ลํานําล้านนา: ความทรงจําาและขนบวรรณศิลป์ของกวีนิพนธ์พื้นถิ่นร่วมสมัย

Main Article Content

ปาริชาต โปธิ

บทคัดย่อ

บทความนี้มีจุดมุ่งหมายวิเคราะห์กวีนิพนธ์พื้นถิ่นร่วมสมัย เรื่อง ลํานําล้านนา ผ่านกรอบแนวคิดความทรงจําาและขนบวรรณศิลป์ ผลการศึกษาสรุปได้ว่า เอื้อ มณีรัตน์ ได้ประพันธ์บทกลอนประกอบด้วย กลอนสุภาพ จํานวน 731 บท และโคลงในบทปัจฉิมลิขิต จําานวน 2 บท ที่แสดงความทรงจําและทรรศนะในเรื่องราวของ 8 จังหวัดภาคเหนือของไทย ทั้งในส่วนที่เป็นความทรงจําทางสังคมและวัฒนธรรม ได้แก่ ความทรงจําต่อสถาบันพระมหากษัตริย์ ความทรงจําาทางประวัติศาสตร์ ความทรงจําทางสังคมล้านนา และความทรงจํากับอัตลักษณ์วัฒนธรรมล้านนา ด้านขนบวรรณศิลป์มีลักษณะเด่นทั้งในระดับคําาและระดับความ เน้นการใช้คํา และการใช้ความที่เข้าใจง่าย สื่อความหมายชัดเจน และนิยมเล่นสัมผัสเพื่อให้เกิดความไพเราะ สละสลวยทั้งในด้านเสียงและความหมาย เหนือสิ่งอื่นใด กวีได้แสดงความจงรักภักดีและความซาบซึ้งในพระมหากรุณาธิคุณของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราชบรมนาถบพิตร และสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชนนี ออกมาเป็นบทกวีเพื่อเป็นมงคลแก่ชีวิตและยกย่องเทิดทูนสถาบันพระมหากษัตริย์เป็นสําคัญ

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

กุลทรัพย์เกษแม่นกิจ และคุณหญิง. (2551). บทละครเรื่องอิเหนา พระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย เพชรเม็ดงามของวรรณคดีไทย.วารสารราชบัณฑิตยสถาน, 33(1),148-157.

กุหลาบ มัลลิกะมาส. (2531). ความรู้ทั่วไปทางวรรณคดีไทย (พิมพ์ครั้งที่6). ชวนพิมพ์.

กำ ชัย ทองหล่อ. (2537). หลักภาษาไทย (พิมพ์ครั้งที่9). อมรการพิมพ์.

ธเนศ เวศร์ภาดา. (2549). หอมโลกวรรณศิลป์. ปาเจรา.

นัทธนัย ประสานนาม. (2557). Memory in culture. วารสารมนุษยศาสตร์วิชาการ, 21(2), 297-307.

นัทธนัย ประสานนาม. (2561). วรรณกรรมกับประวัติศาสตร์ในประเทศไทย จากมุมมองความทรงจำศึกษา. วารสารอักษรศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร, 40(1), 51-84.

ราชบัณฑิตยสถาน. (2550). พจนานุกรมศัพท์วรรณกรรมไทย ภาคฉันทลักษณ์. ราชบัณฑิตยสถาน.

ราชบัณฑิตยสถาน. (2552). พจนานุกรมศัพท์วรรณกรรมไทย. ราชบัณฑิตยสถาน.

ราชบัณฑิตยสถาน. (2554). พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554. นานมีบุ๊คส์พับบลิเคชั่น.

รื่นฤทัย สัจจพันธ์. (2526). ความรู้ทั่วไปทางภาษาไทย ตอนที่ 3 วรรณคดีไทย.สำ นักพิมพ์มหาวิทยาลัยรามคำแหง.

สุจิตรา จงสถิตย์วัฒนา. (2556). หวังสร้างศิลป์นฤมิต เพริศแพร้ว การสืบทอดขนบกับการสร้างสรรค์วรรณศิลป์ในกวีนิพนธ์ไทยสมัยใหม่. คณะอักษรศาสตร์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

สุภาพร พลายเล็ก. (2541). นิราศสมัยรัตนโกสินทร์: การสืบทอดขนบวรรณศิลป์จากพระนิพนธ์เจ้าฟ้าธรรมาธิเบศร [วิทยานิพนธ์ปริญญาอักษรศาสตรมหาบัณฑิต, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย].

สำ นักงานราชบัณฑิตยสภา. (2550). “อัตลักษณ์” บทวิทยุรายการ รู้ รัก ภาษาไทย. https://shorturl.asia/QErzg.

เอื้อ มณีรัตน์. (2541). ลำ นำล้านนา. สำ นักพิมพ์ขอนแก่น.

Tanabe, S. & Keyes, C. F. (2002). Cultural crisis and social memory modernity and identity in

Thailand and Laos. Routledge.