การศึกษาปัญหาการคงอยู่ แนวทางการอนุรักษ์และพัฒนาภูมิปัญญาด้านศิลปะการแสดงหมอลำหมู่สังวาทอุบล จังหวัดอุบลราชธานี

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มุ่งศึกษาปัญหาการคงอยู่ และแนวทางการอนุรักษ์และพัฒนาภูมิปัญญาด้านศิลปะการแสดงหมอลำหมู่สังวาทอุบล ได้แก่ รูปแบบการแสดง กระบวนเล่น และทำนองลำ โดยการวิจัยเอกสารและภาคสนามด้วยการสัมภาษณ์ผู้ให้ข้อมูล เพื่อสำรวจจุดแข็ง จุดอ่อน โอกาส และอุปสรรค และสังเกตการดำเนินงานของคณะหมอลำหมู่เพื่อรับทราบปัญหา ผลการวิจัยพบว่าปัญหาการคงอยู่มี 4 ประการ ได้แก่ 1) ความนิยมเพลงลูกทุ่งหมอลำมากขึ้น 2) ลำสังวาทอุบลมีความยาก 3) การบริหารคณะหมอลำหมู่มีความยุ่งยาก และ 4) ความนิยมหมอลำสังวาทขอนแก่นมีมากกว่า และแนวทางการอนุรักษ์และพัฒนามี 2 ประการหลัก ได้แก่ 1) เชิงนโยบายส่งเสริม เช่น การจัดกิจกรรมเชิงอนุรักษ์ การจ้างงานศิลปิน และการส่งเสริมให้ศิลปินพัฒนารูปแบบการแสดงทันกระแสนิยม และ 2) แนวทางของสถาบันการศึกษา ได้แก่ สอนวิชาหมอลำหมู่ ส่งเสริมกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับการอนุรักษ์ และบันทึกองค์ความรู้ภูมิปัญญาหมอลำหมู่ ในการนี้ ผู้วิจัยได้จัดทำสื่อวีดิทัศน์บันทึกองค์ความรู้ทำนองลำหมอลำหมู่สังวาทอุบลขึ้น 4 ชุด ได้แก่ ลำทำนองผู้ชาย ลำทำนองผู้หญิง ลำโศกทำนองผู้ชาย และลำโศกทำนองผู้หญิง โดยมีเป้าหมายเพื่ออนุรักษ์ศิลปะการแสดงอันทรงคุณค่า และเผยแพร่ทำนองลำหมอลำหมู่สังวาทอุบลที่ถูกต้อง

สื่อวีดิทัศน์นี้ จะเป็นประโยชน์ในทางวิชาการ และบุคคลทั่วไปที่ต้องการฝึกการลำที่ถูกต้องเพื่อพัฒนาเป็นศิลปินมืออาชีพ ทั้งนี้ การศึกษาองค์ความรู้หมอลำหมู่สังวาทอุบลในครั้งนี้ไม่สามารถบันทึกเป็นวีดิทัศน์ได้ทั้งหมดในอนาคตควรมีการจัดทำสื่อวีดิทัศน์บันทึกองค์ความรู้หมอลำหมู่สังวาทอุบลให้ครอบคลุม