ความชุกของภาวะซึมเศร้าและปัจจัยที่เกี่ยวข้องในผู้ป่วยโควิด-19 หลังเข้ารับการกักตัวที่บ้าน

Main Article Content

รัชติพัฒน์ ปิติวรารมย์
สิริมา เจริญพักตร์
พรเพ็ญ อัครวัชรางกูร โก
ชื่นฤทัย ยี่เขียน

บทคัดย่อ

ที่มา: จากการศึกษาพบว่าผู้ป่วยโควิด-19 มีความชุกของภาวะซึมเศร้ามากกว่าประชากรทั่วไป แต่ในประเทศไทยยังไม่มีข้อมูลที่ชัดเจนถึงความชุกและความสัมพันธ์ระหว่างผู้ป่วยโควิด-19 กับการเกิดภาวะซึมเศร้า  การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความชุกและปัจจัยที่มีผลต่อการเกิดภาวะซึมเศร้าในผู้ป่วยโควิด-19 หลังเข้ารับการรักษาด้วยการกักตัวที่บ้านครบ 6 เดือน


รูปแบบวิจัย: การวิจัยเชิงวิเคราะห์ (descriptive analytic study) โดยทำเป็น retrospective-prospective cohort study


วัสดุและวิธีการ: ผู้ป่วยโควิด-19 อายุ 18 ปีขึ้นไป ที่รับการรักษาด้วยการกักตัวที่บ้าน ระหว่างเดือนมกราคมถึงเดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2565 และขณะนั้นตรวจคัดกรองพบภาวะซึมเศร้า (ใช้แบบสอบถาม 9Q ตั้งแต่ 7 คะแนนขึ้นไป) จำนวน 318 คน หลังกักตัวที่บ้านครบ 6 เดือน ได้สัมภาษณ์ผู้ป่วยผ่านทางโทรศัพท์เพื่อประเมินภาวะซึมเศร้าซ้ำอีกครั้ง วิธีประเมินผล วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา สถิติไคสแคว์ วิเคราะห์ปัจจัยด้วยสถิติถดถอยเชิงเส้นพหุคูณ


ผลการวิจัย: ความชุกของภาวะซึมเศร้าที่เกิดขึ้นระหว่างผู้ป่วยโควิด-19 หลังเข้ารับการรักษาด้วยการกักตัวที่บ้านครบ 6 เดือน มีจำนวน 16 คน (ร้อยละ 5.03) โดยแบ่งเป็น ภาวะซึมเศร้าระดับน้อย 14 คน (ร้อยละ 87.50) และภาวะซึมเศร้าระดับปานกลาง 2 คน (ร้อยละ 12.50) และไม่พบปัจจัยที่มีผลต่อการเกิดภาวะซึมเศร้าอย่างมีนัยสำคัญ


สรุป: ผู้ป่วยที่มีภาวะซึมเศร้าขณะกักตัวที่บ้านยังคงมีภาวะซึมเศร้าหลังกักตัวครบ 6 เดือน จำนวนร้อยละ 5.03 แสดงให้เห็นว่าภาวะซึมเศร้าที่เกิดขึ้นเป็นเพียงชั่วคราว และไม่ต้องรับการรักษาต่อเนื่อง แต่ช่วงที่ทำการศึกษามีปัญหามิจฉาชีพทางโทรศัพท์ทำให้กลุ่มตัวอย่างปฏิเสธการเก็บข้อมูลจำนวนร้อยละ 28.30 ดังนั้นกลุ่มตัวอย่างจึงน้อยกว่ากลุ่มตัวอย่างที่ได้คำนวณไว้เบื้องต้น การแปลผลจึงต้องทำอย่างระมัดระวัง


คำสำคัญ: โควิด-19 ภาวะซึมเศร้า กักตัวที่บ้าน

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
1.
ปิติวรารมย์ ร, เจริญพักตร์ ส, อัครวัชรางกูร โก พ, ยี่เขียน ช. ความชุกของภาวะซึมเศร้าและปัจจัยที่เกี่ยวข้องในผู้ป่วยโควิด-19 หลังเข้ารับการกักตัวที่บ้าน. PCFM [อินเทอร์เน็ต]. 30 เมษายน 2025 [อ้างถึง 13 ธันวาคม 2025];8(2). available at: https://so03.tci-thaijo.org/index.php/PCFM/article/view/272523
ประเภทบทความ
นิพนธ์ต้นฉบับ

เอกสารอ้างอิง

Kowalski E, Schneider A, Zipfel S, Stengel A, Graf J. SARS-CoV-2 positive and isolated at home: stress and coping depending on psychological burden. Front Psychiatry. 2021;12:748244. PubMed PMID: 34880791

Mary KM, Herranz JJ, Heron M, Andersen AJ, El AT, Melchior M. Impact of COVID-19-like symptoms on occurrence of anxiety/depression during lockdown among the French general population. Plos One. 2021;16(7):e0255158. PubMed PMID: 34310661

Deng J, Zhou F, Hou W, Silver Z, Wong CY, Chang O, Huang E, Zuo QK. The prevalence of depression, anxiety, and sleep disturbances in COVID-19 patients: a meta-analysis. Annals of the New York Academy of Sciences. 2021;1486:90-111.

Hosen I, Al-Mamun F, Mamun MA. Prevalence and risk factors of the symptoms of depression, anxiety, and stress during the COVID-19 pandemic in Bangladesh: a systematic review and meta-analysis. Global Mental Health (Camb). 2021;8:e47. PubMed PMID: 35145709

อัมพร เบญจพลพิทักษ์, ธิติ แสวงธรรม, ศรุตพันธ์ จักรพันธ์ ณ อยุธยา, รุจิรา เข็มเพ็ชร, รักษ์พงศ์ เวียงเจริญ, จิรภัทร กัลยาณพจน์พร, และคณะ. ผลกระทบด้านสุขภาพจิตของประชาชนต่อสถานการณ์ การแพร่ระบาดเชื้อโคโรนาไวรัส (โควิด-19) เขตสุขภาพ 5. นนทบุรี: สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข. 2564. หน้า 1-115.

Pourhoseingholi MA, Vahedi M, Rahimzadeh M. Sample size calculation in medical studies. Gastroenterol Hepatol Bed Bench. 2013;6:14-17.

ธรณินทร์ กองสุข, สุวรรณา อรุณพงศ์ไพศาล, ศุภชัย จันทร์ทอง, เบญจมาศ พฤกษ์กานนท์, สุพัตรา สุขาวห, จินตนา ลี้จงเพิ่มพูน. ความเที่ยงตรงตามเกณฑ์การวินิจฉัยโรคซึมเศร้าของแบบประเมินอาการซึมเศร้า 9 คำถามฉบับปรับปรุงภาษากลาง. วารสารสมาคมจิตแพทย์แห่งประเทศไทย. 2561; 63:321-34.

สุวรรณา อรุณพงศ์ไพศาล, ธรณินทร์ กองสุข, ณรงค์ มณีทอน, เบญจลักษณ์ มณีทอน, กมลเนตร วรรณเสวก, จินตนา ลี้จงเพิ่มพูน, และคณะ. การพัฒนาและความเที่ยงตรงของแบบคัดกรองโรคซึมเศร้าชนิด 2 คำถาม ในชุมชนไทยอีสาน. วารสารสมาคมจิตแพทย์แห่งประเทศไทย. 2550;52:138-48.

Huarcaya-Victoria J, Alarcon-Ruiz CA, Barzola-Farfán W, Cruzalegui-Bazán C, Cabrejos-Espinoza M, Aspilcueta-Montoya G, et al. One-year follow-up of depression, anxiety, and quality of life of Peruvian patients who survived COVID-19. Qual Life Res. 2023;32:139-49.

Evidence reviews for signs and symptoms (update): COVID-19 rapid guideline: managing the long-term effects of COVID-19: Evidence review I. London: National Institute for Health and Care Excellence (NICE); 2021 Nov. PMID: 39405397.

Dai LL, Wang X, Jiang TC, Li PF, Wang Y, Wu SJ, et al. Anxiety and depressive symptoms among COVID-19 patients in Jianghan Fangcang Shelter Hospital in Wuhan, China. PLoS One. 2020;15(8):e0238416. PubMed PMID: 32857826

Rahman MH, Banik G, Ahmed A, Arifeen SE, Hossain AT, Hasan MA, et al. Anxiety and depressive symptoms among COVID-19 patients admitted to three isolation facilities in Bangladesh. Health Psycol Open. 2021;8:20551029211046106. PubMed PMID: 34646569

Wang W, Bian Q, Zhao Y, Li X, Wang W, Du J, Zhang G, Zhou Q, Zhao M. Reliability and validity of the Chinese version of the Patient Health Questionnaire (PHQ-9) in the general population. Gen Hosp Psychiatry. 2014;36:539-44.