ภาวะจิตเมตตาของผู้ให้การปรึกษาแนวพุทธ : กรณีศึกษาพระสงฆ์กลุ่มจิตอาสาคิลานธรรม

Abstract

การศึกษาวิจัยเชิงคุณภาพนี้ มี วัตถุประสงค์เพื่อศึกษาถึงภาวะจิตเมตตาตามความคิดของพระสงฆ์กลุ่มจิตอาสาคิลานธรรม และเพื่อศึกษาถึงการปฏิบัติตนในการแสดงถึงความเมตตาในการเป็นผู้ให้การปรึกษาแนวพุทธ ผู้ให้ข้อมูลคือ พระสงฆ์กลุ่มจิตอาสาคิลานธรรม จำนวน 5 รูป คัดเลือกโดยการเจาะจงผู้ที่มีจริยวัตรในการทำหน้าที่ที่โดดเด่นเป็นที่ประจักษ์  เก็บข้อมูลโดยการสัมภาษณ์เชิงลึก และการสังเกตแบบมีส่วนร่วม  ผลการวิจัยพบว่า ภาวะจิตเมตตาเป็นจิตที่ทำให้ใจเยือกเย็นรู้จักคิดคำนึงถึงผู้อื่น เห็นอกเห็นใจและใส่ใจในสุขทุกข์ มีความปรารถนาดี มีน้ำใจ  ภาวะเมตตาช่วยให้ผู้ให้การปรึกษาอยู่กับเรื่องราวของผู้มาปรึกษาอย่างเข้าใจ  ไม่มีจิตที่เป็นอกุศลไม่มีการตัดสินว่าผิดหรือถูกอยู่กับเรื่องราวของผู้มาปรึกษาตามจริง และองค์ประกอบของจิตเมตตามี 2 ประการคือ 1) การมีจิตที่เป็นกุศล พระสงฆ์ผู้ให้การปรึกษา มีสติในปัจจุบันขณะ มีการสำรวม มีกระแสของความเมตตา กรุณาอยู่ภายในจิตใจ และ 2) การมีความเชื่อถือในศักยภาพและคุณค่าของความเป็นมนุษย์ 3) เข้าใจตามความจริงในธรรมชาติของผู้มาปรึกษา และในการทำหน้าที่ผู้ให้การปรึกษา พระสงฆ์มีการปฎิบัติตนให้ถึงพร้อมของภาวะเมตตาคือเริ่มต้นด้วยการฝึกฝนตนเองให้มีศีล ให้เกิดสมาธิ เมื่อสมาธิเกิด ปัญญาก็เกิดมีตามมา โดยเริ่มต้นในการฝึกกาย วาจาให้เรียบร้อย อธิศีลสิกขา ต่อจากนั้นเป็นการฝึกอบรมทางใจอธิจิตตสิกขาขั้นสุดท้ายเป็นการฝึกอบรมพัฒนาปัญญาให้เข้าใจ รู้แจ้งเห็นจริงในสัจจธรรมอธิปัญญาสิกขา