พุทธจิตวิทยากับการพัฒนาตนให้มีความสุข
คำสำคัญ:
พุทธจิตวิทยา, การพัฒนาตน, ความสุขบทคัดย่อ
การพัฒนาตนให้มีความสุขตามแนวพุทธจิตวิทยาเน้นการเรียนรู้ และการปฏิบัติเพื่อไปสู่ความพอดีหรือการมีดุลยภาพของชีวิต มีความสัมพันธ์อันกลมกลืนระหว่างการดำเนินชีวิตของบุคคลกับสภาพแวดล้อม (มัชฌิมาปฏิปทา) และมุ่งการกระทำตนให้มีความสุขด้วยตนเอง โดยการฝึกจิตให้เป็นไปในทางบวก รู้เท่าทันตนเอง เข้าใจตนเองมากกว่าการพึ่งพาอาศัยวัตถุ (โยนิโสมนสิการ) มีความเมตตากรุณา รู้จักเอื้อเฟื่อเผื่อแผ่และเห็นอกเห็นใจผู้อื่น ซึ่งสิ่งเหล่านี้จะเป็นแนวทางการพัฒนาชีวิตของตนให้มีความสุขที่ยั่งยืน
การพัฒนาตนให้มีความสุขในบทความนี้ประกอบด้วย 3 หลักสำคัญทางพุทธธรรม คือ ทมะ สิกขาและภาวนา มีวิธีการที่จะพัฒนาตนให้มีชีวิตที่ดีงามและมีความสุข 7 ประการ ได้แก่ การรู้จักเลือกหาแหล่งความรู้ และแบบอย่างที่ดี การรู้จักจัดระเบียบชีวิต การถึงพร้อมด้วยแรงจูงใจให้สร้างสรรค์ การมีความมุ่งมั่นพัฒนาตนให้เต็มศักยภาพ การปรับเจตคติและค่านิยมให้เหมาะสมกับการดำเนินชีวิตที่ดีงาม มีสติรู้จักแก้ปัญหา และพึ่งพาตนเองได้
References
คัคนางค์ มณีศรีและวัชราภรณ์ บุญญศิริวัฒน์. (2559). ความสุขคืออะไร?. สืบค้น 12 พฤษภาคม 2564, จาก https://smarterlifebypsychology.com/2017/09/27/ความสุขคืออะไร/
ตฎิลา จำปาวัลย์. (2562). กระบวนการของพุทธจิตวิทยากับความสงบสุข. วารสารจิตวิทยาเชิงพุทธ, 4(2), 114-125.
ทิพย์ธิดา ณ นคร. (2563). การพัฒนาชีวิตตามแนวพุทธจิตวิทยาเพื่อเสริมสร้างการเห็นคุณค่าในตนเอง. วารสารพุทธจิตวิทยา, 5(2), 1-10.
พระเทพเวที (ป.อ.ปยุตโต). (2531). พัฒนาตน. กรุงเทพมหานคร: มูลนิธิโกมลคีมทอง.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตโต). (2537). จะพัฒนาคนกันได้อย่างไร (พิมพ์ครั้งที่ 3). กรุงเทพมหานคร: มูลนิธิพุทธธรรม.
พุทธทาสภิขุ. (2545). คู่มือมนุษย์. กรุงเทพมหานคร: ธรรมสภา.
พิสมัย วัฒนาวรสกุล. (2551). ปัจจัยพยากรณ์ความสุขในชีวิตของพนักงานองค์การรัฐบาลและเอกชนในเขตอำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่. การค้นคว้าแบบอิสระวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาจิตวิทยาอุตสาหกรรมและองค์การ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
ระวี ภาวิไล. (2558). อภิธรรมสำหรับคนรุ่นใหม่. กรุงเทพฯ : มูลนิธิพุทธธรรม.
เริงชัย หมื่นชนะ. (2558). ระบบและทฤษฎีพุทธจิตวิทยา. วารสารมหาจุฬาวิชาการ, 2(1), 71-74.
วินัย เพชรช่วย. (2554). การพัฒนาตน Self Development. สืบค้น 2 พฤษภาคม 2564, จาก https://www.novabizz.com/NovaAce/Learning/Self_Development.htm
อาภรทิพย์ สมบัติบริบูรณ์. (2561). แนวโน้มการจัดการศึกษาพุทธจิตวิทยา: กรณีศึกษาศักยภาพจิตในอนาคต (วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาพุทธจิตวิทยา). บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. พระนครศรีอยุธยา.
NovaBizz. (2560). เทคนิคทางจิตวิทยาที่ใช้ในการพัฒนาตน. สืบค้น 2 พฤษภาคม 2564, จาก https://www.novabizz.com/NovaAce/Learning/Technique_Develop-Psycho-1.htm
