การจัดให้บริการของห้องสมุดสถาบันอุดมศึกษา สำหรับนักศึกษาผู้พิการ (Academic Libraries Services for Students with Disabilities)

Abstract

บทคัดย่อ

    การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสภาพการจัดให้บริการของห้องสมุดสถาบันอุดมศึกษา และปัญหาและความต้องการใช้ห้องสมุดของนักศึกษาผู้พิการกลุ่มตัวอย่างในการศึกษา ประกอบด้วย หัวหน้าฝ่ายบริการของห้องสมุดมหาวิทยาลัย54 คน และนักศึกษาผู้พิการ 16 คน เครื่องมือที่ใช้เก็บรวบรวมข้อมูล คือ แบบสอบถามและแบบสัมภาษณ์ วิเคราะห์ข้อมูลด้วย ค่าร้อยละ ผลการวิจัยสรุปได้ดังนี้

        1) สภาพการจัดให้บริการของห้องสมุดสำหรับนักศึกษาผู้พิการ พบว่าห้องสมุดส่วนใหญ่ยังไม่มีนโยบายและแผนการดำเนินการให้บริการนักศึกษาผู้พิการด้านกายภาพ ห้องสมุดส่วนใหญ่ยังไม่ได้จัดสิ่งอำนวยความสะดวกด้านกายภาพสำหรับนักศึกษาผู้พิการ อาทิ ที่จอดรถ ทางเข้าห้องสมุด ลิฟต์ และห้องนํ้าสำหรับผู้พิการโดยเฉพาะ ด้านทรัพยากรสารสนเทศ ห้องสมุดส่วนใหญ่ไม่มีหนังสือเสียง E-Book และหนังสืออักษรเบรลล์ ด้านบุคลากร ไม่มีบุคลากรที่ผ่านการอบรมมาโดยเฉพาะ ด้านเทคโนโลยีสารสนเทศ ไม่มีเครื่องคอมพิวเตอร์สำหรับผู้พิการ และนักศึกษาผู้พิการยังไม่สามารถเข้าถึงและใช้งานเว็บไซต์ของห้องสมุดได้สะดวก
2) ปัญหาและความต้องการใช้ห้องสมุดของนักศึกษาผู้พิการ ได้แก่ สภาพทางกายภาพของห้องสมุดไม่เอื้อต่อนักศึกษาผู้พิการ ขาดทรัพยากรสารสนเทศสำหรับนักศึกษาผู้พิการ ไม่มีบุคลากรที่ได้รับการฝึกอบรมเพื่อให้บริการแก่นักศึกษาพิการ และบริการคอมพิวเตอร์และอินเทอร์เน็ตสำหรับนักศึกษาผู้พิการมีไม่เพียงพอ ส่วนความต้องการของนักศึกษาผู้พิการ ได้แก่ การมีบุคลากรที่รับผิดชอบช่วยเหลือนักศึกษาผู้พิการโดยเฉพาะ ทรัพยากรสารสนเทศสำหรับนักศึกษาผู้พิการที่ทันสมัยและเพียงพอคอมพิวเตอร์สำหรับให้บริการ และมีห้องหรือมุมสำหรับนักศึกษาผู้พิการ

คำสำคัญ: การจัดบริการห้องสมุดสำหรับนักศึกษาผู้พิการ; ห้องสมุดสถาบันอุดมศึกษา; นักศึกษาผู้พิการ

Abstract

    The purposes of this research were to determine the current status of the library services for students with disabilities, problems and needs of the students use library services. The sample for the study consisted of 54 heads of Information service of academic libraries and 16 disabled students. The tools for collecting data were questionnaires and interview. The research results were summarized as follows:

1) The current status of the library services for students with disabilities: Most libraries did not have policies and operational plans for students with disabilities, lack of car parking and entrance to the library for disabled , and no elevators and toilets for the disabled. For information resources, most libraries did not have audio books, E-books and Braille books. No library staff trained specifi cally for disabled, no computers for disabled and the website of the library was not convenient to access and easy to use.

2) The problems of library use for students with disabilities: Library buildings were not conducive to the disabled. Most libraries lack of information resources and staff trained for disabled, and computer and Internet services were inadequate. The needs of library services: Library staff for assisting disabled, the up to date library resources, computers service and a room or corner for disabled were needed.

Keywords: Library Services for Students with Disabilities; Academic Libraries; Students with Disabilities