ศูนย์เรียนรู้วิสาหกิจชุมชนเพื่อส่งเสริมการเรียนรู้บนฐานภูมิปัญญาสมุนไพรท้องถิ่นเชิงสร้างสรรค์ในพื้นที่ตำบลแม่ทอม อำเภอบางกล่ำ จังหวัดสงขลา

บทคัดย่อ

บทความมีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อจัดการองค์ความรู้มรดกภูมิปัญญาสมุนไพรท้องถิ่นในพื้นที่ตำบลแม่ทอม อำเภอบางกล่ำ จังหวัดสงขลา และ2) เพื่อพัฒนาศูนย์เรียนรู้สมุนไพรวิสาหกิจชุมชนสำหรับการถ่ายทอดองค์ความรู้มรดกภูมิปัญญาสมุนไพรท้องถิ่น และขยายผลเป็นแหล่งเรียนรู้บนฐานภูมิปัญญาสมุนไพรท้องถิ่นเชิงสร้างสรรค์ รูปแบบการวิจัยเป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ใช้แนวคิด ศูนย์เรียนรู้ชุมชน การจัดการความรู้ การจัดการทรัพยากรในชุมชน และการจัดการเรียนรู้โดยใช้ชุมชนเป็นฐาน เป็นกรอบการวิจัย พื้นที่วิจัยคือ ตำบลแม่ทอม อำเภอบางกล่ำ จังหวัดสงขลา กลุ่มเป้าหมายคือ สมาชิกกลุ่มวิสาหกิจชุมชนสมุนไพรคุณธรรมวัดคูเต่า นักเรียน และนักศึกษา จำนวน 75 คน ใช้วิธีการคัดเลือกแบบเจาะจง เครื่องมือในการวิจัย คือ 1) แบบสัมภาษณ์เชิงลึก 2) แบบสัมภาษณ์กลุ่ม 3) แบบสังเกตการมีส่วนร่วม 4) แผนจัดการเรียนรู้ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้การวิเคราะห์เนื้อหาแล้วเขียนบรรยายเชิงพรรณนา ผลการวิจัยพบว่า
1. ผลการจัดการองค์ความรู้มรดกภูมิปัญญาสมุนไพรท้องถิ่นในรูปแบบหนังสือคู่มือและหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ เนื้อหาประกอบด้วย 1) ข้อมูลชุมชนตำบลแม่ทอม 2) การรวมกลุ่มวิสาหกิจชุมชนสมุนไพรคุณธรรมวัดคูเต่า 3) สมุนไพรในชุมชน 4) องค์ความรู้และภูมิปัญญาผลิตภัณฑ์สมุนไพร 5) คุณค่าของสมุนไพรในชุมชน
2. ผลการพัฒนาศูนย์เรียนรู้สมุนไพรวิสาหกิจชุมชนสำหรับการถ่ายทอดองค์ความรู้มรดกภูมิปัญญาสมุนไพรท้องถิ่น และขยายผลเป็นแหล่งเรียนรู้ แหล่งท่องเที่ยวบนฐานภูมิปัญญาสมุนไพรท้องถิ่นเชิงสร้างสรรค์ โดยดำเนินการพัฒนา ประกอบด้วย 1) การพัฒนาภูมิทัศน์พื้นที่ศูนย์เรียนรู้สมุนไพรวิสาหกิจชุมชนให้เหมาะแก่การเรียนรู้และเข้าสู่มาตรฐาน SHA และ 2) การขยายผลเป็น แหล่งเรียนรู้บนฐานภูมิปัญญาสมุนไพรท้องถิ่นเชิงสร้างสรรค์โดยใช้ชุมชนเป็นฐาน