การใช้ปัญญาประดิษฐ์ในการบริหารจัดการศึกษาของสถานศึกษาในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุบลราชธานี เขต 4
คำสำคัญ:
ปัญญาประดิษฐ์, การบริหารจัดการศึกษา, เทคโนโลยี AI ในการศึกษาบทคัดย่อ
วิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เพื่อศึกษาการใช้ปัญญาประดิษฐ์ในการบริหารจัดการศึกษาของสถานศึกษาในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุบลราชธานี เขต 4 2) เพื่อเปรียบเทียบการใช้ ปัญญาประดิษฐ์ในการบริหารจัดการศึกษาของสถานศึกษา จำแนกตาม ตำแหน่ง ประสบการณ์การทำงาน และขนาดสถานศึกษา และ 3) เพื่อศึกษาแนวทางการใช้ปัญญาประดิษฐ์ในการบริหารจัดการศึกษาของสถานศึกษา เป็นการวิจัยแบบผสมผสาน ใช้ระเบียบวิธีการวิจัยเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ กลุ่มตัวอย่างในการวิจัยเชิงปริมาณ ได้แก่ ผู้บริหารสถานศึกษา ครูและบุคลากรทางการศึกษาจำนวน 296 คน โดยใช้การสุ่มแบบแบ่งชั้นตามสัดส่วน จากประชากร 1,276 คน ส่วนการวิจัยเชิงคุณภาพกลุ่มเป้าหมายคือผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุบลราชธานี เขต 4จำนวน 5 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยเป็น แบบสอบถามมาตราส่วนประมาณค่า 5 ระดับ จำนวน 55 ข้อ ซึ่งมีค่าความเชื่อมั่นทั้งฉบับเท่ากับ 0.99 และแบบสัมภาษณ์แบบกึ่งโครงสร้าง การวิจัยเชิงปริมาณ สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานการทดสอบค่าที (t-test) การทดสอบค่าเอฟ (F-test) ส่วนการวิจัยเชิงคุณภาพทำการวิเคราะห์เนื้อหาเชิงพรรณนา
ผลการวิจัยพบว่า 1) การใช้ปัญญาประดิษฐ์ในการบริหารจัดการศึกษา ของสถานศึกษาในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุบลราชธานี เขต 4 โดยภาพรวม อยู่ในระดับน้อย 2) การเปรียบเทียบการใช้ปัญญาประดิษฐ์ในการบริหารจัดการศึกษาของสถานศึกษา จำแนกตามตำแหน่ง ประสบการณ์ทำงาน และขนาดสถานศึกษา พบว่า ผู้บริหารสถานศึกษากับครูและบุคลากรทางการศึกษาจำแนกตามประสบการณ์ทำงาน โดยภาพรวมแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 จำแนกตามขนาดสถานศึกษา โดยภาพรวมแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ส่วนจำแนกตามตำแหน่ง โดยภาพรวมไม่แตกต่างกัน 3) แนวทางการพัฒนาการใช้ปัญญาประดิษฐ์ในการบริหารจัดการศึกษาของสถานศึกษา ดังนี้ (1) ด้านการบริหารงานวิชาการ ส่งเสริมใช้ AI เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพ ลดภาระงาน และยกระดับคุณภาพ เช่น ออกแบบการเรียนรู้ วิเคราะห์หลักสูตร จัดตาราง ตอบคำถามด้วยแชทบอท และตรวจข้อสอบอัตโนมัติ (2) ด้านการบริหารงบประมาณ ส่งเสริมใช้ AI เพื่อความแม่นยำ โปร่งใส และคุ้มค่า เช่น วางแผนงบ ทำบัญชี จัดซื้อจัดจ้าง และยื่นภาษี (3) ด้านการบริหารงานบุคคล ส่งเสริมใช้ AI จัดการอัตรากำลัง ปรับปรุงทะเบียนบุคลากร วิเคราะห์ช่องว่างทักษะ แนะนำอบรม ลดงานเอกสารและพัฒนาศักยภาพ และ (4) ด้านการบริหารทั่วไป ส่งเสริมใช้ AI จัดการเอกสาร นัดหมายประชุมแชทบอทตอบคำถาม วิเคราะห์ความเสี่ยง ควบคุมความปลอดภัย และปรับปรุงกระบวนการบริหารให้มีประสิทธิภาพ
Downloads
เอกสารอ้างอิง
กิติพิเชษฐ์ ธูปบูชา, สิทธิพร เขาอุ่น และสุรพงษ์ วิริยะ. (2566, กันยายน-ธันวาคม). “แนวทางการพัฒนาการจัดการทรัพยากรมนุษย์ในยุค AI.” วารสารวิจัยมหาวิทยาลัยเวสเทิร์นมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์. 9(3) : 271–284.
ชัชชาย จีระวัฒน์วงศ์, ประเวศ เวชชะ และพูนชัย ยาวิราช. (2567, มกราคม-มิถุนายน). “นวัตกรรมการบริหารจัดการเชิงรุกเพื่อพัฒนาการจัดการเรียนรู้กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพเพื่อรองรับการเปลี่ยนแปลงของยุคปัญญาประดิษฐ์.” วารสารวิจัยสังคมและปริทัศน์. 47(1) : 1-15.
นฤดล จันทรเพ็ชร์ และอุบลวรรณ ส่งเสริม. (2568, มกราคม-เมษายน). “ปัญญาประดิษฐ์ (AI) : การประยุกต์ใช้ทางการศึกษา.” วารสารคุรุสภาวิทยาจารย์. 6(1) : 1-13.
บุญชม ศรีสะอาด. (2560). การวิจัยเบื้องต้น. พิมพ์ครั้งที่ 10. กรุงเทพฯ : สุวีริยาสาส์น.
ปวิดา จันทะขาล, ภัธภร หลั่งประยูร และธีระวัฒน์ มอนไธสง. (2567, กันยายน-ตุลาคม). “แนวทางการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการบริหารงานงบประมาณของสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาพระนครศรีอยุธยา.” วารสารมณีเชษฐาราม. 7(5) : 936–958.
พระครูปลัดจักรพล สิริธโร. (2567, กรกฎาคม– กันยายน). “การใช้เทคโนโลยี AI ในการเรียนการสอนแบบปรับเหมาะ (Adaptive Learning).” วารสารวิชาการจินตาสิทธิ์. 2(3) : 208-218.
วิลาวัลย์ อภิบาล. (2564). การศึกษาบทบาทผู้บริหารสถานศึกษาในการนำเทคโนโลยีมาบริหารงานด้านวิชาการของสถานศึกษาในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุบลราชธานี เขต 3. วิทยานิพนธ์ปริญญาครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี.
ศรัญญา สตานิคม และวิเชียร รู้ยืนยง. (2566, กรกฎาคม–ธันวาคม). “ความต้องการจำเป็นในการพัฒนาการบริหารงานทั่วไปในยุคดิจิทัลของสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษามหาสารคาม เขต 3.” วารสารพุทธปรัชญาวิวัฒน์. 7(2) : 59-69.
สมศรี พุทธธรรมวงศ์. (2563). แนวทางการจัดการศึกษาเพื่อพัฒนากำลังคนด้านปัญญาประดิษฐ์ที่สอดคล้องกับความต้องการของการค้าปลีกยุคใหม่. วิทยานิพนธ์ปริญญาการศึกษาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาพัฒนศึกษา มหาวิทยาลัยนเรศวร.
สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุบลราชธานี เขต 4. (2567). ข้อมูลสถิติทางการศึกษาประจำปีการศึกษา 2567. อุบลราชธานี : สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุบลราชธานี เขต 4.
____. (2567). แผนปฏิบัติการประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2567. อุบลราชธานี : สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุบลราชธานี เขต 4.
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ. (2545). แผนการศึกษาชาติ (พ.ศ. 2545 - 2559) ฉบับสรุป. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ : พริกหวานกราฟฟิค.
สำนักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล. (2562). เทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์สำหรับการบริหารงานภาครัฐ. พิจิตร : ส.พิจิตรการพิมพ์.
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2563). AI เพื่อพัฒนาการเรียนรู้. กรุงเทพฯ : พริกหวานกราฟฟิค.
สุขจิราภรณ์ ทิพย์อุตร. (2566). สภาพการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศในการบริหารงานวิชาการของโรงเรียน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอำนาจเจริญ. วิทยานิพนธ์ปริญญาครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี.
อภิสิทธิ์ ทุริยานนท์ และณฐาพัชร์ วรพงศ์พัชร์. (2566, กรกฎาคม-ธันวาคม). “การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการบริหารงานวิชาการ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระบุรีเขต 2.” วารสารบริหารการศึกษาบัวบัณฑิต. 23(2) : 49-64.
อานนท์ วิชานนท์. (2567). “ศธ.360 องศา พัฒนาการศึกษาไทยไปด้วยกัน.” [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : https://moe360.blog/2024/09/16/minister-education-policy/ สืบค้น 3 เมษายน 2568.
อุทัย แดนพันธ์. (2557). สภาพและปัญหาการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารในการบริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาอุบลราชธานี เขต 1. วิทยานิพนธ์ปริญญาครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี.
