การศึกษาวิเคราะห์พุทธปรัชญาเถรวาทจากงานศพในชุมชนชนบทอีสาน

Main Article Content

ประสิทธิ์ กุลบุญมา

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ ใช้การวิจัยเชิงเอกสารเป็นหลัก มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษารูปแบบพิธีกรรมงานศพแบบดั้งเดิม ความเป็นมาของรูปแบบพิธีกรรมงานศพ และศึกษาวิเคราะห์พุทธปรัชญาจากงานศพในชุมชนชนบทอีสาน เก็บข้อมูลเชิงคุณภาพจากคัมภีร์พระพุทธศาสนาและเอกสารทางวิชาการที่เกี่ยวข้อง วิเคราะห์ข้อมูลตามหลักตรรกะ (logical analysis) และทฤษฎีปฏิบัตินิยม (Pragmatic Theory) พร้อมทั้งสังเคราะห์ตามประเด็นการวิจัย ผลการวิจัยพบว่า 1) รูปแบบพิธีกรรมงานศพแบบดั้งเดิมของชาวพุทธในชุมชนชนบทอีสาน โดยภาพรวมมี 4 ขั้นตอน คือ ขั้นการแต่งตัวศพ ขั้นการบำเพ็ญกุศลก่อนเผาศพ ขั้นพิธีกรรมฌาปนกิจศพ และ ขั้นการทำบุญอุทิศส่วนกุศลหลังเผาศพ 2) ความเป็นมาของรูปแบบพิธีกรรมงานศพชาวพุทธในชุมชนชนบทอีสาน พบว่า มี 3 ส่วน คือ (1) มาจากการวิวัฒนาการแนวปฏิบัติท้องถิ่นดั้งเดิมก่อนรับเอาแนวคิดพระพุทธศาสนามาผนวกกัน (2) รับอิทธิพลจากแนวปฏิบัติงานศพของชนชั้นสูงโดยผู้นำพิธีกรรมในท้องถิ่นนำเข้ามาประกอบโดยถือว่าเป็นเกียรติแก่ผู้ตาย และ (3) นำเอาเหตุการณ์ที่ปรากฏในคัมภีร์พระพุทธศาสนามาประยุกต์ 3) พุทธปรัชญาเถรวาทจากงานศพในชุมชนชนบทอีสาน พบ 5 ประเด็นคือ บ่วงกรรมและสังสารวัฏ อสุภกรรมฐาน อภัยทาน กฎไตรลักษณ์ และ ความไม่ประมาท

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

Boonjerm, S. (2011). Thailand Northeastern Heritage Texts. Ubon Ratchathani: Isan Heritage Press.

Buddhadasa Study Group. (1999). Some of Buddhadasa Bhikkhu Viewpoints on Sexual Desires. Bangkok: Mental Health Publishing.

Buddhaghosa. (2011). Visuddhimagga: The path of purification. (10th edit). Translated by Somdet Phra Buddhacarya (Ath Asabha Mahadhera). Bangkok: Tana Press.

Culture of Degeneration. (2007). Post Today. Retrieved May, 3, 2007, from https://www.posttoday.com/.

Mahachulalongkornrajavidyalaya University. (1996). Thai Tipitakas. Bangkok: MCU Press.

Panyapa, R. (2017). The Appropriate Form of Funeral of Buddhist In Isan Rural Community. Bai Lan Journal, Ubon Ratchathani Rajabhat University, 2(2), 7-14.

Panyapa, R. (2019). Conceptual Decoding for Living in Buddhist Way. Ubon Ratchathani: Vidya Publishing.

Panyapa, R., Kunbunya, P., Butjayanon, S., & Phakphian, P. (2019). The Community Leader’s View on Buddhist Creative Funeral Model in Rural Community of Ubon Ratchathani Province. Journal of MCU Peace Studies, 7(2), 287-321.

Panyapa, R., Kunbunya, P., Butjayanon, S., & Phakphian, P. (2019). Funeral Management Models as Appeared in TIPITAKA. Journal of Graduate School, Pitchayatat, 14(3), 115-125.

Phra Ariyanuvatra Khemacari. (1983). Some Traditions of North-Eastern Thailand (Isan). Maha Sarakham: Cultural Center of Maha Sarakham Province, Mahasarakham Teachers College.

Phra Dhammapitaka (P.A. Payutto). (2011). Maraṇa Katha: The Dhamma Speech on Death. Bangkok: Sakadhammikha Publishing.

Phra Dussadee Methangul. (2011). The Death in Buddhadasa’s View. Bangkok: Buddhist Network for Buddhism and Thai Society.

Phra Sirimaṅkhalacarya. (1524). Maṅkhaladhipani (Part 3). Bangkok: MBU Press.

Phrakhru Pipitdhammajakra Rungruang. (2015). A study of the Dhamma puzzle in funeral ceremony of the people of Namkaem Sub-district, Tha Li District, Loei Province. Dhammatus Academic Journal, 15(3), 67-76.

Phrakhrukanlayanatammakhot (Roong Kanlayano). (2012). A Study of Concept of Dhamma Riddle on Cremation Ceremony: A Case Study of Community in Truad Sub-District, Si Na Rong District, Surin Province. (Master’s Thesis) Graduate School: Mahachulalongkorntajavidyalaya University. Ayutthaya.

Phrakrusrirattanakorn. (2019). The Real Purpose of the Funeral Appeared in Buddhism. Journal of Social Academic, Chiang Rai Rajabhat University, 12(1), 49-59.

Phrakruutaipariyatkoson (Satean yoodsungwan). (2011). Dhamma Riddles on Death Tradition in North-Eastern Thailand. (Master’s Thesis) Graduate School: Mahachulalongkorntajavidyalaya University. Ayutthaya.

Phramaha Paitoon Siridhammo (Chaikung), Phrakhrubhavanabodhikhun, Wongpornpavan, C., Leeka, J., & Buarabha, H. (2019). An Analysis of the Concept of Five Aggregates in Metaphysics. Journal of Graduate MCU Khon Kaen Campus, 6(2), 208-221.

Pinthong, P. (1952). Isaan ancient traditions. Ubon Ratchathani: Siritham offset.

Royal Institute. (2013). Royal Institute Dictionary 2011. (2nd edit). Bangkok: Royal Institute.

Somdet Phra Buddhaghosacharya (P. A. Payutto). (2016). Dictionary of Buddhism. (38th edit). Bangkok: Pli Dhamma.

Soni, D.L. (1987). Life’s Highest Blessings The Mahā Maṅgala Sutta. Kandy: Buddhist Publication Society, Sri Lanka.

Sricharumedhiyan, C. (2018). The Roles of Buddhist Monks in Community Development. Journal of MCU Peace Studies, 6(1), 344-352.

Sunthorn Sukhsaptaweephol. (2019). A study of funeral patterns in Buddhist scripture. Journal of Graduate Review Nakhon Sawan Buddhist College, 7(2), 287-296.

Tamkrong, A., & Vongmonth, A. (2019). Ritual of Birth and Death of Thai Buddhists In Sai Buri And Panara District, Pattani. Journal of Language, Religion And Culture, 8(1), 110-135.

Thanawatthanawong, J. (2013). Past Story but Newly Told: The Gambling Situation in Southern I-San. Tan-Game Magazine, 3(9), 4-7.

The MBU Textbook Committee. (2010). Dhammapatha in Pali Version (The First Part). (31st edit). Bangkok: MBU Press.

Muntathorn, T. (2000). The art of being an MC. Khon Kaen: Pen Printing.

Vitvorapong, N. (edit.). (2005). The status of Knowledge Controlling Alcohol Consumption. Bangkok: Alcohol Problem Research Center, The Faculty of Economics, Chulalongkorn University.