ทุนทางปัญญา: ความเข้มแข็งของชุมชนม้งห้วยหาน จังหวัดเชียงราย

Main Article Content

อดิศร ภู่สาระ
สุมาลินี สาดส่าง

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพแบบปรากฏการณ์วิทยา มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาทุนทางปัญญา และการนำทุนทางปัญญามาสร้างความเข้มแข็งของชุมชนม้งห้วยหาน จังหวัดเชียงราย การคัดเลือกผู้ให้ข้อมูลสำคัญจากผู้นำทางสังคมของชุมชนจำนวน 12 ราย เครื่องมือที่ใช้สำหรับการเก็บข้อมูล คือ แบบสัมภาษณ์ การวิเคราะห์ข้อมูลด้วยวิธีการจำแนกข้อมูล การพิจารณาคุณภาพงานวิจัยด้วยวิธีการตรวจสอบแบบสามเส้าจากผู้ทรงคุณวุฒิ
ผลการวิจัยพบว่า ทุนทางปัญญาที่สำคัญของชุมชนม้งห้วยหาน มีทุนทางกายภาพ ประกอบด้วย การเลือกพื้นที่ตั้งชุมชนที่สามารถใช้ประโยชน์จากทรัพยากรธรรมชาติจากป่าไม้ เพื่อการผลิตและการบริโภคภายในชุมชน ทุนมนุษย์ คือ การสืบทอดภูมิปัญญาจากบรรพบุรุษเพื่อการอยู่ร่วมกับธรรมชาติ และทุนโครงสร้างทางสังคม คือ ระบบเครือญาติตระกูลแซ่ของม้ง เพื่อการควบคุมพฤติกรรมและการสร้างหลักประกันความอยู่รอดของสมาชิก การนำทุนทางปัญญามาสร้างความเข้มแข็งของชุมชนด้วยการพัฒนาทุนทางกายภาพด้านการจัดระบบสาธารณูปโภค การคมนาคม และการสื่อสาร การพัฒนาทุนมนุษย์ด้วยการเปลี่ยนแปลงชนิดของพืชเศรษฐกิจที่เหมาะสมกับสภาพธรรมชาติ และการพัฒนาทุนโครงสร้างทางสังคมเพื่อการดำรงชีวิตภายใต้กรอบวัฒนธรรมของกลุ่มชาติพันธุ์ม้ง

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
ภู่สาระ อ., & สาดส่าง ส. (2025). ทุนทางปัญญา: ความเข้มแข็งของชุมชนม้งห้วยหาน จังหวัดเชียงราย. วารสารวิชาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนครศรีอยุธยา, 13(2), 99–123. https://doi.org/10.14456/husoaru.2025.14
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กัณณพงศ์ ศิริเขตต์, จรูญ แดนนาเลิศ และ สุรชัย อุฬาวงศ์. (2563). การจัดระเบียบชุมชนของกลุ่มชาติพันธุ์ในเขตตำบลวาวี อำเภอ แม่สรวย จังหวัดเชียงราย. วารสารสังคมศาสตร์วิชาการ, 13(2), 1-18.

ชูศักดิ์ วิทยาภัค. (2561). นิเวศวิทยามนุษย์: การศึกษาสิ่งแวดล้อมในมิติของสังคมและวัฒนธรรม. สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

ธัญลักษณ์ ศุภพลธร. (2566). การพัฒนาบรรจุภัณฑ์ลูกประคบสมุนไพรจากอัตลักษณ์ชาติพันธุ์ม้งเพื่อส่งเสริมวิสาหกิจชุมชนบ้าน ห้วยหาน จังหวัดเชียงราย. วารสารวิชาการนวัตกรรมสื่อสารสังคม, 11(1), 153-164.

นภาภรณ์ หะวานนท์. (2550). วิธีวิทยาในการศึกษาปรากฏการณ์ความเข้มแข็งของชุมชน. ใน นภาภรณ์ หะวานนท์ และคณะ (บ.ก.), ทฤษฎีฐานรากในเรื่องความเข้มแข็งของชุมชน (น. 15-28). สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.).

พรรพิมล สุขวงษ์. (2560). ชีวิตของคนอื่น: ประสบการณ์ชีวิตผู้หญิงม้งที่มีภาวะซึมเศร้า. วารสารสุขภาพจิตแห่งประเทศไทย, 25(2), 84-95.

พรลักษมิ์ พลเดช, กุลชญา แว่นแก้ว, รัชนียา บังเมฆ และ ชัยยศ สัมฤทธิ์สกุล. (2564). การเปรียบเทียบประเภทอุตสาหกรรมที่มีผลต่อทุนทางปัญญาของบริษัทจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย. วารสารวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุดรธานี, 3(2), 21-32.

เพ็ญสิริ จีระเดชากุล, พนารัช ปรีดากรณ์ และ พรใจ ลี่ทองอิน. (2550). ความเข้มแข็งของชุมชนบนฐานเศรษฐกิจพอเพียง. ใน นภาภรณ์ หะวานนท์ และคณะ (บ.ก.), ทฤษฎีฐานรากในเรื่องความเข้มแข็งของชุมชน (น. 151-190). สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.).

อดิศร ภู่สาระ. (2565). ทุนทางสังคมกับการจัดการเครือข่ายคนชายขอบ: เครือข่ายรักษ์ป่าและสิ่งแวดล้อม ดอยยาว-ดอยผาหม่น ภูชี้ฟ้า. วารสาร มทร.อีสาน ฉบับมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 9(1), 30-40.