นโยบายและสภาพการจัดการศึกษาระดับอุดมศึกษาของผู้สูงอายุในประเทศไทย

Main Article Content

สุวิมล เจียรธราวานิช
ธรรมมา เจียรธราวานิช
พันธ์ศักดิ์ พลสารัมย์

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์หลักเพื่อศึกษานโยบายและสภาพการจัดการศึกษาระดับอุดมศึกษาของผู้สูงอายุในประเทศไทย โดยมีขอบเขตการศึกษา คือ นโยบายและสภาพการจัดการศึกษาในระดับอุดมศึกษาของผู้สูงอายุในประเทศไทย โดยศึกษาตามองค์ประกอบรวม 5 ด้าน คือ ด้านผู้สอน ด้านผู้เรียน ด้านผู้บริหารด้านหลักสูตร และด้านบริการสนับสนุน จำนวนสถาบันอุดมศึกษารวมทั้งสิ้น 154 แห่ง จําแนกเป็นสถาบันอุดมศึกษาในกำกับของรัฐ 23 แห่ง สถาบันอุดมศึกษาของรัฐ 12 แห่ง สถาบันอุดมศึกษาราชภัฏ 38 แห่ง สถาบันอุดมศึกษาราชมงคล 9 แห่ง และสถาบันอุดมศึกษาเอกชน 72 แห่ง ทำการสัมภาษณ์ผู้บริหารของสถาบันอุดมศึกษา จำนวน 39 ท่าน และทำแบบสอบถามผู้บริหารของสถาบันอุดมศึกษาระดับนโยบาย จำนวน 390 ท่าน ผลการศึกษาพบว่า ด้านนโยบายและแผน โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก (equation = 3.95) เป็นปัจจัยที่สถาบันอุดมศึกษาให้ความสำคัญมากที่สุด มีนโยบายสนับสนุนการจัดการศึกษาสำหรับผู้เรียนหลากหลายทุกช่วงวัย รองมา คือ ด้านคุณสมบัติผู้เรียน โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก (equation = 3.84) ผู้เรียนกลุ่มผู้สูงอายุสามารถเข้าเรียนได้ในรูปแบบการเรียนการสอนแบบผสมผสานได้ ด้านหลักสูตร โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก (equation = 3.75) มีการจัดการเรียนการสอนที่หลากหลายและเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ โดยเฉพาะสำหรับกลุ่มผู้สูงอายุ ด้านผู้บริหาร โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก (equation = 3.67) ผู้บริหารมีแนวคิดให้ทุกคนสามารถเข้าถึงการเรียนรู้ได้โดยการเรียนแบบออนไลน์และไม่จำกัดวุฒิและอายุของผู้เรียน ด้านผู้สอน โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก (equation = 3.62) ผู้สอนมีความรู้และทัศนคติที่จำเป็นในการพัฒนาตนเองให้มีศักยภาพในการจัดการเรียนการสอนสำหรับผู้เรียนหลากหลายวัยรวมถึงกลุ่มผู้สูงอายุ และด้านบริการสนับสนุน โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก (equation = 3.57) มีการจัดสรรทุนการศึกษาสนับสนุนให้กับผู้เรียนเฉพาะกลุ่มผู้สูงอายุ

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
เจียรธราวานิช ส. ., เจียรธราวานิช ธ. ., & พลสารัมย์ พ. . (2025). นโยบายและสภาพการจัดการศึกษาระดับอุดมศึกษาของผู้สูงอายุในประเทศไทย. วารสารมหาจุฬานาครทรรศน์, 12(4), 297–307. สืบค้น จาก https://so03.tci-thaijo.org/index.php/JMND/article/view/288079
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์. (2556). สมัชชาผู้สูงอายุระดับชาติ. เรียกใช้เมื่อ 25 พฤษภาคม 2567 จาก https://www.dop.go.th/th

คณะกรรมการส่งเสริมและประสานงานผู้สูงอายุแห่งชาติ. (2545). แผนผู้สูงอายุแห่งชาติฉบับที่ 2 (พ.ศ 2545 - 2564). กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์คุรุสภา ลาดพร้าว.

ธรรมมา เจียรธราวานิช และคณะ. (2566). แนวปฏิบัติที่ดีในการจัดการศึกษาของสถาบันอุดมศึกษาเพื่อสังคมผู้สูงอายุ. วารสารวิชาการสถาบันเทคโนโลยีแห่งสุวรรณภูมิ, 9(1), 121-138.

ราชกิจจานุเบกษา . (2561). ประกาศ เรื่อง ยุทธศาสตร์ชาติ (พ.ศ. 2561 - 2580). เล่ม 135 ตอนที่ 82 ก ราชกิจจานุเบกษา 13 ตุลาคม 2561.

ราชกิจจานุเบกษา. (2565). แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 13 (พ.ศ. 2566 - 2570). เรียกใช้เมื่อ 20 เมษายน 2568 จาก https://www.nesdc.go.th/main.php?filename=plan13

วิทยาลัยประชากรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. (2557). ประชากรไทยในอนาคต. เรียกใช้เมื่อ 7 กันยายน 2567 จาก http://www.cps.chula.ac.th/

สำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา. (2562). สถิติอุดมศึกษา. เรียกใช้เมื่อ 28 พฤษภาคม 2567 จาก https://info.mhesi.go.th/

อาชัญญา รัตนอุบล และคณะ. (2552). การพัฒนากิจกรรมการเรียนรู้ของผู้ใหญ่วัยแรงงานเพื่อส่งเสริมการเรียนรู้ ในการเตรียมความพร้อมเมื่อเข้าสู่วัยผู้สูงอายุ. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้าง เสริมสุขภาพ.

อาชัญญา รัตนอุบล และคณะ. (2554). การศึกษาและการเรียนรู้ตลอดชีวิตของผู้สูงอายุไทย. กรุงเทพมหานคร: มูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย.

Macdonald, K. (2018). A Review of the literature : The Needs of Nontraditional Students in Postsecondary Education. Strategic Enrollment Management Quarterly, 5(4), 159-164.