7 วิธีพัฒนาชีวิตตามแนวพุทธจิตวิทยา

ผู้แต่ง

  • ประพีร์ บุรี กลุ่มบริษัทภิรัชบุรี แขวงคลองตันเหนือ เขตวัฒนา กรุงเทพมหานคร
  • พระถวิล ใยปางแก้ว หลักสูตรพุทธศาตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาพุทธจิตวิทยา มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

คำสำคัญ:

7 อุปนิสัย, หลักสัปปุริสธรรม 7, การพัฒนาชีวิต, พุทธจิตวิทยา

บทคัดย่อ

บทความนี้มุ่งนำเสนอความสอดคล้องระหว่างหลัก 7 อุปนิสัยสู่ความสำเร็จที่ยอดเยี่ยม ของ Stephen R. Covey กับหลักสัปปุริสธรรม 7 ในพระพุทธศาสนา โดยวิเคราะห์เปรียบเทียบพื้นฐานแนวคิด จุดร่วมและจุดต่างของทั้งสองหลักการ ผลการศึกษาพบความสอดคล้องที่น่าสนใจระหว่างทั้งสองแนวคิด ได้แก่ การคิดเชิงรุก สอดคล้องกับธัมมัญญุตา (รู้จักเหตุ) การเริ่มต้นด้วยจุดหมายปลายทาง สอดคล้องกับอัตถัญญุตา (รู้จักผล) การทำสิ่งสำคัญก่อน สอดคล้องกับมัตตัญญุตา (รู้จักประมาณ) การคิดแบบชนะ-ชนะ สอดคล้องกับอัตตัญญุตาและปริสัญญุตา (รู้จักตนและรู้จักชุมชน) การเข้าใจผู้อื่นก่อน สอดคล้องกับปุคคลัญญุตา (รู้จักบุคคล) การผนึกพลัง สอดคล้องกับกาลัญญุตา (รู้จักกาล) และการลับเลื่อยให้คมอยู่เสมอ สอดคล้องกับการบูรณาการสัปปุริสธรรมทั้ง 7 ข้อ บทความนี้ได้นำเสนอแนวทางการประยุกต์ใช้ทั้งสองแนวคิดในชีวิต ประจำวัน โดยแสดงให้เห็นว่าการบูรณาการจุดเด่นของทั้งสองหลักการสามารถนำไปสู่การพัฒนาตนเองอย่างสมดุลและยั่งยืน ทั้งในด้านพฤติกรรม อารมณ์ และปัญญา ซึ่งจะช่วยให้บุคคลเผชิญความท้าทายในชีวิตได้อย่างมั่นคง เข้าใจตนเองและผู้อื่นอย่างลึกซึ้ง และดำเนินชีวิตอย่างมีสติ มีคุณธรรม อันจะนำไปสู่ความสุขที่แท้จริงและยั่งยืน

เอกสารอ้างอิง

พระธรรมปิฎก (ป.อ. ปยุตฺโต). (2545). พุทธธรรม (พิมพ์ครั้งที่ 10). กรุงเทพฯ : มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

“________”. (2546). ธรรมนูญชีวิต. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์การศาสนา.

“________”. (2551). พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม. กรุงเทพฯ : มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

“________”. (2552). พุทธธรรม: ฉบับปรับขยาย. กรุงเทพฯ : มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระราชวรมุนี (ประยูร ธมฺมจิตฺโต). (2555). พุทธปรัชญากับการบริหาร. กรุงเทพฯ : มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระไพศาล วิสาโล. (2553). สุขแท้ด้วยปัญญา. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์เคล็ดไทย.

Covey, S. R. (1989). The 7 Habits of Highly Effective People: Powerful Lessons in Personal Change. New York: Free Press.

“________”. (2004). The 7 Habits of Highly Effective People: Powerful Lessons in Personal Change (Revised ed.). New York: Free Press.

“________”. (2013). The 7 Habits of Highly Effective People: Powerful Lessons in Personal Change (25th Anniversary ed.). New York: Simon & Schuster.

Goldstein, J. (2016). Mindfulness: A Practical Guide to Awakening. Louisville, CO: Sounds True.

Hougaard, R., & Carter, J. (2018). The Mind of the Leader: How to Lead Yourself, Your People, and Your Organization for Extraordinary Results. Boston, MA: Harvard Business Review Press.

Kabat-Zinn, J. (2013). Full Catastrophe Living: Using the Wisdom of Your Body and Mind to Face Stress, Pain, and Illness (Revised ed.). New York: Bantam Books.

Newport, C. (2016). Deep Work: Rules for Focused Success in a Distracted World. New York: Grand Central Publishing.

Salzberg, S. (2011). Real Happiness: The Power of Meditation. New York: Workman Publishing.

Thera, N. (2010). The Heart of Buddhist Meditation: The Buddha's Way of Mindfulness. San Francisco: Weiser Books.

Wallace, B. A. (2006). The Attention Revolution: Unlocking the Power of the Focused Mind. Boston: Wisdom Publications.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-06-15

รูปแบบการอ้างอิง

บุรี ป., & ใยปางแก้ว พ. (2025). 7 วิธีพัฒนาชีวิตตามแนวพุทธจิตวิทยา. วารสารจิตวิทยาพุทธศาสตร์ประยุกต์เพื่อสังคม, 11(1), 253–271. สืบค้น จาก https://so03.tci-thaijo.org/index.php/human/article/view/286591