การศึกษาคุณภาพของฟ้าทะลายโจรจากแปลงเพาะปลูกและจากบ่อวงซีเมนต์

Main Article Content

นคร จันต๊ะวงษ์
โชคชัย แซ่ว่าง
ชัยนรินทร์ เรือนเจริญ
พรพรรณ มณีวรรณ์

บทคัดย่อ

การศึกษาคุณภาพของฟ้าทะลายโจรจากแปลงเพาะปลูกและจากบ่อวงซีเมนต์ เพื่อเปรียบเทียบคุณสมบัติของฟ้าทะลายโจรจากแปลงเพาะปลูกและจากบ่อวงซีเมนต์ โดยเริ่มต้นจากศึกษาและทบทวนเอกสารงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับการผลิตวัตถุดิบและการควบคุมคุณภาพฟ้าทะลายโจร พัฒนากระบวนการผลิตและทดลองผลิตวัตถุดิบสมุนไพรฟ้าทะลายโจรในรูปแบบการเพาะปลูกในแปลงปลูกและบ่อวงซีเมนต์ เพื่อเปรียบเทียบผลผลิตทั้งในเชิงคุณภาพและเชิงปริมาณ พัฒนาเครื่องมือการวิจัย คือ แบบบันทึกผลการตรวจสอบคุณภาพฟ้าทะลายโจรรวบรวมติดตามผล วิเคราะห์ข้อมูล และสรุปผล จากการศึกษาวิจัยพบว่า การผลิตวัตถุดิบสมุนไพรฟ้าทะลายโจรในการเพาะปลูก 2 รูปแบบ คือ 1) เพาะปลูกฟ้าทะลายโจรในแปลงปลูก 2) เพาะปลูกฟ้าทะลายโจรในบ่อวงซีเมนต์ ให้ผลผลิตเชิงปริมาณที่แตกต่างกัน ซึ่งการเพาะปลูกฟ้าทะลายโจรในบ่อวงซีเมนต์ให้ผลผลิตในปริมาณที่มากกว่าการเพาะปลูกในแปลงปลูก และจากผลการเปรียบเทียบคุณภาพทางกายภาพภายนอกผ่านการสังเกตรูปลักษณะ รสชาติ กลิ่น และสี บ่งชี้ถึงคุณลักษณะของวัตถุดิบยาสมุนไพรที่ดี ประกอบกับการยืนยันด้วยการตรวจสอบเอกลักษณ์ทางเคมีจากลายพิมพ์นิ้วมือทั้ง 2 รูปแบบ มีผลใกล้เคียงกัน บ่งชี้ถึงสรรพคุณทางยามีความใกล้เคียงกัน รวมถึงผลการตรวจสอบการปนเปื้อนโลหะหนักและจุลินทรีย์ก่อโรค พบว่า ผลการตรวจวิเคราะห์มีความปลอดภัยเนื่องจากพบการปนเปื้อนโลหะอยู่ในระดับไม่เกินเกณฑ์มาตรฐาน อีกทั้งไม่พบการปนเปื้อนเชื้อจุลินทรีย์ก่อโรค เมื่อเทียบกับมาตรฐานที่สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยากำหนด ส่งผลให้วัตถุดิบสมุนไพรฟ้าทะลายโจรมีคุณภาพ ประสิทธิภาพและความปลอดภัย สามารถนำไปแปรรูปหรือปรุงเป็นยารักษาโรคได้อย่างปลอดภัย

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
จันต๊ะวงษ์ น. ., แซ่ว่าง โ. ., เรือนเจริญ ช. ., & มณีวรรณ์ พ. . (2025). การศึกษาคุณภาพของฟ้าทะลายโจรจากแปลงเพาะปลูกและจากบ่อวงซีเมนต์. วารสารมหาจุฬานาครทรรศน์, 12(5), 236–248. สืบค้น จาก https://so03.tci-thaijo.org/index.php/JMND/article/view/288710
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กรกช รักษ์เพชร และคณะ. (2565). การปลูก สรรพคุณ และฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาของฟ้าทะลายโจรในทางการแพทย์แผนไทยและการแพทย์แผนจีน. วารสารการแพทย์แผนจีนในประเทศไทย, 1(1), 136-148.

กรมวิชาการเกษตร. (2566). คู่มือการผลิตฟ้าทะลายโจรเพื่อเป็นแนวทางการรับรองแหล่งผลิต GAP พืชสมุนไพร. พิจิตร: อนันตชัยการพิมพ์.

กรมส่งเสริมการเกษตร. (2557). พืชสมุนไพร ภูมิปัญญาไทย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย จำกัด.

กองเศรษฐกิจสมุนไพร. (2566). แผนปฏิบัติการด้านสมุนไพรแห่งชาติ ฉบับที่ 2 พ.ศ. 2566 - 2570. กรุงเทพมหานคร: บริษัท เปเปอรี่ จำกัด.

นคร จันต๊ะวงษ์ และคณะ. (2566). การศึกษาวิธีการปลูกขอบชะนางแดงเพื่อลดการปนเปื้อนและการประหยัดพื้นที่. วารสารหมอยาไทย, 9(3), 1-17.

พรพรรณ ก้อใจ และคณะ. (2566). การศึกษาการปนเปื้อนโลหะหนักและเชื้อจุลินทรีย์ในดีปลีที่เพาะปลูกในพื้นที่จำกัด. วารสารวิจัยและส่งเสริมวิชาการเกษตร, 40(3), 43-54.

พระราชบัญญัติผลิตภัณฑ์สมุนไพร พ.ศ. 2562. (2562). ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 136 ตอนที่ 56 ก หน้า 122 (30 เมษายน 2562).

ศิรดา ภูริวัฒนพงศ์ และคณะ. (2566). งานวิจัยแบบสุ่มและมีกลุ่มเปรียบเทียบผลของฟ้าทะลายโจร กับฟาวิพิราเวียร์ในการรักษาโควิด-19 ที่มีอาการน้อยหรือไม่มีอาการ. วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก, 1(3), 526-542.

สำนักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม. (2564). คู่มือการปลูกฟ้าทะลายโจร. เรียกใช้เมื่อ 5 ตุลาคม 2567 จาก https://alro.go.th/

สำนักงานมาตรฐานสินค้าเกษตรและอาหารแห่งชาติ. (2561). เริ่มเส้นทางการพัฒนา “พืชสมุนไพร” ภูมิปัญญาไทยสู่ตลาดโลก. เรียกใช้เมื่อ 5 ตุลาคม 2567 จาก https://warning.acfs.go.th/th/journal/

สำนักงานมาตรฐานสินค้าเกษตรและอาหารแห่งชาติ. (2562). การปฏิบัติทางการเกษตรที่ดีสำหรับพืชสมุนไพร. เรียกใช้เมื่อ 2 ตุลาคม 2567 จาก https://e-book.acfs.go.th/Book_view/68