สถานะของมารดาในฐานะสตรีตามพระวินัย

บทคัดย่อ

พระพุทธศาสนาได้ยกย่องสตรีว่ามีศักยภาพเหมือนบุรุษจึงทรงอนุญาตอุปสมบทแก่สตรี แต่ก็ยังมีทัศนะว่า สตรีเป็นศัตรูแก่บุรุษที่ประพฤติพรหมจรรย์ ด้วยเหตุนี้จึงมีพระวินัยสำหรับภิกษุเกี่ยวกับสตรีไว้เป็นจำนวนมาก ตั้งแต่อาบัติปาราชิกถึงอาบัติทุกกฎ สตรีในพระวินัยนั้นมี 2 ประเภท คือ สตรีแรกเกิดและสตรีที่รู้เดียงสา จากการศึกษาพบว่า มารดาถือว่าเป็นสตรีตามบทบัญญัติของพระวินัย เป็นวัตถุแห่งอาบัติตามที่สิกขาบทนั้นๆ ได้บัญญัติไว้โดยไม่ได้มีข้อยกเว้น ฉะนั้น การกราบไหว้มารดา การสัมผัสกายมารดา จึงถือเป็นความผิดตามพระวินัยทั้งสิ้น การที่ภิกษุจะพึงดูแลและปฏิบัติต่อมารดานั้นเป็นกิจที่ควรทำในฐานะบุตร แต่ควรทำในขอบเขตที่ไม่ละเมิดพระวินัย เช่น การบำรุงทางกายด้วยปัจจัย 4 และบำรุงทางใจด้วยการไปเยี่ยมเยือน ถามไถ่สารทุกข์สุขดิบ และที่สำคัญคือการอนุเคราะห์มารดาให้เข้าถึงธรรม มีสัมมาทิฐิ จึงจะถือว่าได้ทำหน้าที่ทั้งพุทธบุตรและมารดาบุตรได้อย่างสมบูรณ์