รูปแบบการเสริมสร้างดุลยภาพชีวิตของนักธุรกิจในสังคมสมัยใหม่ตามแนวพุทธจิตวิทยา
คำสำคัญ:
ดุลยภาพชีวิต, นักธุรกิจ, พุทธจิตวิทยา, ไตรสิกขา, ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงบทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1. เพื่อศึกษาสภาพปัญหาและแนวทางการเสริมสร้างดุลยภาพชีวิตของนักธุรกิจในสังคมสมัยใหม่ 2. เพื่อสร้างรูปแบบการเสริมสร้างดุลยภาพชีวิตของนักธุรกิจในสังคมสมัยใหม่ตามแนวพุทธจิตวิทยา 3. เพื่อเสนอรูปแบบการเสริมสร้างดุลยภาพชีวิตของนักธุรกิจในสังคมสมัยใหม่ตามแนวพุทธจิตวิทยา การวิจัยเป็นการวิจัยเชิงคุณภาพที่บูรณาการแนวคิดพุทธจิตวิทยา (ไตรสิกขา : ศีล สมาธิ ปัญญา) ทฤษฎีลำดับขั้นความต้องการของมาสโลว์ และหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง โดยใช้วิธีการสัมภาษณ์เชิงลึกกับผู้ให้ข้อมูลสำคัญ 18 คน ซึ่งคัดเลือกแบบเจาะจง ประกอบด้วยพระสงฆ์ผู้ทรงคุณวุฒิ 5 รูป ผู้เชี่ยวชาญด้านพุทธจิตวิทยา 5 คนและนักธุรกิจ/ผู้บริหารระดับสูง 8 คน มีการตรวจสอบและสังเคราะห์ข้อมูลเพิ่มเติมผ่านการสนทนากลุ่ม (Focus Group) กับผู้เชี่ยวชาญ 9 คน วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้เทคนิค Triangulation, Logical Matrix Analysis และ 6’C QDAT
ผลการวิจัยพบว่า 1. นักธุรกิจในสังคมสมัยใหม่เผชิญปัญหาความเครียด สุขภาวะกาย–ใจเสื่อมถอย ความสัมพันธ์ครอบครัวและสังคมเปราะบางและความขัดแย้งเชิงคุณธรรม แนวทางแก้ไขควรบูรณาการ ไตรสิกขา กับ เศรษฐกิจพอเพียง เพื่อเสริมสร้างสมดุลชีวิตที่มั่นคงยั่งยืน 2. รูปแบบการเสริมสร้างดุลยภาพชีวิตที่สังเคราะห์ได้มี 5 มิติ ได้แก่ สุขภาพ ครอบครัว สังคม เศรษฐกิจ และจิตวิญญาณ โดยบูรณาการ พุทธจิตวิทยา มาสโลว์ และเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อเป็นแนวทางเชิงปฏิบัติที่ครอบคลุมทุกด้าน 3. การตรวจสอบจากผู้เชี่ยวชาญ 9 คน ยืนยันว่า โมเดลที่นำเสนอมีความถูกต้อง ครอบคลุม และเหมาะสม สามารถประยุกต์ใช้ได้จริงในระดับบุคคล ครอบครัว องค์กรและสังคม โดยแสดงผลในรูป แผนภาพโมเดลเชิงองค์รวม
เอกสารอ้างอิง
กาญจนา หาญศรีวรพงศ์ และคณะ. (2562). การสร้างดุลยภาพชีวิตตามหลักธรรมในพระพุทธศาสนา. วารสารบัณฑิตศึกษามหาจุฬาขอนแก่น, 6(1), 45–57.
กาณติมา พงษ์นัยรัตน์ และบรรพต วิรุณราช. (2563). แนวทางการส่งเสริมจากภาครัฐของสาธารณรัฐประชาชนจีนในการสนับสนุนนักธุรกิจจีนลงทุนค้าขายในประเทศไทย. วารสารการเมือง การบริหารและกฎหมาย, 12(3), 279–294.
คุณิตา ไตรอังกูร. (2562). ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการตัดสินใจเลือกเข้าทำงานในองค์กรของกลุ่ม Generation Z (สารนิพนธ์การจัดการมหาบัณฑิต). วิทยาลัยการจัดการ มหาวิทยาลัยมหิดล. นครปฐม.
จิดาภา เร่งมีศรีสุข. (2567). นวัตกรรมวิธีการวิเคราะห์และการสังเคราะห์ข้อมูลการวิจัยเชิงคุณภาพ. วารสารสหวิทยาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 7(2). 965-980.
จิรชฎา เชียงกูล และเมธาวี อุดมธรรมานุภาพ. (2567). การพัฒนาสุขภาวะองค์รวมอย่างมีความสุขตามแนวพุทธจิตวิทยา. วารสาร มจร มนุษยศาสตร์ปริทรรศน์, 10(1), 277–290.
ชลลดา แตงเทศ. (2564). บทบาทของนักธุรกิจกับการเมืองไทยในสมัยรัฐบาล พลเอกชาติชาย ชุณหะวัณ (วิทยานิพนธ์รัฐศาสตรมหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช. นนทบุรี.
นภาพร หงส์ทอง. (2564). วิเคราะห์ความต้องการของมาสโลว์ในมุมมองของพระพุทธศาสนา. วารสารปณิธาน, 17(2), 121–151.
ปัทมาวรรณ จินดารักษ์ และ สายสุนีย์ เกษม. (2562). สมดุลระหว่างชีวิตและการทำงานกับความหลากหลายของกลุ่มวัย. นักบริหาร, 39(1), 3–11.
พรทิพย์ เกศตระกูล และคณะ. (2565). พุทธจิตวิทยาเพื่อพลังใจวัยรุ่น. พุทธจิตวิทยา, 7(2), 81–88.
พระครูพิพัฒน์ศาสนกิจจาทร และ ปิยวรรณ หอมจันทร์. (2561). ศีล 5 พัฒนาสังคมอย่างยั่งยืน. วารสาร มจร หริภุญชัยปริทรรศน์, 2(2), 68–77.
พระครูวินัยธรสัญชัย ญาณวีโร และคณะ. (2561). การนำศีล 5 ไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันของนักศึกษาระดับปริญญาตรีเพื่อพัฒนาทักษะด้านคุณธรรมในรายวิชาการปฏิบัติกรรมฐาน. วารสารปรัชญาปริทรรศน์, 23(1), 37–58.
พระฐาปกรณ์ รตนโชโต (สุปัญญารัตน์). (2561). รูปแบบการผลิตและการจัดการการเกษตรแบบพอเพียงกับการสร้างดุลยภาพชีวิตของเกษตรกรในจังหวัดบุรีรัมย์ (ดุษฎีนิพนธ์พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต). มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. พระนครศรีอยุธยา.
พระณัฐวุฒิ พันทะลี และคณะ. (2564). วิถีชีวิตใหม่ตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง. วารสารวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม, 2(3), 53–65.
พระมหาบริบูรณ์ ปริสุทฺโธ (อดิศร). (2564). รูปแบบการขับเคลื่อนหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงตามหลักพุทธธรรมในสถานศึกษาสังกัดองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นจังหวัดสมุทรปราการ (ดุษฎีนิพนธ์ครุศาสตรดุษฎีบัณฑิต). มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. พระนครศรีอยุธยา.
พระมหาอำคา วรปัญโญ (สุขแดง) และ ยุภาพร ยุภาศ. (2564). การส่งเสริมสุขภาวะวิถีพุทธในความปกติใหม่. วารสารสังคมศาสตร์และมานุษยวิทยาเชิงพุทธ, 6(2), 459–460.
ยอดพฤติการณ์, พ. (2560). เศรษฐกิจพอเพียง : จากปรัชญาสู่ทฤษฎี (ใหม่) ทางธุรกิจ. ใน พิพัฒน์ ยอดพฤติการ. สืบค้นเมื่อ 22 ตุลาคม 2560, จาก https://www.pipat.com/2017/10/blog-post.html
ลลิมาดา ศรีจำรูญ และ พระมหาขวัญชัย เหมประไพ. (2563). ศึกษาวิเคราะห์เรื่องศีลกับการทำธุรกิจในพระพุทธศาสนาเถรวาท. วารสาร มจร พุทธศาสตร์ปริทรรศน์, 4(2), 34–48.
สำนักงานคณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ. (ม.ป.ป.). ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงคืออะไร. สืบค้นจาก https://www.rdpb.go.th/th/Sufficiency/ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงคืออะไร-c32
สุธิมา ขุนณรงค์. (2568). พุทธศาสนากับความพอเพียง. สืบค้นจาก https://dltv.ac.th/utils/files/download/57967
สุภเชษฐ์ จงธนากร และ สุวิญ รักสัตย์. (2565). โอวาทปาติโมกข์: การเสริมสร้างโครงข่ายดุลยภาพชีวิต. วารสาร มจร บาฬีศึกษาพุทธโฆสปริทรรศน์, 8(3), 153–164.
Blendata. (2024). What is “Society 5.0”? How technology shapes life and why businesses must adapt. Retrieved from https://www.blendata.co/th/ยุค-society-5-0-คืออะไร-เทคโนโลยี
Hambleton, R. K., Swaminathan, H., Algina, J. Y., & Coulson, D. B. (1978). Criterion-referenced testing and measurement: A review of technical issues and developments. Review of Educational Research, 48(1), 1–47.
Maslow, A. H. (1954). Motivation and personality. New York, NY: Harper and Row.
Rovinelli, R. J., & Hambleton, R. K. (1977). On the use of content specialists in the assessment of criterion-referenced test item validity. Tijdschrift voor Onderwijsresearch, 2(2), 49–60.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
หมวดหมู่
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารจิตวิทยาพุทธศาสตร์ประยุกต์เพื่อสังคม
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
