ระบบการมีส่วนร่วมการจัดการขยะในชุมชน เชิงบูรณาการเขตพื้นที่จังหวัดภาคกลาง

บทคัดย่อ

           บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) วิเคราะห์ปัญหาพื้นฐานของการมีส่วนร่วมการจัดการขยะในชุมชนเชิงบูรณาการเขตพื้นที่จังหวัดภาคกลาง และ 2) สร้างแบบจำลองระบบการมีส่วนร่วมการจัดการขยะในชุมชนเชิงบูรณาการเขตพื้นที่จังหวัดภาคกลาง เป็นการวิจัยแบบผสานวิธี กลุ่มตัวอย่างในการตอบแบบสอบถาม จำนวน 400 คน ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 17 รูป/คน และผู้เชี่ยวชาญเฉพาะด้าน จำนวน 25 รูป/คน ได้มาโดยวิธีการเลิกแบบเจาะจง เครื่องที่ใช้ในการวิจัยได้แก่ 1) แบบสอบถาม 2) แบบสัมภาษณ์เชิงลึก 3) แบบบันทึกการการสนทนากลุ่ม วิเคราะห์ข้อมูลทางสถิติด้วยโปรแกรมคอมพิวเตอร์สำเร็จรูป และใช้เทคนิคการวิเคราะห์เนื้อหา (Content Analysis Technique) ประกอบบริบท (Context) 

           ผลการวิจัยพบว่า

          1. ปัญหาพื้นฐานมีส่วนร่วมการจัดการขยะในชุมชนเชิงบูรณาการเขตพื้นที่จังหวัดภาคกลางพบว่า ปัญหาหลักคือปัญหาการบริหารการจัดการขยะ รองลลงมาเป็นปัญหาขยะมูลฝอยในชุมชน ที่มีสาเหตุมาจากความไม่รู้เรื่องการจัดการขยะของประชาชน ขณะที่แนวทางการมีส่วนร่วม พบว่า ประชาชนทุกคนควรได้รับการอบรมเกี่ยวกับเรื่องการจัดการขยะมูลฝอย การสร้างความตระหนักรู้ด้านการจัดการขยะ และมีการประเมินสถานการณ์ขยะอย่างต่อเนื่อง

           2. แบบจำลองระบบการมีส่วนร่วมการจัดการขยะในชุมชนเชิงบูรณาการเขตพื้นที่จังหวัดภาคกลาง พบว่า มีเป้าหมายหลักที่สำคัญ 3 ประการ คือ 1) ชุมชนสะอาด 2) ท้องถิ่นไทยไร้ขยะ และ 3) ประชาชนสุขภาพดี โดยมีหลักการบริหารจัดการ คือ การจัดตั้งธนาคารขยะรีไซเคิล การจูงใจในการจัดการขยะ การปลูกจิตสำนึกรับผิดชอบในชุมชน การกำกับดูแลอย่างต่อเนื่อง และการมีส่วนร่วมกำหนดทิศทางแก้ปัญหาร่วมกัน