the การดำเนินการระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนโรงเรียนวิถีอิสลาม : กรณีศึกษาโรงเรียนเอกชนสอนศาสนาอิสลามในสามจังหวัดชายแดนภาคใต้ ภายใต้สมาคมเครือข่าย โรงเรียนคุณภาพอัสสลาม
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยเชิงคุณภาพนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการดำเนินการระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน ปัญหาและวิธีการแก้ปัญหาในการดำเนินการระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนโรงเรียนวิถีอิสลามโดยใช้รูปแบบกรณีศึกษา คือ โรงเรียนเอกชนสอนศาสนาอิสลามในสามจังหวัดชายแดนภาคใต้ภายใต้สมาคมเครือข่ายโรงเรียนคุณภาพอัสสลาม พื้นที่กรณีศึกษาคือ จังหวัดปัตตานี จังหวัดยะลาและจังหวัดนราธิวาส จังหวัดละ 1 โรงเรียนรวมทั้งสิ้น 3 โรงเรียน ผู้ให้ข้อมูลสำคัญในการศึกษาครั้งนี้ คือ ผู้บริหาร ครูผู้รับผิดชอบระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน ครูประจำชั้นและครูประจำกลุ่มศึกษาอิสลาม รวมทั้งสิ้น 12 คน เครื่องมือที่ใช้ในการรวบรวมข้อมูลเป็นแบบสัมภาษณ์แบบกึ่งโครงสร้างและเอกสารที่เกี่ยวข้อง วิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์
เชิงเนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า
ระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนโรงเรียนวิถีอิสลามประกอบด้วย 5 ด้าน คือ 1) ด้านการรู้จักนักเรียนเป็นรายบุคคล มีวิธีการดำเนินการคือ
1.1) การตะอารุฟหรือการแนะนำตัวเองเป็นกิจกรรมการทำความรู้จักที่ไม่ซ้ำกันในแต่ละครั้ง 1.2) ใช้การสังเกตพฤติกรรมนักเรียน การสอบถามบุคคลใกล้ชิดและสอบถามผู้ปกครอง และ 1.3) การเยี่ยมบ้านนักเรียนเพื่อเก็บข้อมูล 2) ด้านการคัดกรองและจัดกลุ่มนักเรียน สามารถจัดกลุ่มนักเรียนออกเป็น 4 กลุ่ม คือ กลุ่มใกล้ชิด กลุ่มใส่ใจ กลุ่มนำและกลุ่มพัฒนา มีวิธีการดำเนินการคือ 2.1) โรงเรียนแต่งตั้งคณะกรรมการในการคัดกรองและจัดกลุ่มนักเรียน 2.2) นำหลักการอิสลามและเกณฑ์การคัดกรองที่โรงเรียนกำหนดขึ้นมาใช้วิเคราะห์ข้อมูลพื้นฐานของนักเรียน และ 2.3) การใช้เครื่องมือการประเมินพฤติกรรมนักเรียนด้วยระบบ SDQ (Strength and Difficulties Questionnaire) 3) การส่งเสริมพัฒนาและแก้ไขปัญหานักเรียน มีวิธีการดำเนินการ คือ 3.1) การใช้กิจกรรมกลุ่มศึกษาอิสลาม 3.2) การจัดรูปแบบกิจกรรมตามวิถีอิสลามตามระดับกลุ่มของนักเรียน 3.3) การให้การอบรมเบื้องต้น ด้วยวิธีการนาซีฮัดหรือการตักเตือนด้วยหลักอัลกุรอานและบทฮาดิษ 3.4) การประสานความร่วมมือกับผู้ปกครองและหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง 4) การประเมินพฤติกรรมนักเรียนตามระดับกลุ่ม เพื่อพิจารณาการการเลื่อนระดับกลุ่มของนักเรียน และ 5) การยกระดับกลุ่มนักเรียน เพื่อการสร้างแรงจูงใจให้กับนักเรียนในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมที่ดีขึ้น
ปัญหาในการดำเนินการระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนวิถีอิสลามคือ ครูขาดความรู้ความเข้าใจในการดำเนินการระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนตามวิถีอิสลาม ในรูปแบบการจัดกิจกรรมกลุ่มศึกษาอิสลาม โดยมีวิธีการแก้ปัญหา คือการจัดกลุ่มศึกษาอิสลามแต่ละระดับให้กับครู การอบรมและการจัดสัมมนาใหญ่ปลายปี เพื่อร่วมกันแก้ปัญหาทั้งระบบ
Downloads
Article Details
ลิขสิทธิ
เอกสารอ้างอิง
กรมสุขภาพจิต. (2551). คู่มือระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน. (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ : ชุมชนสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย จำกัด.
กฤษณะ ทองยิ่ง และคณะ. (2552). คุณลักษณะของผู้บริหารที่ส่งผลต่อผลสัมฤทธิ์การบริหารระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนของสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาจังหวัดพิษณุโลก. (สารนิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต สาขาการบริหารการศึกษา มหาวิทยาลัยนเรศวร).
นภาพร อติวานิชยพงศ์. (2554-2555). การจัดการศึกษาเพื่อชุมชน: กรณีศึกษาโรงเรียนตักวาในสามจังหวัดชายแดนใต้. วารสารมนุษยศาตร์สังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยทักษิณ. 6(2), 115–142.
รูฮานา สาแมง และคณะ. (2556). โครงการจิตวิทยาการแนะแนวให้คำปรึกษาเพื่อการเยียวยาและพัฒนาบุคลิกภาพ.เยาวชนมุสลิม : ศึกษาโครงการโรงเรียน ญาลันนันบารูสู่สันติสุข ค่ายสิรินธร จังหวัดปัตตานี. (รายงานวิจัยสำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.) ฝ่ายนโยบายและความสัมพันธ์ข้ามชาติ).
ชุติมา พงศ์วรินทร์. (2550). เทคนิคการแนะแนวและการให้คำปรึกษาเบื้องต้นในหลักสูตรเทคนิคการแนะแนวและการให้คำปรึกษาเบื้องต้นสำหรับครูอาจารย์ที่ปรึกษา (3 PROGRAM). กรุงเทพฯ : SUNPRINTING.
เรืองยศ อุดรศาสตร์. (2546). การศึกษาการดำเนินงานระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนของครูที่ปรึกษาในโรงเรียนมัธยมศึกษา จังหวัดขอนแก่น. (วิทยานิพนธ์ปริญญาศึกษาศาสตรมหาบัณฑิตสาขาการบริหารการศึกษา มหาวิทยาลัยขอนแก่น).
มูหัมมัดรุสลี ดามาเล๊าะ. (2557). วิธีการในการปลูกฝังคุณธรรมจริยธรรมในการดำเนินชีวิตตามหลักคำสอนศาสนาอิสลามให้แก่นักเรียน. วารสาร AL-NUR บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยอิสลามยะลา.
กุลยา ตันติผลาชีวะ. (2542). การเลี้ยงดูเด็กก่อนวัยเรียน: 3-5 ขวบ. กรุงเทพฯ : โชติสุขการพิมพ์.
สุรางค์ โค้วตระกูล. (2553). จิตวิทยาการศึกษา. (พิมพ์ครั้งที่ 9). กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ไหมไทย ไชยพันธุ์. (2557). จิตวิทยา : แนวคิดทฤษฎีการศึกษาการปรับพฤติกรรมในชั้นเรียน. วารสารมหาวิทยาลัยนราธิวาสราชนครินทร์ สาขามนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์. 1(1), 21-33.
ประหยัด ตีเฟื้อย. (2546). การพัฒนาบุคลากรด้านระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนโดยใช้กระบวนการนิเทศภายในโรงเรียนสนธิราษฎร์วิทยา อำเภอศรีสงคราม จังหวัดนครพนม. (รายงานการศึกษาค้นคว้าอิสระ การบริหารการศึกษา มหาสารคามบัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหาสารคาม).
อับดุลลอฮฺ นาศิหฺ อุลวาน. (2553). เลี้ยงลูกด้วยอิสลาม. แปลโดย อัลมุสลิมาต. กรุงเทพฯ : ศูนย์ส่องทางธรรม.
