การวัดประสิทธิภาพโซ่อุปทาน: กรณีศึกษาอุตสาหกรรมหนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์กลุ่ม A ในจังหวัดชลบุรี
บทคัดย่อ
การศึกษาวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์คือ 1) เพื่อหาตัวชี้วัดประสิทธิภาพที่เหมาะสมกับธุรกิจโอทอปในจังหวัดชลบุรี 2) เพื่อวัดประสิทธิภาพโซ่อุปทาน(ดัชนีวัดหลัก)ของผู้ประกอบการโอทอปกลุ่ม A ในจังหวัดชลบุรีและนำผลการประเมินที่ได้มาเปรียบเทียบกับผลการวัดประสิทธิภาพของของอุตสาหกรรมในประเทศไทย เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้คือการสังเกตและการสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้าง ขนาดตัวอย่างที่ใช้คือผู้ประกอบการสินค้าโอทอปในจังหวัดชลบุรี กลุ่ม A มีทั้งหมด 47 รายจาก 5 ประเภทอุตสาหกรรม คือ 1) อาหาร 2) เครื่องดื่ม 3) เครื่องแต่งกาย 4) เครื่องใช้และเครื่องประดับตกแต่ง 5) สมุนไพรที่ไม่ใช่อาหาร และมีผู้ที่ตอบคำถามจำนวน 30 ราย โดยใช้สถิติเชิงพรรณนาในการวิเคราะห์ข้อมูล ผลการศึกษาพบว่า (1)ตัวชี้วัดประสิทธิภาพที่เหมาะสมกับธุรกิจนี้มีจำนวน 18 ตัวชี้วัด (2) ผู้ประกอบการโอทอปกลุ่ม A ในจังหวัดชลบุรี มีค่าตัวชี้วัดประสิทธิภาพด้านโซ่อุปทานมิติด้านต้นทุนสูง โดยเฉพาะอย่างยิ่งสัดส่วนต้นทุนการบริหารคลังสินค้าต่อยอดขายซึ่งมีค่ากลางสูงกว่า 20% ต่อยอดขาย และ(3) ผลการเปรียบเทียบประสิทธิภาพระหว่างผู้ประกอบการโอทอป กลุ่ง A ประเภทอาหารในจัหวัดชลบุรีกับอุตสาหกรรมในประเทศไทย พบว่าคะแนนตัวชี้ประเมินโดยรวมของอุตสาหกรรมอาหารในประเทศไทยมีค่าน้อยกว่าผู้ประกอบการโอทอปแต่เมื่อพิจารณาค่าคะแนนโดยรวมมิติด้านต่างๆ พบว่าผู้ประกอบการโอทอป มีการดำเนินการที่ไม่สมดุล กล่าวคือผู้ประกอบการโอทอปฯมีผลการประเมินประสิทธิภาพมิติด้านต้นทุน อยู่ในช่วง "ค่อนข้างด้อย"
เอกสารอ้างอิง
กรมการพัฒนาชุมชน. (2558). คู่มือการดําเนินงานผู้ผลิต ผู้ประกอบการโอทอปรายใหม่ ประจําปี 2558. Retrieved, from https://www.cep.cdd.go.th/news/document/contents.pdf
กองส่งเสริมธุรกิจชุมชน .(2560). พาณิชย์ยกระดับมาตรฐานสินค้าโอทอปจากภูมิปัญญาไทย เชื่อมการท่องเที่ยว หวังเพิ่มรายได้สู่ชุมชน. ค้นเมื่อ https://dbd.go.th/dbdweb56/mobile/news_view.php?nid=469404975.
ปิยาภรณ์ มาลี. (2558). การประยุกต์ใช้ตัวชี้วัดประสิทธิภาพโซ่อุปทานกับผู้ประกอบการโอทอปในจังหวัดชลบุรี. วิทยานิพนธ์ มหาบัณฑิต คณะโลจิสติกส์ มหาวิทยาลัยบูรพา.
ปิยาภรณ์ มาลี และ ปิยะวัฒน์ ชนินทร์ตระกูล. (2557). การทดสอบเครื่องมือเบื้องต้นในตัวชี้วัดประสิทธิภาพโซ่อุปทาน: กรณีศึกษาผู้ประกอบการโอทอปประเภทอาหารในจังหวัดชลบุรี. กรุงเทพมหานคร:รายงานการประชุมสัมมนาเชิงวิชาการประจำปีด้านการจัดการโลจิสติกส์และโซ่อุปทาน ครั้งที่ 14.
ทวีศักดิ์ เทพพิทักษ์ 2550. การจัดการโลจิสติกส์และการเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันสำหรับผลิตภัณฑ์ OTOP ในจังหวัดชลบุรี. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.
รุธิร์ พนมยงค์. 2559. ตำราการวัดประสิทธิภาพด้านจัดการโลจิสติกส์และโซ่อุปทาน. กรุงเทพฯ: จรัลสนิทวงศ์การพิมพ์.
วรกันต์ จารุพพัฒน์. (2548). การวัดประสิทธิภาพกลุ่มวิสาหกิจชุมชนสินค้าผ้าพื้นเมืองในโครงการ "หนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์". วิทยานิพนธ์ มหาบัณฑิต คณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
สำนักงานพัฒนาชุมชนจังหวัดชลบุรี. (2556). แนวทางการดําเนินงาน OTOP จังหวัดชลบุรี ปี 2557.
สำนักโลจิสติกส์ กรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร่. (2557). รายงานฉบับสมบูรณ์ (Final Report) โครงการศูนย์บริการข้อมูลโลจิสติกส์ (Logistics Service Information Center: LSIC).
สุทธิวรรณ สังวร.( 2555). การออกแบบโซ่อุปทานของหนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์: กรณีศึกษาปลาส้มฟัก อำเภอบ้านหมี่ จังหวัดลพบุรี. วิทยานิพนธ์ มหาบัณฑิต คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
Banomyong, R., Basnet, C., Childerhouse, P., Deakins, E., Disney, S.M., Naim, M.M., & Towill, D.R. 2005. Internationalising the quick scan audit methodology. Salerno: the 18th International Conference on Production Research Proceedings.
Banamyong, R. & Supatn, N. (2011). Developing a supply chain performance tool for SMEs in Thailand. Supply Chain Management: An International Journal, 16(1), 20-31.
Chan, F.T.S., & Qi, H.J. Z2003a). Feasibility of performance measurement system for supply chain: A process-based approach and measures. Integrated Manufacturing Systems, 14(3), 179 - 190.
Chan, F.T.S., & Qi, H.J. (2003b). An innovative performance measurement method for supply chain management. Supply Chain Management: An International Journal, 8(3), 209 - 223.
Charan, P., Shankar, R., & Baisya, R. K. (2008). Analysis of interactions among the variables of supply chain performance measurement system implementation.”Business Process Management Journal, 14(4), 512 - 529.
CSCMP. (2004). Supply Chain Management Process Standards. Oak Brook, IL.: Council of Supply Chain Management Professionals.
Foggin, J., Mentzer, J. and Monroe, C. 2004. A supply chain diagnostic tool. International Journal of Physical Distribution & Logistics Management, 34(10), 827-55.
Grant, D. B., Lambert, D., Stock, J. R., & Ellram, L. M. (2006). Fundamentals of Logistics Management. London: McGraw-Hill Higher Education.
Lambert, D. M., & Pohlen, T. L. (2001). Supply chain metrics. The International Journal of Logistics Management, 12(1), 1-19.
Naim, M. M., Childerhouse, P., Disney, S. M., & Towill, D. R. (2002). A supply chain diagnostic methodology: determining the vector of change. Computers & Industrial Engineering, 43(1–2), 135-157.
Saunders, M., Lewis, P., & Thornhill, A. (2007). Research Methods for Business Students (4th ed.). Harlow: Financial Times/Prentice Hall.
Sinha, R. K., & Babu, A. S. (1998). Quality of customer service in supply chain system: a diagnostic study. Internation Journal of Quality & Reliability Management, 15(8/9), 844-859.
Shepherd, C., & Günter, H. (2006). Measuring supply chain performance: current research and future directions. International Journal of Productivity and Performance Management, 55 (3/4), 242 - 258.
