ทับยาวในวัฒนธรรมดนตรีพื้นบ้าน จังหวัดนครศรีธรรมราช

บทคัดย่อ

ทับยาว สันนิฐานว่าได้รับอิทธิพลมาจากชาวต่างชาติที่ได้มาทำการค้าขายกับชาวจังหวัดนครศรีธรรมราชแต่โบราณโดยกำหนดเป็น 3 ช่วงดังนี้ ช่วงแรก ก่อน พ.ศ. 2450 การประสมวงทับยาวยังไม่ตายตัว ชาวบ้านนำทับยาวมาบรรเลงประกอบขบวนแห่ในงานประเพณีต่าง ฯ ช่วงที่สองยุคเปลี่ยนแปลง พ.ศ. 2450 - 2545  การตีทับยาวยังมีการอาศัยโดยการยึดรูปแบบดั้งเดิม
ซึ่งใช้วงทับยาวบรรเลงประกอบขบวนแห่งานประเพณีบุญสารทเดือนสิบแห่ผ้าขึ้นธาตุ แห่เทียนพรรษา แห่กฐินผ้าป่า แห่นาค หรืองานบวชนาค งานแต่งงาน งานเทศน์มหาชาติเป็นต้น จากการศึกษาพบว่า ช่วงนี้ได้มีการนำปี่ ซอด้วง ซออี้ มาบรรเลงเพื่อทำทำนองให้วงทับยาวเพื่อเพิ่มความน่าสนใจมากขึ้น ช่วงที่สาม ยุคพัฒนา พ.ศ. 2545 - ปัจจุบัน หลังจากที่ได้พัฒนาขึ้นมาเรื่อยทับยาวก็ได้ไปมีบทบาทต่อจังหวัดนครศรีธรรมราชในเทศกาลต่าง ๆ มากมาย และได้มีการจัดงานการแข่งขันทับยาวทุกปี มีการบรรเลงทับยาวแบบประยุกต์มากขึ้น มีการนำ คีย์บอร์ด กีต้าร์เบสไฟฟ้า หรือเครื่องดนตรีสากลอย่างอื่นเพิ่มเข้ามาผสมผสานอย่างลงตัว ส่วนลักษณะของทับยาวทำด้วยไม้จริง นิยมใช้ไม้ขนุนเนื่องจากมีน้ำหนักเบา ตัวไม้มีความยาวประมาณ 16 - 17 นิ้ว หน้าทับยาวกว้างประมาณ 6 - 12  นิ้ว ก้นทับยาวกว้างประมาณ 3 - 4 นิ้ว ขยายออกเหมือนถ้วยแก้ว เพื่อใช้ในการตั้งพื้นได้ขึ้นหนังหน้าเดียวด้วยหนังวัวหรือหนังแพะเป็นต้น