การประเมินตามสภาพจริงด้านทักษะสมอง เพื่อการจัดการชีวิตของเด็กปฐมวัย

ผู้แต่ง

  • พัทฐรินทร์ โลหา อาจารย์สาขาวิชาการศึกษาปฐมวัย คณะศึกษาศาสตร์ วิทยาลัยนครราชสีมา

คำสำคัญ:

การประเมินตามสภาพจริง, ทักษะสมอง EF, เด็กปฐมวัย

บทคัดย่อ

สังคมยุควิถีใหม่เป็นยุคแห่งการเปลี่ยนแปลงทั้งพฤติกรรมส่วนบุคคล ครอบครัว สังคม รวมไปถึงสภาพแวดล้อม วิถีการดำเนินชีวิต และพัฒนาการของเด็กปฐมวัยที่มีการเจริญเติบโตไปอย่างรวดเร็ว โดยเฉพาะทักษะทางสมอง อันเป็นพัฒนาการด้านสติปัญญาของเด็กปฐมวัย หลักสูตรการศึกษาปฐมวัย พุทธศักราช 2560 ได้ระบุว่า การพัฒนาการคิด เป็นการพัฒนาให้เด็กมีความสามารถในการคิดแก้ปัญหา คิดรวบยอด และคิดเชิงเหตุผลทางคณิตศาสตร์และวิทยาศาสตร์โดยให้จัดกิจกรรมให้เด็กได้สังเกต จำแนก เปรียบเทียบ สืบเสาะหาความรู้ สนทนา อภิปรายแลกเปลี่ยนความคิดเห็น เชิญวิทยากรมาพูดคุยกับเด็กปฐมวัย การศึกษานอกสถานที่ การเล่นเกมการศึกษา การฝึกแก้ปัญหาในชีวิตประจำวัน การฝึกออกแบบและสร้างชิ้นงาน และการทำกิจกรรมทั้งเป็นรายบุคคล กลุ่มย่อย และกลุ่มใหญ่ เพื่อการพัฒนาและส่งเสริมทักษะสมอง เพื่อการจัดการชีวิต ให้กับเด็กปฐมวัย การที่ครูผู้สอน พ่อ แม่ ผู้ปกครองจะทราบถึงพัฒนาทางด้านสติปัญญาและพัฒนาการด้านต่าง ๆ ของเด็กปฐมวัยนั้นก็ต้องประเมินพัฒนาการเด็กปฐมวัยในแต่ละด้าน สำหรับวิธีการประเมินที่เหมาะสมและควรใช้กับเด็กปฐมวัยอายุ 3-6 ปี ได้แก่ การสังเกต  การบันทึกพฤติกรรม การสนทนากับเด็กปฐมวัย การสัมภาษณ์ การวิเคราะห์ข้อมูลจากผลงานเด็กปฐมวัย และการประเมินตามสภาพจริง อันเป็นการประเมินระหว่างการเรียนรู้หรือทำกิจกรรม เน้นการประเมินพฤติกรรมและการแสดงออกของเด็กปฐมวัย เน้นการสังเกต ติดตามพัฒนาการของเด็กปฐมวัย การประเมินตนเองของเด็กปฐมวัย (การสะท้อนคิด) การวัดความสามารถในการคิดระดับสูง แลการมีส่วนร่วมระหว่างเด็กปฐมวัย ครูผู้สอน พ่อ แม่ และผู้ปกครอง

          บทความวิชาการนี้ผู้เขียนเน้นที่การประเมินตามสภาพจริง เพื่อประเมินพัฒนาการทักษะสมอง เพื่อการจัดการชีวิตของเด็กปฐมวัย โดยประเมินเด็กจากการแสดงออกตามความเป็นจริง ข้อมูลที่ได้จะแสดงให้เห็นถึงลักษณะที่แท้จริงของเด็กปฐมวัย ทำให้พ่อ แม่ ผู้ปกครองและครูผู้สอน สามารถนำมาเป็นฐานในการสนับสนุนและพัฒนาเด็กปฐมวัยเป็นรายบุคคลได้อย่างเหมาะสม

เอกสารอ้างอิง

ขวัญฟ้า รังสิยานนท์ และคณะ. (2562). คู่มือครูและผู้ปกครอง การเสริมสร้างทักษะสมอง EF สำหรับเด็กปฐมวัย. กรุงเทพฯ: เพอลังอิ พับลิชซิ่ง (ประเทศไทย). 72-83.

ปนัดดา ธนเศรษฐกร. (2555). “ทักษะสมอง EF กับพัฒนาการเด็กปฐมวัย”.คู่มือพัฒนาทักษะสมอง (EF) Executive Functions สำหรับครูปฐมวัย. กรุงเทพฯ: บริษัท มติชน จำกัด (มหาชน). 60-85.

สถาบันอาร์แอลจี. (2560). ทักษะสมอง EF กับการพัฒนาเด็กปฐมวัย. กรุงเทพฯ: สถาบันส่งเสริมการเรียนรู้ตลอดชีวิตและพัฒนาเด็กและเยาวชน. 45-47.

สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส). (2561) ก. คู่มือพัฒนาทักษะสมอง EF Executive Functions สำหรับครูปฐมวัย. กรุงเทพฯ: บริษัท มติชน จำกัด (มหาชน). 40-49, 258-264.

_________. (2561) ข. คู่มือพ่อแม่ พัฒนาทักษะสมอง EF-Executive Function ตั้งแต่ปฏิสนธิ-3 ปี. กรุงเทพฯ: อักษรสัมพันธ์ (1987) จำกัด. 11-13, 94-102.

Barkley, R. A. (2012). Executive Functions: What They Are, How They Work, and Why They Evolved. New York: Guilford Press.

Center on the Developing Child at Harvard University. (2011). Building the brain’s “Air Traffic Control” system: How early experiences shape the development of executive function. Retrieved from https://developingchild.harvard.edu.

Diamond, A. (2013). Executive functions. Annual Review of Psychology, 64, 135–168.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-08-29

รูปแบบการอ้างอิง

โลหา พ. . . (2025). การประเมินตามสภาพจริงด้านทักษะสมอง เพื่อการจัดการชีวิตของเด็กปฐมวัย. วารสารวิทยาลัยนครราชสีมา สาขามนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 19(2), 431–445. สืบค้น จาก https://so03.tci-thaijo.org/index.php/hsjournalnmc/article/view/283069

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิชาการ