ธรรมปฏิบัติกับการพัฒนาสังคมเชิงพุทธบูรณาการเพื่อความพอเพียง ภายใต้การขับเคลื่อนตามแนวประชารัฐ

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการมีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอรูปแบบธรรมปฏิบัติกับการพัฒนาสังคมเชิงพุทธบูรณาการบนพื้นฐานของความพอเพียง โดยการสัมภาษณ์เชิงลึกกับผู้ให้ข้อมูลสำคัญซึ่งเป็นผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 25 คน การสนทนากลุ่มเฉพาะกับผู้เชี่ยวชาญ จำนวน 9 รูปหรือคน และการทดลองปฏิบัติกับกลุ่มประชาชนและพุทธศาสนิกชนที่สมัครใจเข้าร่วมทดสอบในจังหวัดนครสวรรค์ ในช่วงเทศกาลเข้าพรรษาของปี พ.ศ. 2562 จำนวน 250 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ แบบสัมภาษณ์เชิงลึกกึ่งโครงสร้าง แบบบันทึกการสนทนากลุ่มเฉพาะ และแบบประเมินความรู้ ทัศนคติ และการปฏิบัติของผู้ปฏิบัติธรรม ใช้เทคนิคการวิเคราะห์เนื้อหาเชิงพรรณนา ผลการวิจัย พบว่า รูปแบบธรรมปฏิบัติกับการพัฒนาสังคมเชิงพุทธบูรณาการบนพื้นฐานของความพอเพียง ประกอบด้วย 1) การฝึกฝนพัฒนาให้เกิดการสำรวมระวังทางกายให้เกิดการระงับ ยับยั้ง ชั่งใจ ไม่เบียดเบียน ไม่เบียดบัง และเคารพให้เกียรติกัน 2) การฝึกฝนพัฒนาให้เกิดการสำรวมระวังทางวาจา โดยจะต้องฝึกฝนการพูดดี พูดเพราะจนเป็นพฤติกรรมนิสัย และ 3) การฝึกฝนพัฒนาให้เกิดการสำรวมระวังทางจิตใจ โดยการฝึกสมาธิหรือการปฏิบัติวิปัสสนากัมมัฏฐานเพื่อจิตใจใสสะอาด ผลการประเมินผู้เข้าร่วมโครงการรักษาศีลและปฏิบัติธรรมในช่วงเทศกาลเข้าพรรษา 2562 เมื่อผ่านการอบรม พบว่า มีพัฒนาการที่เป็นไปในทิศทางที่ดีขึ้นในทุกมิติทั้งด้านความรู้ ด้านทัศนคติ วิธีการปฏิบัติธรรม และการดำเนินชีวิตตามแนวปรัชญาเศรษฐกิจความพอเพียง