รูปแบบการบริหารจัดการบุคลากรในสภาวะวิกฤติของผู้บริหารในองค์กรตามแนวพุทธจิตวิทยา

ผู้แต่ง

  • ธนศักดิ์ พรทัพพสาร หลักสูตรพุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาพุทธจิตวิทยา คณะมนุษยศาสตร์ มจร
  • วิชชุดา ฐิติโชติรัตนา ภาควิชาจิตวิทยา คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
  • นภัทร แก้วนาค ผู้ทรงคุณวุฒิกองทัพอากาศไทย

คำสำคัญ:

การบริหารจัดการ, สภาวะวิกฤติ, การบริหารองค์กร, พุทธจิตวิทยา

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1. เพื่อศึกษาแนวคิดและทฤษฎีการบริหารบุคลากรในสภาวะวิกฤติ 2. เพื่อการพัฒนารูปแบบการบริหารบุคลากรตามแนวพุทธจิตวิทยา และ 3. เพื่อประเมินรูปแบบการบริหารจัดการบุคลากรในสภาวะวิกฤติของผู้บริหารองค์กรตามแนวพุทธจิตวิทยา การวิจัยครั้งนี้ใช้วิธีวิจัย คือ การวิจัยเชิงคุณภาพและการวิจัยแบบวิจัยเอกสาร ใช้แบบสัมภาษณ์เชิงลึกเก็บข้อมูลจากผู้ให้สัมภาษณ์เชิงลึก 19 รูป/คน และการสนทนากลุ่ม จำนวน 12 รูป/คน

ผลการวิจัยพบว่า 1. การบริหารบุคลากรในสภาวะวิกฤติเน้นภาวะผู้นำที่มีวิสัยทัศน์ การสื่อสารที่ชัดเจน และการตัดสินใจอย่างมีสติ ปรับตัวรวดเร็วและส่งเสริมขวัญกำลังใจของบุคลากร โดยผสานหลักพุทธจิตวิทยา เช่น เมตตา สติและโยนิโสมนสิการ เพื่อสร้างความมั่นคงทางจิตใจและประสิทธิภาพในการทำงาน 2. การพัฒนารูปแบบการบริหารบุคลากรตามแนวพุทธจิตวิทยามุ่งเน้นการใช้สติ เมตตาและโยนิโสมนสิการในการบริหารจัดการ เสริมสร้างความเข้าใจตนเองและผู้อื่น ลดความเครียด และส่งเสริมความสุขในการทำงานอย่างยั่งยืน 3. ผลการประเมินพบว่า รูปแบบการบริหารตามแนวพุทธจิตวิทยามีความเหมาะสม ชัดเจนและสามารถนำไปใช้ได้จริงในสภาวะวิกฤติ ช่วยเสริมสร้างสติ เมตตา ความร่วมมือและลดความตึงเครียดในองค์กรได้อย่างมีประสิทธิภาพ การประเมินผลโดยการจำลองสถานการณ์แสดงให้เห็นว่า รูปแบบการบริหารนี้สามารถนำไปประยุกต์ใช้ได้จริง ผลลัพธ์การประเมินรูปแบบการนำองค์ความรู้ที่ได้เสนอแนวคิด "ผู้บริหารพุทธปัญญา" มีประโยชน์ มีความเหมาะสมและถูกต้องครอบคลุม สามารถบริหารบุคลากรในสภาวะวิกฤติได้ ใน Thanasak’s Model ที่ได้รับนำไปสู่การพัฒนาผู้บริหารพุทธปัญญา เก่ง ดี มีสุข

เอกสารอ้างอิง

กาญจน์กมล พรหมเหลา. (2565). การเตรียมความพร้อมในการรับมือภาวะวิกฤติของคนในองค์กร. สืบค้น 14 ธันวาคม 2567, จาก https:// www.tris.co.th/organizational-crisis-management/

ฐานริณทร์ หาญเกียรติวงศ์ และ รุจิกาญจน์ สานนท์. (2563). ภาวะผู้นำการบริหารในภาวะวิกฤติสู่การพัฒนาอย่างยั่งยืน. วารสารเครือข่ายส่งเสริมการวิจัยทางมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 3(2), 111.

ปวันวีย์, (2553). ทรัพยากรมนุษย์พันธุ์แท้ (พิมพ์ครั้งที่ 5). กรุงเทพฯ : มิสเตอร์ก๊อปปี้ ประเทศไทย.

พระมหามงคล สารินทร และคณะ. (2556). การบริหารงานตามแนวพุทธธรรม. วารสารบริหารการศึกษา มศว., 10(19), 125-136.

ศิริศักดิ์ นันตี. (2558). การบูรณาการการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ตามทฤษฎีตะวันตกกับหลักการทางพระพุทธศาสนา. วารสารวิชาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา, 23(41), 75-88.

สาโรจน์ พึ่งไทย. (2566). หลักไตรสิกขากับการพัฒนาองค์กร. วารสารธรรมเพื่อชีวิต: Journal of Dhamma for Life, 30(4), 395-413.

เอกชัย เคนท้าว และ วัลลภา อารีรัตน์. (2567). ความสัมพันธ์ระหว่างทักษะภาวะผู้นำด้าน Soft Skills ของผู้บริหารกับแรงจูงใจในการปฏิบัติงานของครูในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาบึงกาฬ. วารสารการบริหารการศึกษาและภาวะผู้นำ มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร, 13(49), 110-120.

Ichsan, Reza Nurul, et al., (2020). Investigation of strategic human resource management practices in business after covid-19 disruption. Journal of Archaeology of Egypt/Egyptology, 17(7), 13098-13110.

Romig, D. A. (1996). Breakthrough Teamwork:Outstanding result using Structure Teamwork. Chicago.IL: Irwin.

Yukl, G. A. (1998). Leadership in organizations (7th ed.). New Jersey: Prentice-Hall.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-06-14

รูปแบบการอ้างอิง

พรทัพพสาร ธ., ฐิติโชติรัตนา ว., & แก้วนาค น. (2025). รูปแบบการบริหารจัดการบุคลากรในสภาวะวิกฤติของผู้บริหารในองค์กรตามแนวพุทธจิตวิทยา. วารสารจิตวิทยาพุทธศาสตร์ประยุกต์เพื่อสังคม, 11(1), 1–14. สืบค้น จาก https://so03.tci-thaijo.org/index.php/human/article/view/287832