การฝึกสัมมาสติและสมาธิเพื่อพัฒนาตนในสังคมดิจิทัลที่ไม่หยุดนิ่ง
คำสำคัญ:
สัมมาสติ, สมาธิ, สังคมดิจิทัล, การประยุกต์ใช้สติบทคัดย่อ
สังคมดิจิทัลได้เปลี่ยนแปลงวิถีชีวิตมนุษย์อย่างรากฐาน นำมาซึ่งความท้าทายใหม่ต่อสุขภาพจิต ได้แก่ ภาวะ "ความเปลี่ยวเหงาท่ามกลางการเชื่อมต่อ" การลดลงของช่วงความสนใจจาก 12 วินาทีเหลือ 8 วินาที ความวิตกกังวลทางสังคม และความเหงาที่เพิ่มขึ้น บทความนี้นำเสนอการประยุกต์ใช้หลักสัมมาสติจากพระพุทธศาสนาในบริบทของสังคมดิจิทัล โดยเสนอแนวคิดการบูรณาการการฝึกฝนเข้ากับชีวิตดิจิทัลอย่างกลมกลืนแทนการแยกขาดจากเทคโนโลยี ผ่านวิธีการวิเคราะห์เอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง ผลการศึกษาแสดงให้เห็นการประยุกต์ใช้ 5 รูปแบบหลัก ได้แก่ การบริโภคสื่อดิจิทัลอย่างมีสติ การฝึกสติดิจิทัลผ่านเทคนิคต่าง ๆ การบูรณาการสติเข้ากับการทำงานดิจิทัล การปลดปล่อยจากดิจิทัลเป็นระยะ และการใช้เทคโนโลยีเพื่อสนับสนุนการฝึกสมาธิ งานวิจัยทางประสาทวิทยาศาสตร์แสดงให้เห็นว่า การฝึกสัมมาสติมีประโยชน์หลายด้าน ทั้งทางร่างกาย (ลดความเครียด เพิ่มภูมิคุ้มกัน) ทางจิตใจ (เพิ่มความสุข ลดซึมเศร้า) ทางปัญญา (พัฒนาความคิดสร้างสรรค์ ความจำ) ทางสังคม (เพิ่มความเห็นอกเห็นใจผู้อื่น) และระดับองค์กร (เพิ่มประสิทธิภาพการทำงาน) การศึกษาสรุปว่า สัมมาสติเป็นเครื่องมือสำคัญในการพัฒนาตนในสังคมดิจิทัล ที่สามารถใช้เทคโนโลยีเป็นพันธมิตรในการพัฒนาจิตใจ เพื่อสร้างสมดุลระหว่างการใช้ประโยชน์จากเทคโนโลยีและการรักษาสุขภาวะทางจิตใจอย่างยั่งยืน
เอกสารอ้างอิง
ประเสริฐ ผลิตผลการพิมพ์. (2564). อ่าน 'หน้าจอ-โลกจริง' กับ นพ.ประเสริฐ ผลิตผลการพิมพ์. สืบค้น 3 พฤษภาคม 2568, จาก https://bookscape.co/screen-time-review-prasert-1
พระธรรมปิฎก (ป.อ. ปยุตฺโต). (2543). พุทธธรรม . กรุงเทพฯ : ธรรมสภา.
พิชญ์สินี มะโน. (2562). ผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงในยุค DIGITAL DISRUPTION ต่อการศึกษา. วารสารครุศาสตร์อุตสาหกรรม, 18(1), 1-6.
Brown, A. (2024). An accountability partner can supercharge your motivation. Retrieved May 3, 2025, from https://alexbrownofficial.net/accountability-partner/
Castells, M. (2010). The network society. Oxford, UK: Blackwell.
Clark Digital Commons. (2024). Biochemical Effects of Meditation: A Literature Review. Retrieved May 3, 2025, from https://commons.clarku.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1017&context=surj
Condon, P., Desbordes, G., Miller, W. B., & DeSteno, D. (2013). Meditation increases compassionate responses to suffering. Psychological Science, 24(10), 2125-2127.
Davidson, R. J., & Lutz, A. (2024). Measuring mindfulness in the digital age: Challenges and opportunities. Psychological Science, 35(4), 112-125.
Gelles, D. (2015). Mindful Work: How Meditation Is Changing Business from the Inside Out. Houghton Mifflin Harcourt.
Levy, D. M. (2001). Scrolling forward: Making sense of documents in the digital age. Arcade Publishing.
Harris, T. (2016). Tristan Harris. Retrieved May 15, 2025, from https://medium.com/thrive-global/how-technology-hijacks-peoples-minds-from-a-magician-and-google-s-design-ethicist-56d62ef5edf3
Kabat-Zinn, J. (2003). Mindfulness-based interventions in context: Past, present, and future. Clinical Psychology: Science and Practice, 10(2), 144-156.
Kennedy, K. (2019). Positive and negative effects of social media on adolescent well-being. Cornerstone: A Collection of Scholarly and Creative Works for Minnesota State University, Mankato.
Mani, M., (2015). Review and evaluation of mindfulness-based iPhone apps. JMIR mHealth and uHealth, 3(3), e82.
Neuro Launch. (2024). Reset Meditation: A 10-Minute Stress-Busting Technique by Andy Puddicombe. Retrieved May 3, 2025, from https://neurolaunch.com/reset-meditation/
Newport. (2016.). A productivity lesson from a classic arcade game. Cal Newport Blog. Retrieved May 3, 2025, from https://calnewport.com/a-productivity-lesson-from-a-classic-arcade-game/
Turkle, S. (2011). Alone together: Why we expect more from technology and less from each other. New York, NY: Basic Books.
WP-CRM System. (2024). How To Practice Digital Mindfulness. Retrieved May 3, 2025, from https://www.wp-crm.com/digital-mindfulness/
Yitz Diena. (2023). Average Human Attention Span Statistics - Ambitions ABA Therapy. Retrieved May 3, 2025, from https://www.ambitionsaba.com/resources/average-human-attention-span-statistics#:~:text=According%20to%20a%20study,8.25%20seconds.&text=in%202015,%20the%20average,8.25%20seconds.&text=span%20has%20decreased%20from,8.25%20seconds.&text=in%20the%20year%202000,8.25%20seconds
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
หมวดหมู่
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารจิตวิทยาพุทธศาสตร์ประยุกต์เพื่อสังคม
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
