ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับภาวะหมดไฟในการทำงานของบุคลากรทางการแพทย์ในสถานบริการทางการแพทย์ระดับ ปฐมภูมิเขตอำเภอเมือง จังหวัดอุตรดิตถ์ ระหว่างสถานการณ์การระบาดของเชื้อไวรัส COVID-19

บทคัดย่อ

ความเป็นมา                 ภาวะหมดไฟในการทำงาน คือภาวะที่บุคคลได้รับแรงกดดันจากการทำงานเป็นเวลานาน

                                 ซึ่งส่งผลให้เกิดความเครียดสะสม ซึ่งจะแสดงออกที่ผิดปกติทั้งทางด้านร่างกายและจิตใจ

วัตถุประสงค์                 เพื่อศึกษาปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการเกิดภาวะหมดไฟในการทำงานและสถานการณ์ภาวะ

                                 หมดไฟในการทำงานของแพทย์ พยาบาล นักวิชาการสาธารณสุขและเจ้าพนักงาน

                                 สาธารณสุขในสถานบริการทางการแพทย์ระดับปฐมภูมิเขตอำเภอเมือง จังหวัดอุตรดิตถ์

                                 ระหว่างสถานการณ์การระบาดของเชื้อไวรัส COVID-19

ระเบียบวิธีวิจัย              เป็นการศึกษาเชิงวิเคราะห์ภาคตัดขวาง (cross-sectional analysis study) ใน

                                 แพทย์ พยาบาล นักวิชาการสาธารณสุขและเจ้าพนักงานสาธารณสุขในสถานบริการ

                                 ทางการแพทย์ระดับปฐมภูมิเขตอำเภอเมือง จังหวัดอุตรดิตถ์ ระหว่างสถานการณ์การ

                                 ระบาดของเชื้อไวรัส COVID-19 โดยใช้แบบสอบถามข้อมูลส่วนตัวและข้อมูลทั่วไป ข้อมูล

                                 ปัจจัยต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการทำงาน และแบบสอบถามภาวะหมดไฟในการทำงาน

         โดยแปลมาจาก Maslach Burnout Inventory (MBI) โดยส่งแบบสอบถามให้กับกลุ่ม

         ตัวอย่างจำนวน 96 คน ทางไปรษณีย์ และใช้สถิติเชิงพรรณนา สถิติ univariate logistic

         regression analysis และ multivariate logistic regression analysis เพื่อหา

         ความสัมพันธ์ของปัจจัยที่มีผลต่อภาวะหมดไฟในการทำงานในแต่ละด้าน

ผลการวิจัย                   ผู้ตอบแบบสอบถามทั้งหมด 94 คน จากกลุ่มตัวอย่างทั้งหมด 96 คน ได้ผลการศึกษา

                                 คือ กลุ่มตัวอย่างมีภาวะหมดไฟในการทำงานด้านความอ่อนล้าทางอารมณ์และด้าน

                                 การลดความเป็นบุคคลส่วนใหญ่อยู่ในระดับปานกลาง คิดเป็นร้อยละ 34.04 และร้อย

                                 ละ 47.87 ตามลำดับ และในด้านความสำเร็จส่วนบุคคลส่วนใหญ่อยู่ที่ระดับสูงคิดเป็น

                                 ร้อยละ 68.09 และมีผู้ที่เข้าเกณฑ์การวินิจฉัยภาวะหมดไฟในการทำงานระดับสูง คือมี

                                 คะแนนด้านความอ่อนล้าทางอารมณ์และด้านการลดความเป็นบุคคลในระดับสูง และ

                                 ด้านความสำเร็จส่วนบุคคลต่ำ จำนวน 1 คนจากกลุ่มตัวอย่างทั้งหมด 94 คน คิดเป็น

                                 ร้อยละ 1.06 และเมื่อนำปัจจัยที่เกี่ยวข้องมาวิเคราะห์โดยใช้วิธี univariate logistic

                                  analysis  และ multivariate logistic analysis พบว่าปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับภาวะ

                                 หมดไฟในการทำงานในแต่ละด้านอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติได้แก่ อายุ 20-30 ปี มีที่

                                 ปรึกษาเมื่อประสบปัญหาในการทำงาน ความสัมพันธภาพกับสมาชิกในครอบครัวมี

                                 ความสุขรักใคร่กันดี ระยะเวลาในการปฏิบัติงานในสถานบริการปฐมภูมิ 1- 5 ปี พึง

                                 พอใจในชีวิตส่วนตัว มีความคิดที่จะเลิกทำงานในหน่วยบริการปฐมภูมิ ด้านภาระงาน

                                 ในแต่ละอาชีพ ได้แก่ พยาบาลคือการออกหน่วยฉีดวัคซีนป้องกันไวรัส COVID-19

                                 และนักวิชาการสาธารณสุขคือตรวจหาเชื้อในผู้ป่วย/ผู้ที่มีความเสี่ยงสูงต่อการติดเชื้อ

สรุป                            พบภาวะหมดไฟในการทำงานส่วนใหญ่ในระดับปานกลางในด้านความอ่อนล้าทางอารมณ์

                                 และด้านการลดความเป็นบุคคล และระดับสูงในด้านความสำเร็จส่วนบุคคล โดยปัจจัยที่

                                 เกี่ยวข้องหลายปัจจัยหากได้รับการปรับเปลี่ยนจะช่วยป้องกันและลดภาวะหมดไฟได้

คำสำคัญ                      ภาวะหมดไฟในการทำงาน, ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับภาวะหมดไฟในการทำงาน, แพทย์

                                 พยาบาล นักวิชาการสาธารณสุขและเจ้าพนักงานสาธารณสุขในสถานบริการทาง

                                 การแพทย์ระดับปฐมภูมิ, สถานการณ์การระบาดของเชื้อไวรัส COVID-19