การพัฒนาคลังคำศัพท์ภาษามือไทยด้านการจัดการ: แนวทางสร้างสมรรถนะเพื่อ ลดอุปสรรคและเสริมสร้างการเป็นผู้ประกอบการของผู้พิการทางการได้ยิน
คำสำคัญ:
คลังคำศัพท์ภาษามือไทย , การประกอบการของผู้พิการทางการได้ยิน , แนวทางสมรรถนะ , การวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม , แบบจำลองเชิงสังคมของความพิการบทคัดย่อ
ช่องว่างทางคำศัพท์วิชาชีพด้านการจัดการในภาษามือไทยถือเป็นอุปสรรคเชิงโครงสร้างที่กีดกันผู้พิการทางการได้ยินในประเทศไทยออกจากโอกาสทางเศรษฐกิจและการเป็นผู้ประกอบการ งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 3 ประการคือ 1) เพื่อประเมินความต้องการและสังเคราะห์ชุดความรู้พื้นฐานด้านการจัดการที่สำคัญต่อการเป็นผู้ประกอบการ 2) เพื่อพัฒนาคลังคำศัพท์ภาษามือไทยด้านการจัดการและสื่อการเรียนรู้แบบผสมผสาน และ 3) เพื่อประเมินประสิทธิผลเบื้องต้นของนวัตกรรมที่พัฒนาขึ้น การวิจัยนี้ใช้กระบวนการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม (Participatory Action Research) ซึ่งชุมชนผู้พิการทางการได้ยินได้เข้ามามีบทบาทสำคัญในฐานะผู้ร่วมวิจัยในทุกขั้นตอน โดยมีกลุ่มผู้มีส่วนได้ส่วนเสียเข้าร่วมกระบวนการวิจัยในแต่ละขั้นตอนประกอบด้วยผู้ให้ข้อมูลสำคัญในการประเมินความต้องการจำนวน 38 คน ผู้ร่วมพัฒนาคลังคำศัพท์จำนวน 21 คน และผู้เข้าร่วมทดลองใช้และประเมินผลจำนวน 31 คน ผลลัพธ์สำคัญที่ได้คือการสร้างคลังคำศัพท์ภาษามือด้านการจัดการจำนวน 69 คำ พร้อมสื่อการเรียนรู้แบบผสมผสานทั้งในรูปแบบ E-book และสื่อเคลื่อนไหว ผลการทดลองใช้พบว่าสื่อที่พัฒนาขึ้นมีประสิทธิภาพในการสร้างความรู้ความเข้าใจด้านการจัดการแก่ผู้เข้าร่วมอย่างมีนัยสำคัญ นอกจากการสร้างเครื่องมือที่นำไปใช้ได้จริงแล้ว ความสำเร็จของงานวิจัยนี้ยังเป็นการยืนยันถึงการประยุกต์ใช้แนวทางสมรรถนะ (Capability Approach) ในภาคปฏิบัติ โดยแสดงให้เห็นว่าคลังคำศัพท์ทำหน้าที่เป็น "ปัจจัยการแปลงเปลี่ยนทางสังคม" (Social Transformation Agent) ที่ขยายเสรีภาพทางอาชีพ ทั้งยังสะท้อนหลักการของแบบจำลองเชิงสังคมของความพิการ (Social Model of Disability) ผ่านการมุ่งขจัดอุปสรรคที่สังคมสร้างขึ้นอย่างเป็นรูปธรรม
Downloads
เอกสารอ้างอิง
Andrews, E. E. (2017). Disability models, discourse and policy: A critical review. Disability & Society, 32(7), 1015-1033.
Boyes-Braem, P., & Rathmann, C. (2010). Transmission of sign languages in Northern Europe. In D. Brentari (Ed.), Sign languages (pp. 19-45). Cambridge University Press.
Cagulada, R., & Koller, M. (2020). Economic and social barriers faced by the deaf and hard-of-hearing community: A global perspective. International Journal of Disability Studies, 25(3), 112-128.
Cameron, A., et al. (2019). BSL STEM Glossary: Building scientific vocabulary in British Sign Language. Scottish Sensory Centre, University of Edinburgh.
Charlton, J. I. (1998). Nothing about us, without us: Disability oppression and empowerment. University of California Press.
De Oliveira, M. (2023). Critiques of the capability approach: Individualism and collective action. Journal of Human Development and Capabilities, 24(2), 198-215.
Hernandez, L. (2024). Language barriers and economic participation: The case of sign language communities. Journal of Sociolinguistics, 31(2), 89-105.
Holcomb, T. K. (2013). Introduction to American Deaf culture. Oxford University Press.
Kemmis, S., & McTaggart, R. (2005). Participatory action research: Communicative action and the public sphere. In N. K. Denzin & Y. S. Lincoln (Eds.), The Sage handbook of qualitative research (3rd ed., pp. 559-603). Sage Publications.
Luft, P. (2000). Communication barriers and deaf entrepreneurs. American Annals of the Deaf, 145(3), 235-244.
Manning, V., McKee, D., & Davidson, K. (2022). Cultural-linguistic models in deaf education: Contemporary perspectives. Journal of Deaf Studies and Deaf Education, 27(3), 312-328.
Marks, D. (1997). Models of disability. Disability & Rehabilitation, 19(3), 85-91.
McKee, D., & Manning, V. (2015). BSL STEM Glossary development: Challenges and innovations. Sign Language Studies, 15(4), 445-463.
Mulvany, J. (2000). Disability, impairment or illness? The relevance of the social model of disability to the study of mental disorder. Sociology of Health & Illness, 22(5), 582-601.
Otakanon, B., & Petison, P. (2022). Research project on utilizing the potential of higher education, technology, and innovation to enhance learning and employment for persons with disabilities. The Office of National Higher Education Science Research and Innovation Policy Council, Ministry of Higher Education, Science, Research and Innovation.
Retief, M., & Letšosa, R. (2018). Models of disability: A brief overview. HTS Teologiese Studies/Theological Studies, 74(1), a4738.
Rosenstock, R., & Napier, J. (2016). International perspectives on sign language lexicon development. Gallaudet University Press.
Schley, S., Walter, G., Weathers, R., Hemmeter, J., Hennessey, J., & Burkhauser, R. (2011). Effect of postsecondary education on the economic status of persons who are deaf or hard of hearing. Journal of Deaf Studies and Deaf Education, 16(4), 524-536.
Schubotz, D. (2019). Participatory research and the capability approach: Collective empowerment through community engagement. Community Development Journal, 54(3), 421-439.
Sen, A. (2014). Development as freedom. Oxford University Press.
Singleton, J. L., Martin, A., & Morgan, G. (2014). Ethics, practice and policy in sign language development. Gallaudet University Press.
Sirikutta, P. (2023). Structural inequality and disability in Thailand: An economic analysis. Thai Social Research Journal, 12(2), 67-85.
Suwanarat, M., Reilly, C., Wrigley, O., & Anderson, D. (2014). Thai deaf community and education development. National Association of the Deaf in Thailand.
Tervoort, B. (2021). Content knowledge and sign language pedagogy in STEM education. International Journal of Inclusive Education, 25(8), 892-908.
Udomna, S. (2025). Statistical report on disabilities in Thailand 2024-2025. Department for Empowerment of Persons with Disabilities.
World Federation of the Deaf. (2018). Global sign language development and lexicon standardization guidelines. WFD Publications.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารสถาบันราชสุดาเพื่อการวิจัยและพัฒนาคนพิการ
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสารสถาบันราชสุดาเพื่อการวิจัยและพัฒนาคนพิการ
