การศึกษาวัจนกรรมของครูในห้องเรียนที่จัดการเรียนการสอนแบบเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญโดยใช้ภาษาอังกฤษเป็นสื่อ

บทคัดย่อ

ตั้งแต่ปีพุทธศักราช 2542 เป็นต้นมา ครูทุกระดับชั้นในประเทศไทยต้องเปลี่ยนบทบาทจาก “ผู้ถ่ายทอดข้อมูลความรู้” มาเป็น “ผู้จัดประสบการณ์การเรียนรู้” ตามแนวทางการปฏิรูปการศึกษาให้เป็นแบบเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ (Learner-centered) บทความวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประเภทวัจนกรรมที่ครูใช้ในห้องเรียนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญและใช้ภาษาอังกฤษเป็นสื่อกลางในการเรียนการสอนซึ่งอาจสะท้อนให้เห็นบทบาทของครูในชั้นเรียน งานวิจัยนี้เก็บข้อมูลจากครูผู้สอนชาวไทยจำนวน 3 คนที่สอนรายวิชาภาษาอังกฤษแก่นักศึกษาสาขาวิชาภาษาอังกฤษ ด้วยวิธีการสุ่มแบบไม่เจาะจงโดยผู้วิจัยได้บันทึกเสียงการสอนของกลุ่มตัวอย่างในวันที่มีการจัดกิจกรรมในห้องเรียนตลอด 1 ภาคการศึกษา ความยาวทั้งสิ้น 20 ชั่วโมงประกอบกับการสัมภาษณ์ ผู้วิจัยใช้แนวคิดวัจนกรรมของเซอร์ล (Searle, 1969) เป็นแนวทางการวิเคราะห์ข้อมูล ผลการศึกษาพบว่า ครูผู้สอนใช้วัจนกรรม 3 กลุ่มในการจัดการเรียนการสอนโดยเน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลางตามลำดับความถี่ที่ปรากฏ ได้แก่ วัจนกรรมกลุ่มชี้นำซึ่งพบวัจนกรรมทั้งสิ้น 8 ประเภท วัจนกรรมกลุ่มบอกกล่าวซึ่งพบวัจนกรรมทั้งสิ้น 6 ประเภท และวัจนกรรมกลุ่มแสดงความรู้สึกซึ่งพบวัจนกรรมทั้งสิ้น 5 ประเภท ทั้งนี้ไม่พบวัจนกรรมกลุ่มผูกมัดและวัจนกรรมกลุ่มประกาศในข้อมูลนี้ การที่ครูผู้สอนใช้วัจนกรรมกลุ่มชี้นำมากที่สุดสะท้อนเห็นว่าครูผู้สอนมีเจตนาพยายามให้ผู้เรียนสร้างองค์ความรู้ด้วยตนเองระหว่างการจัดกิจกรรมซึ่งสอดคล้องกับบทบาทของครูในห้องเรียนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญโดยครูผู้สอนมีหน้าที่เป็นผู้อำนวยความสะดวก ช่วยเหลือ ชี้แนะนักเรียนในห้องเรียน นอกจากนี้ยังพบว่าวัจนกรรมที่ครูผู้สอนใช้มากที่สุด ได้แก่ วัจนกรรมการอธิบายซึ่งแสดงให้เห็นว่าผู้สอนยังคงมีหน้าที่อธิบายถ่ายทอดความรู้และบอกสิ่งที่ถูกต้องหรือเป็นสิ่งที่มีประโยชน์แก่ผู้เรียน ผลจากการวิจัยนี้จึงอาจมีส่วนช่วยพัฒนาบทบาทของครูต่อผู้เรียนให้บรรลุตามเป้าหมายตามนโยบายทางการศึกษาของประเทศและส่งผลต่อคุณภาพการจัดการศึกษาในระดับต่าง ๆ ต่อไป