การพัฒนารูปแบบเครื่องแต่งกายการแสดงพื้นบ้านลิเกป่า คณะบ้านคลองปะเหลียน จังหวัดตรัง

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประวัติความเป็นมา รูปแบบการแสดงและเพื่อพัฒนารูปแบบเครื่องแต่งกายลิเกป่า คณะบ้านคลองปะเหลียน จังหวัดตรัง โดยการวิจัยเชิงคุณภาพและพัฒนา ใช้เครื่องมือเป็นแบบสัมภาษณ์เชิงลึก และสนทนากลุ่ม โดยเลือกแบบเจาะจง ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 42 คน ได้แก่ นักแสดงลิเกป่า คณะบ้านคลองปะเหลียน ผู้นำชุมชนบ้านคลองปะเหลียนและชาวบ้านในชุมชนบ้านคลองปะเหลียน จังหวัดตรัง เพื่อวิเคราะห์ข้อมูลเชิงเนื้อหาและสรุปภาพรวม ได้ดังนี้ การแสดงลิเกป่า เป็นการแสดงพื้นบ้านภาคใต้ หรืออีกชื่อหนึ่ง เรียกว่า ลิเกรำมะนา ซึ่งเรียกตามเครื่องดนตรีหลักที่ใช้ในการแสดง พบเห็นได้ในหลายพื้นที่ เช่น นครศรีธรรมราช พัทลุง กระบี่ ตรัง สงขลาและสตูล เป็นการแสดงที่มีทำนองดนตรีที่สนุกสนานผสานกับเนื้อร้องด้วยภาษาพื้นบ้านภาคใต้ กล่าวถึงเรื่องราวการเดินทางของแขกเทศและภรรยา นักแสดงหลัก คือ แขกแดงเป็นพระเอก ยายีเป็นนางเอก และมีเสนาเป็นตัวตลก ซึ่งคณะบ้านคลองปะเหลียน จังหวัดตรัง มีอัตลักษณ์ที่แตกต่างจากคณะอื่น ๆ คือ มีนักแสดงยายีสองนาง ในปัจจุบันลิเกป่า คณะบ้านคลองปะเหลียน จังหวัดตรัง ได้ก่อตั้งมาเป็นเวลากว่า 40 ปี แต่ด้วยทีมนักแสดงส่วนใหญ่เป็นวัยชราและขาดองค์ความรู้ทางด้านองค์ประกอบศิลป์โดยเฉพาะการจัดรูปแบบเครื่องแต่งกายตามหลักทางด้านนาฏศิลป์พื้นเมืองภาคใต้ทำให้ภาพลักษณ์ของการแสดงขาด ซึ่งสุนทรียภาพที่สวยงาม ผู้วิจัยจึงได้พัฒนารูปแบบเครื่องแต่งกายให้แก่ผู้แสดงหลัก คือ แขกแดงและยายีขึ้นใหม่ โดยการออกแบบตามหลักการและแนวคิดทางด้านนาฏศิลป์พื้นเมืองภาคใต้ เพื่อเพิ่มความงดงามและสร้างเอกลักษณ์ให้แก่ลิเกป่า คณะบ้านคลองปะเหลียน จังหวัดตรัง