ความรู้และทัศนคติเกี่ยวกับการใช้พืชกระท่อมในนักศึกษามหาวิทยาลัยแห่งหนึ่งในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

Main Article Content

กฤตภัทธ์ ฐานสันโดษ
พรรษ โนนจุ้ย

บทคัดย่อ

ที่มา: พ.ร.บ. ยาเสพติดให้โทษ พ.ศ. 2564 ทำให้เข้าถึงการใช้พืชกระท่อมได้ง่ายขึ้น การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความรู้และทัศนคติเกี่ยวกับการใช้พืชกระท่อมในนักศึกษามหาวิทยาลัยแห่งหนึ่งในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ปีการศึกษา 2565


แบบวิจัย : เป็นการศึกษาเชิงพรรณนาภาคตัดขวาง (cross-sectional descriptive study) ในนักศึกษาระดับปริญญาตรี มหาวิทยาลัยแห่งหนึ่งในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ปีการศึกษา 2565 จำนวน 380 คน


วัสดุและวิธีการ: เลือกกลุ่มตัวอย่างแบบ convenience sampling เก็บข้อมูลด้วยแบบ สอบถามชนิดตอบเองผ่าน Google form วิเคราะห์ข้อมูลด้วยความถี่ สัดส่วน ร้อยละ ช่วงเชื่อมั่นร้อยละ 95 และ crude odds ratio


ผลการศึกษา:  อัตราการตอบกลับร้อยละ 100.0 (380/380) เป็นเพศหญิง (ร้อยละ 52.4) ส่วนใหญ่มีอายุ 21 ปี (IQR = 2) ส่วนใหญ่มีความรู้เกี่ยวกับการใช้พืชกระท่อมในการรักษาโรคไม่ผ่านเกณฑ์ (ร้อยละ 95.0) ทัศนคติเห็นด้วยมากที่สุด คือ ควรมีการวิจัยให้มากกว่านี้ก่อนนำมาใช้ในการรักษา (ร้อยละ 89.2) และทัศนคติไม่เห็นด้วยมากที่สุด ได้แก่ การนำพืชกระท่อมออกจากบัญชียาเสพติด (ร้อยละ 51.3) ความรู้เกี่ยวกับการใช้พืชกระท่อมในการรักษาโรคผ่านเกณฑ์สัมพันธ์กับการมีประวัติใช้พืชกระท่อม [OR = 11.875 (95%CI: 2.174, 64.865), p = 0.004]  และทัศนคติเห็นด้วยกับการนำพืชกระท่อมออกจากบัญชียาเสพติด [OR= 3.11 (95%CI: 1.098, 8.818), p = 0.025]


สรุป: กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่มีความรู้เกี่ยวกับการใช้พืชกระท่อมในการรักษาโรคไม่ผ่านเกณฑ์ และมีทัศนคติที่เห็นด้วยมากที่สุดว่าพืชกระท่อมควรมีการวิจัยก่อนนำมาใช้ในการรักษา และไม่เห็นด้วยมากที่สุดเรื่องการนำพืชกระท่อมออกจากบัญชียาเสพติด ผลการศึกษาครั้งนี้สามารถนำไปใช้วางแผนจัดกิจกรรมให้ความรู้แก่ประชาชน และสร้างทัศนคติที่เหมาะสมต่อการใช้พืชกระท่อม


คำสำคัญ: พืชกระท่อม ความรู้ ทัศนคติ

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
1.
ฐานสันโดษ ก, โนนจุ้ย พ. ความรู้และทัศนคติเกี่ยวกับการใช้พืชกระท่อมในนักศึกษามหาวิทยาลัยแห่งหนึ่งในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. PCFM [อินเทอร์เน็ต]. 30 เมษายน 2025 [อ้างถึง 13 ธันวาคม 2025];8(2). available at: https://so03.tci-thaijo.org/index.php/PCFM/article/view/272543
ประเภทบทความ
นิพนธ์ต้นฉบับ

เอกสารอ้างอิง

สาวิตรี อัษณางค์กรชัย. ประวัติศาสตร์ความเป็นมาของการใช้พืชกระท่อม. ใน: สมสมร ชิตตระการ, บรรณาธิการ. บทสรุปของพืชกระท่อม. หาดใหญ่: คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์; 2563. หน้า 1-6.

จุไรทิพย์ หวังสินทวีกุล, นิวัติ แก้วประดับ. ชีววิทยา พฤกษเคมี ของพืชกระท่อม. ใน เอกสารวิชาการพืชกระท่อม :การใช้ประโยชน์จากองค์ความรู้ชุมชนและงานวิจัยเกี่ยวกับพืชกระท่อมเพื่อกำหนดนโยบายการแก้ปัญหาพืชกระท่อมของประเทศไทย. เชียงใหม่: สถาบันสำรวจและติดตามการปลูกพืชเสพติดสำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามยาเสพติด กระทรวงยุติธรรม; 2560. หน้า 25-32.

วุฒิเชษฐ รุ่งเรือง. พิษวิทยาของพืชกระท่อม. วารสารเภสัช กรรมโรงพยาบาล สมาคมเภสัชกรรมโรงพยาบาล. 2563;30: 118-24.

BBC NEWS ไทย. พืชกระท่อม: 10 เรื่องน่ารู้เกี่ยวกับพืชสมุนไพรที่ได้รับการปลดจากสถานะ “ยาเสพติดให้โทษ” [อินเทอร์เน็ต]. 2564 [เข้าถึงเมื่อ 23 มี.ค. 2565]. เข้าถึงได้จาก: https://www.bbc.com/thai/thailand-58301713

เดลินิวส์ออนไลน์. ขึ้นห้างแล้วจ้า! “ใบกระท่อม”แพ็กอย่างดีมีโลโก้ ขายห้างดังเมืองสุราษฎร์ฯ [อินเทอร์เน็ต]. 2564 [เข้าถึงเมื่อ 23 มี.ค. 2565 ]. เข้าถึงได้จาก: https://www.dailynews.co.th/news/357778/

THE STANDARD. ขายใบกระท่อมคึกคัก ผ่านออนไลน์-ตลาดสด หลังมีกฎหมายปลดล็อก รมว.ยุติธรรม เผยขายใบสดได้เสรี น้ำต้มกินเอง-แจกจ่ายได้ [อินเทอร์เน็ต]. 2564 [เข้าถึงเมื่อ 2565 มี.ค. 23]. เข้าถึงได้จาก: https://thestandard.co/trading-of-kratom-leave/

Thaikla K, Pinyopornpanish K, Jiraporncharoen W, Angkurawaranon C. Cannabis and Kratom online information in Thailand: Facebook trends 2015–2016. Subst Abuse Treat Prev Policy. 208;13:1-8.

Adzrago D, Obekpa EO, Suragh TA, John ER, Yeh PG, Gallardo KR, et al. Kratom use categories and their associations with co-occurring substance use and mental health disorder symptoms during the COVID-19 pandemic. Drug and Alcohol Dependence 2022;239(109605):1-8.

ฐปนวงศ์ มิตรสูงเนิน, กุลชา โทนานนท์, แพรว โคตรรุฉิน, สุดา วรรณประสาท. การศึกษาความชุกและลักษณะทางคลินิกของผู้ป่วยจากการใช้กัญชาเปรียบเทียบระหว่างก่อนและหลังการประกาศให้มีการใช้กัญชาทางการแพทย์อย่างถูกกฎหมาย พ.ศ. 2562 ในโรงพยาบาลมหาวิทยาลัย. วารสารเวชศาสตร์ฉุกเฉินแห่งประเทศไทย 2020;2:17-36.

วัลลภ รัฐฉัตรานนท์. การหาขนาดตัวอย่างที่เหมาะสมสำหรับการวิจัย: มายาคติในการใช้สูตรของ ทาโร ยามาเน่ และเครทซี-มอร์แกน. วารสารรัฐศาสตร์ปริทรรศน์ มหาวิทยา-ลัยเกษตรศาสตร์. 2019;6:27-58.

Sawasdee A. Cognition and awareness of environmental conservation of high school students: case study in Bangkapi District Bangkok [master’s degree thesis], Bangkok: National Institute of Development Administration; 1999.

Kitprida B. Social science research methodology. 2nd ed. Bangkok: Chamchuri Product; 2008. p. 324.

Post S, Spiller HA, Chounthirath T, Smith GA. Kratom exposures reported to United States poison control centers: 2011-2017. Clin Toxicol (Phila) 2019;57:847-54.

Khalid K, Ku Md Saad S, Soelar SA, Mohamed Yusof Z, Warijo O. Exploring adolescents’ practice and perspective on the use and misuse of kratom in northwest Malaysia. J Ethn Subst Abuse. 2023;22:121-32.

Chongrattanakon N, Thepthien B, Hong S. Prevalence and psycho-social determinants of Kratom (Mitragyna speciosa) juice cocktail consumption among youth in Surat Thani Province, Thailand. Journal of Substance Use. 2018;23:144–53.

รดาธร อัญภัทรถาวร, พิพัฒน์ นนทนาธรณ์. Knowledge, attitude and practice towards mitragyna speciosa use among people in Bangkok Metropolitan. วารสารสมาคมนักวิจัย 2565;27:150-65.

Yadav PK, Parajuli R. Knowledge regarding drug abuse among school students. Journal of Steroids & Hormonal Science. 2022;13:1-4.

Srisittiyanon J, Rakangthong NK, Ru-zhe J, Aujirapongpan S. Knowledge and Understanding Kratom Consumption for Healthy of Teenagers in South of Thailand. International Journal of Multidisciplinary Research and Analysis. 2023;6:2129-36.

ปรีดาภรณ์ สายจันเกตุ, พิมพ์พร โนจันทร์, นิติรัตน์ มีกาย, รัศมี สุขนรินทร์. ความรู้และทัศนคติเก่ียวกับการใช้กัญชาในการรักษาโรคของประชาชน ในจังหวัดพิษณุโลก. วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก. 2563;8:595-603.

Reis Filho AJ, Andrade BB, Mendonça VR, Barral-Netto M. Research knowledge in undergraduate school in Brazil: a comparison between medical and law students. Einstein (Sao Paulo). 2010;8:273-80.

Charoenratanaa S, Anukula C, Aramrattanab A. Attitudes towards Kratom use, decriminalization and the development of a community-based Kratom control mechanism in Southern Thailand. International Journal of Drug Policy. 2021;95(103197):103-197.

Fejer D, Smart R. Fejer, The knowledge about drugs, attitudes towards them and drug use rates of high school students. Journal of Drug Education 1973;3:377-88.

Dapari R, Mahfot MH, Mohd Nazan AIN, Hassan MR, Che Dom N, Syed Abdul Rahim SS. Acceptance towards decriminalization of medical marijuana among adults in Selangor, Malaysia. PLoS One 2022;17(2):e0262819. PubMed PMID: 35143493

MacQuarrie AL, Brunelle C. Emerging attitudes regarding decriminalization: predictors of pro-drug decriminalization attitudes in Canada. Journal of Drug Issues. 2022;52:114-27.