การจัดแหล่งเรียนรู้ภูมิสังคมภูมิวัฒนธรรมเพื่อการสอนสังคมศาสตร์

บทคัดย่อ

         การวิจัยนี้เป็นเชิงคุณภาพและปริมาณมีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษารูปแบบการจัดแหล่งเรียนรู้ภูมิสังคมภูมิวัฒนธรรมจากการมีส่วนร่วมของชุมชน และ 2) เสนอแนวทางการสอนโดยใช้แหล่งเรียนรู้ภูมิสังคมภูมิวัฒนธรรมเพื่อความยั่งยืนของชุมชน สอบถามและสัมภาษณ์ผู้ให้ข้อมูล 57 คน ผลการวิจัยพบว่า รูปแบบการจัดแหล่งเรียนรู้จากการมีส่วนร่วมของชุมชน เกิดจากการจัดการเข้าใช้แหล่งเรียนรู้ตามหลักสูตรของวิทยาลัยในพื้นที่จังหวัดตาก เนื้อหารายวิชาเป็นทางสังคมศาสตร์และวิทยาศาสตร์ธรรมชาติ การสอนเป็นแบบบูรณาการศาสตร์ หลักสูตรวางแผนจัดการเรียนการสอน งบประมาณสนับสนุนการเข้าพื้นที่แหล่งเรียนรู้ ชุมชนมีส่วนร่วมในการจัดแหล่งเรียนรู้ จัดความรู้และร่วมกระบวนการเรียนรู้ มีการประเมินผลการเรียน และผลสะท้อนจากชุมชน คนในชุมชนร่วมทําากิจกรรมกับผู้สอนและผู้เรียน สําาหรับแนวทางการสอนสังคมศาสตร์ ประกอบด้วย 1) กําาหนดความรู้ทักษะผู้เรียนใน Block Courses หรือชุดวิชา (Module) 2) ออกแบบจัดแหล่งเรียนรู้ชุมชน 3) วางแผนการสอนและเข้าศึกษาในแหล่งเรียนรู้ 4) จัดทําาโครงการสอนปฏิบัติการในพื้นที่ 5) จัดทําาสื่อการสอน 6) จัดกิจกรรมการสอน กระบวนการเรียนรู้ สร้างประสบการณ์ให้ผู้เรียนในแหล่งเรียนรู้ “ห้องปฏิบัติการภูมิสังคม” 7) ประเมินผลผู้เรียนตามสภาพจริง ความพึงพอใจการจัดแหล่งเรียนรู้เพื่อการสอนภูมิสังคมภูมิวัฒนธรรมมีค่าเฉลี่ยรวมทุกด้านอยู่ในระดับดี (= 4.10) ด้านหลักสูตรและด้านการมีส่วนร่วมมีมากที่สุด (= 4.13) รองลงมาคือ ด้านการจัดกระบวนการเรียนรู้ในแหล่งเรียนรู้ (= 4.08) และด้านการประเมินผลผู้เรียนหลังจากเรียนรู้ในแหล่งเรียนรู้ (= 4.07)