ทฤษฎีทางรัฐประศาสนศาสตร์กับมิติทางการบริหารราชการแผ่นดิน

บทคัดย่อ

รัฐประศาสนศาสตร์เป็นศาสตร์ที่มีพัฒนาการมาหลายยุคสมัย ซึ่งในการทำความเข้าใจรัฐประศาสนศาสตร์นั้น ได้มีนักวิชาการจัดกลุ่มทฤษฎีไว้หลายลักษณะ อาทิ การแบ่งกระบวนทัศน์ทฤษฎีทางรัฐประศาสนศาสตร์ตามวิวัฒนาการของทฤษฎีและยุคสมัย การแบ่งกระบวนทัศน์ทฤษฎีทางรัฐประศาสนศาสตร์ตามยุคของการบริหารจัดการภาครัฐและการบริการสาธารณะ และการแบ่งกลุ่มทฤษฎีตามความสามารถในการอธิบายปรากฏการณ์ เมื่อนำกลุ่มทฤษฎีที่ถูกจัดหมวดหมู่ไว้มาอธิบายปรากฏการณ์การบริหารราชการแผ่นดินของประเทศไทย จะสามารถจำแนกได้ 5 มิติ คือ (1) มิติความสัมพันธ์ระหว่างการบริหารกับการเมือง อธิบายด้วยกลุ่มทฤษฎีการเมืองควบคุมระบบราชการและกลุ่มทฤษฎีการเมืองระบบราชการ (2) มิติเชิงสถาบันอธิบายด้วยทฤษฎีสถาบันสาธารณะ (3) มิติการจัดการอธิบายด้วยทฤษฎีการจัดการภาครัฐแนวใหม่ (4) มิติการตัดสินใจของผู้บริหาร อธิบายด้วย ทฤษฎีการตัดสินใจ และทฤษฎีทางเลือกที่มีเหตุผล (5) มิติองค์รวมอธิบายด้วย ทฤษฎีหลังสมัยใหม่ และทฤษฎีการบริหารการปกครอง (Governance)