นวัตกรรมการไกล่เกลี่ยของผู้ประนีประนอมในศาลยุติธรรมตามแนวพุทธจิตวิทยา

บทคัดย่อ

การศึกษาวิจัยเรื่อง นวัตกรรมการไกล่เกลี่ยของผู้ประนีประนอมในศาลยุติธรรม ตามแนวพุทธจิตวิทยา มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา เพื่อวิเคราะห์รูปแบบไกล่เกลี่ยความขัดแย้งในปัจจุบัน ศึกษาหลักพุทธธรรมและหลักจิตวิทยาเพื่อการไกล่เกลี่ย และเพื่อนำเสนอนวัตกรรมการไกล่เกลี่ยฯ แนวพุทธจิตวิทยา การศึกษาในครั้งนี้ เป็นรูปแบบการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative research) แบบลงภาคสนาม โดยการสัมภาษณ์เชิงลึก (In-depth interview) กลุ่มผู้ให้ข้อมูลสำคัญ (Key Informants) กลุ่มผู้เชี่ยวชาญการไกล่เกลี่ยในศาลยุติธรรม นักวิชาการด้านพระพุทธศาสนา และนักวิชาการด้านจิตวิทยา รวมจำนวน 17 ท่าน ลงพื้นที่เก็บข้อมูล ณ ศาลยุติธรรมภาค 1 โดยจะใช้ระยะเวลา 12 เดือนในการศึกษา (มกราคม – ธันวาคม พ.ศ.2563) การวิเคราะห์ข้อมูลใช้วิธีการวิเคราะห์เนื้อหา ทั้งหมดโดยใช้เทคนิค QDAT Knowledge : 6’C เพื่อนำข้อมูลที่ได้มาประกอบกับข้อมูลเชิงเอกสารที่วิเคราะห์ไว้ เพื่อหาข้อสรุปหรือคำอธิบายเชิงทฤษฎีจากลักษณะหรือบริบทโดยทั่วไป ไปสู่ข้อสรุปเกี่ยวกับปรากฏการณ์นั้น ๆ ในเชิงพรรณนา ผลการวิจัย ค้นพบกลวิธีและเทคนิคการไกล่เกลี่ยของผู้ประนีประนอมในศาลยุติธรรม ตามแนวพุทธจิตวิทยา ประกอบด้วย 9 เทคนิควิธี ได้แก่ 1. สัมมาสติ 2. ทำหน้าที่กัลยาณมิตร 3. ฟังอย่างลึกซึ้ง 4. วิเคราะห์ปัญหา    5. ความคิดเชิงบวก 6. คิดอย่างแยบคาย 7. หาความต้องการแท้จริง 8. เสนอทางเลือก และ 9. สร้างความสัมพันธ์ใหม่ ทุกขั้นตอนมีความสำคัญมากต่อผู้ประนีประนอมเองและคู่พิพาท ซึ่งจะต้องมีบทบาทหน้าที่ร่วมมือกัน เพื่อให้บรรลุเป้าหมายในการหาแนวทางยุติความขัดแย้ง ส่งเสริมความเข้าใจและสร้างสัมพันธภาพที่ดีร่วมกัน

การแก้ไขปัญหาความขัดแย้งมีความละเอียดอ่อนและลึกซึ้งในหลายแง่มุมและวิธีการ งานวิจัยนี้เป็นการศึกษาและนำเสนอรูปแบบการแก้ไขความขัดแย้งของผู้วิจัย หากนำรูปแบบดังกล่าวนี้ไปประยุกต์ใช้ในกระบวนการไกล่เกลี่ย โดยจัดอบรมเชิงปฏิบัติการให้กับองค์กรหรือหน่วยงาน กลุ่มเป้าหมาย จะเป็นรูปแบบที่สามารถนำมาจัดการกับปัญหาความขัดแย้งได้อย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล และประยุกต์ใช้ในกระบวนการไกล่เกลี่ยได้จริง