วิถีแห่งการบำเพ็ญบารมีพระโพธิสัตว์ตามแนวทางพระพุทธศาสนาฝ่ายเถรวาท

Main Article Content

ญดา อังศุพาณิชย์
ปัทมาวดี แสนเขื่อนแก้ว
โยตะ ชัยวรมันกุล

บทคัดย่อ

การวิจัยเรื่อง “วิถีแห่งการบำเพ็ญบารมีของพระโพธิสัตว์ตามแนวทางพระพุทธศาสนาเถรวาท” มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาหลักธรรมที่เกี่ยวข้องกับการบำเพ็ญบารมีของพระโพธิสัตว์ 2) ศึกษากระบวนการของเส้นทางการบำเพ็ญบารมี และ 3) วิเคราะห์รูปแบบของการบำเพ็ญบารมีในพระพุทธศาสนาเถรวาท


ผลการวิจัยพบว่า “ทศบารมี” หรือบารมี 10 ประการ เป็นหลักธรรมสำคัญที่เป็นรากฐานทางจริยธรรมและจิตวิญญาณในการดำเนินวิถีของพระโพธิสัตว์สู่พระโพธิญาณ โดยเน้นการสั่งสมคุณธรรม ความเสียสละ และปัญญา กระบวนการบำเพ็ญบารมีดำเนินต่อเนื่องหลายภพชาติ และแบ่งออกเป็น 3 ระดับ คือ 1) บารมีสามัญ 2) อุปบารมี และ 3) ปรมัตถบารมี ซึ่งแสดงถึงระดับความลึกซึ้งของการพัฒนาและเสียสละ โดยพระโพธิสัตว์ต้องรักษาปณิธานอันแน่วแน่ตลอดเส้นทาง


รูปแบบของการบำเพ็ญบารมีแบ่งออกได้เป็น 3 แนวทาง คือ 1) การออกบวชและการบำเพ็ญพรต 2) การประพฤติพรหมจรรย์ และ 3) การอุทิศตนอย่างเสียสละเพื่อสรรพสัตว์ แม้พระพุทธศาสนาเถรวาทจะเน้นการบรรลุพระอรหันตผลเป็นหลัก แต่แนวทางของพระโพธิสัตว์ก็ยังเป็นทางเลือกที่มีคุณค่าและดำเนินได้อย่างต่อเนื่องสำหรับผู้ปรารถนาพระสัมมาสัมโพธิญาณ


การวิจัยนี้นำเสนอความเข้าใจเชิงระบบเกี่ยวกับอุดมคติพระโพธิสัตว์ในพระพุทธศาสนาเถรวาท อันเป็นแนวทางการพัฒนาตนเชิงจริยธรรมและจิตวิญญาณที่สามารถประยุกต์ใช้ได้จริงทั้งในระดับปัจเจกบุคคลและเพื่อประโยชน์ส่วนรวมในสังคมร่วมสมัย

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
อังศุพาณิชย์ ญ., แสนเขื่อนแก้ว ป., & ชัยวรมันกุล โ. (2025). วิถีแห่งการบำเพ็ญบารมีพระโพธิสัตว์ตามแนวทางพระพุทธศาสนาฝ่ายเถรวาท. วารสารนวัตกรรมการศึกษาและการวิจัย, 9(3), 1770–1783. สืบค้น จาก https://so03.tci-thaijo.org/index.php/jeir/article/view/283564
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

Chulom, C. (2003). Moral courage in the perfection cultivation of the Bodhisattva in the Ten Jātaka Tales [Master’s thesis, Mahidol University].

Kamnerdklub, V. (2006). An analytical study of the Bodhicaryāvatāra [Master’s thesis, Silpakorn University].

Sukhaphat, A. (2004). Before becoming the five Buddhas and biographies of each Buddha. Palibook.

Bunsiri, M., & Khumkrong, V. (2022). A study of the perfection cultivation and enlightenment of Meghiya Thera. Journal of Buddhist Studies, 29(2), 101–118.

Phutthachayanan, C. (n.d.). A study-analysis of the development of perfection cultivation in Theravada Buddhism [Doctoral dissertation, Mahachulalongkornrajavidyalaya University].

Udom, C., & colleagues. (2015). A model for leadership development based on the Ten Perfections in Theravada Buddhism. Journal of Leadership Studies, 13(1), 55–58.