเวสสันดรชาดก ทำให้เห็นบทบาทและการปฏิสัมพันธ์ระหว่างวรรณกรรมกับชุมชน ในฐานะของวรรณกรรมศักดิ์สิทธิ์ที่อยู่คู่กับชุมชน ประเด็นการประกอบสร้างทางวัฒนธรรม ผู้วิจัยพบว่า เวสสันดรชาดกได้มีส่วนประกอบสร้างวัฒนธรรมที่หลากหลาย ได้แก่ การประกอบสร้างความศักดิ์สิทธิ์ผ่านตัวบทวรรณกรรม มีการจารเรื่องราวเวสสันดรชาดกลงในใบลานด้วยอักษรธรรม มีการแทรกคาถาบาลี และมีการอนุรักษ์สืบทอดการจารใบลาน นอกจากนี้ยังมีการประกอบสร้างวัฒนธรรมความเป็นชุมชนเกษตรที่มีนัยยะด้านการก่อเกิดความอุดมสมบูรณ์ให้แก่แหล่งเพาะปลูกเลี้ยงชีพของคนในชุมชน รวมถึงการประกอบสร้างพลังชุมชนและเครือข่ายทางสังคม การศึกษาเวสสันดรชาดกในครั้งนี้ จึงเป็นการสะท้อนมุมมองทางคติชนที่ไม่ได้ให้ความสำคัญเพียงตัวบทวรรณกรรมเท่านั้น หากแต่ให้ความสำคัญกับบริบทที่มีความสัมพันธ์กับเวสสันดรชาดกอีกด้วย

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

Chotudomphan, S. (2016). Read the city about the people of the city, literature and the way of the relationship of the area. Bangkok: Chulalongkorn University Press.

Evans, G. (2006). Brief history of Laos. Countries in the middle of mainland Southeast Asia. (Dussadee Hay Mondl translation). Chiang Mai: Silk Vermont.

Hall, S. (2003) Representation Cultural Representations and Signifying Practices. London: Sage Publications.

Hongsuwan, P. (2011). Folklore and Thai people. Mahasarakham: Publisher of Mahasarakham University.

Hongsuwan, P. (2013). A long time ago, there were stories telling stories, legends of life.Bangkok: Chulalongkorn University Publishing Office.

Hongsuwan, P. (2017). Artificial traditions in the Isan Mekong River basin community. Khon Kaen: Nana Dhamma Treasury.

Kaewthep, K., & Somsuk, H. (2008). Religion and cultural heritage: creative power in rural communities. Bangkok: Grain Sai computer graphics.

Kaewthep, K., & Somsuk, H. (2008). Study of the mass media with critical theory Concept and sample research. Bangkok: Pappim prints.

Louiyaphong, K. (2013). Phonography and construction: society, people, history and nation. Bangkok: Chulalongkorn University.

Ministry of Press and Culture. (Songkhun Chantachon translate). (1998). Lao history (Primitivepresent). Maha Sarakham: Isan Art and Culture Research Office Mahasarakham University.

Nimmanhaemin, P. (2526). Lanna Great Nation in Sociology, Anthropology, Philosophy and Aesthetics. Bangkok: Textbook Project for Social Sciences and Humanities.

Onions, C.T. (1968) The Oxford universal Dictionary Illustrated. London: Clarenodo Press.

Phra Chanpon Buppamanee. (2019). Interview. March, 18.

Phra Natee Kaewsawang. (2019). Interview. March, 18.

Phra Wanchai Chansamon. (2019). Interview. March, 18.

Poonnotok, T. (1982). Local literature. Bangkok: Odeon Store.

Porjan Khumma Sebonyong. (2019). Interview. March, 19.

Santasombat, Y. (1997). Human and culture. Bangkok: Thammasat University Press.

Thammachat, S. (2000). Jataka Literature. Bangkok: Chulalongkorn University Press.

Thammawat, J. (1995). Local literature: Isan-Lan Xang. Mahasarakham: Publisher Mahasarakham University.

Veerawongs, M. S. (1985). Vessantara Chadok Vientiane Versions. Vientiane: Department of Literature.