ผลกระทบและการปรับตัวในการใช้งานเทคโนโลยีดิจิทัลของผู้สูงอายุในจังหวัดสงขลา

Main Article Content

อรพิมพ์ สุขคง
เกษตรชัย และหีม
ศริยา บิลแสละ

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลกระทบและการปรับตัวในการใช้งานเทคโนโลยีดิจิทัลของผู้สูงอายุในจังหวัดสงขลา โดยใช้วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ กลุ่มผู้ให้ข้อมูลสำคัญ ได้แก่ 1) ผู้สูงอายุ ที่มีอายุ 60 ปีขึ้นไป จำนวน 6 คน 2) คณะกรรมการสาขาสมาคมสภาผู้สูงอายุฯ ประจำจังหวัดสงขลา จำนวน 8 คน และ 3) เจ้าหน้าที่สำนักงานพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์จังหวัดสงขลา จำนวน 2 คน เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยวิธีการสนนากลุ่ม และการจัดเวทีวิพากษ์ เครื่องมือที่ใช้ คือ แนวทางการสนาทนากลุ่มและแนวทางการจัดเวทีวิพากษ์โดยคัดเลือกกลุ่มผู้ให้ข้อมูลสำคัญด้วยวิธีการแบบเจาะจง ตลอดจนการสังเกตแบบมีส่วนร่วม ตรวจสอบข้อมูลด้วยวิธีการตรวจสอบภายใน ซึ่งผลการศึกษาสามารถจำแนกออกได้เป็น 3 ประเด็น โดยทั้ง 3 ประเด็น มีความเกี่ยวข้องและเชื่อมโยงกับการขาดการจัดเวลาการใช้งานเทคโนโลยีดิจิทัลที่เหมาะสม คือ 1) ประเด็นด้านร่างกาย คือ เกิดผลกระทบด้านสุขภาพ เช่น เช่น สายตาพร่า ปวดต้นคอ ปวดหลัง เป็นต้น และผู้สูงอายุปรับตัวโดยนำมาใช้เป็นช่องทางการข้อมูลการดูแลสุขภาพและจัดสรรเวลาการออกกำลังกายเพิ่มขี้น 2) ประเด็นด้านสังคม คือ ส่งผลกระทบให้ผู้สูงอายุปฏิสัมพันธ์กับคนใกล้ชิดน้อยลง แต่ในขณะเดียวกันการปรับตัวเพื่อใช้งานเทคโนโลยีดิจิทัลทำให้ผู้สูงอายุมีกลุ่มสังคมที่กว้างขึ้น ลดช่องว่างระหว่างวัยและเสริมความภาคภูมิใจให้แก่ผู้สูงอายุได้ และ 3) ประเด็นด้านอารมณ์และจิตใจ คือ ทำให้ผู้สูงอายุขาดความมั่นคงทางด้านจิตใจจากการเปรียบเทียบกับบุคคลอื่น วิตกกังวลและรู้สึกอ่อนไหวง่าย ซึ่งผู้สูงอายุปรับตัวโดยการคัดกรองข้อมูล และเข้าร่วมกลุ่มสังคมออนไลน์ที่เป็นประโยชน์ต่อสุขภาพจิตมากขึ้น

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
สุขคง อ. ., และหีม เ. ., & บิลแสละ ศ. . (2025). ผลกระทบและการปรับตัวในการใช้งานเทคโนโลยีดิจิทัลของผู้สูงอายุในจังหวัดสงขลา. วารสารมหาจุฬานาครทรรศน์, 12(3), 156–168. สืบค้น จาก https://so03.tci-thaijo.org/index.php/JMND/article/view/286676
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กรมกิจการผู้สูงอายุ. (2566). สถานการณ์ผู้สูงอายุไทย พ.ศ. 2565. กรุงเทพมหานคร: บริษัท อมรินทร์ คอร์-เปอเรชั่น จำกัด (มหาชน).

คุณหนึ่ง สำนักงานพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์. (13 ก.พ. 2566). ประเด็นด้านร่างกาย. (อรพิมพ์ สุขคง, ผู้สัมภาษณ์)

คุณหนึ่ง สำนักงานพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์. (13 ก.พ. 2566). ประเด็นด้านสังคม. (อรพิมพ์ สุขคง, ผู้สัมภาษณ์)

ชาย โพธิสิตา. (2556). ศาสตร์และศิลป์แห่งการวิจัยเชิงคุณภาพ. (พิมพ์ครั้งที่ 6). กรุงเทพมหานคร: อมรินทร์-พริ้นติ้งแอนพับลิชชิ่ง.

บุญทิพย์ สิริธรังศรี และชุติวัฒน์ สุวัตถิพงศ์. (2566). ผู้สูงอายุในยุคดิจิทัล: ความท้าทายทางสุขภาพ. วารสารสุขภาพและอาหารเชิงสร้างสรรค์, 1(1), 51-63.

ป้าเอ คณะกรรมการสาขาสมาคมสภาผู้สูงอายุฯ ประจำจังหวัดสงขลา. (24 ก.พ. 2566). ประเด็นด้านสังคม. (อรพิมพ์ สุขคง, ผู้สัมภาษณ์)

ป้าซอโซ่. (24 ก.พ. 2566). ประเด็นด้านสังคม. (อรพิมพ์ สุขคง, ผู้สัมภาษณ์)

ป้าญอหญิง. (17 ก.พ. 2566). ประเด็นด้านอารมณ์และจิตใจ. (อรพิมพ์ สุขคง, ผู้สัมภาษณ์)

ป้าดี คณะกรรมการสาขาสมาคมสภาผู้สูงอายุฯ ประจำจังหวัดสงขลา. (24 ก.พ. 2566). ประเด็นด้านสังคม. (อรพิมพ์ สุขคง, ผู้สัมภาษณ์)

ป้าดี คณะกรรมการสาขาสมาคมสภาผู้สูงอายุฯ ประจำจังหวัดสงขลา. (24 ก.พ. 2566). ประเด็นด้านอารมณ์และจิตใจ. (อรพิมพ์ สุขคง, ผู้สัมภาษณ์)

ป้านอหนู. (17 ก.พ. 2566). ประเด็นด้านอารมณ์และจิตใจ. (อรพิมพ์ สุขคง, ผู้สัมภาษณ์)

ป้าบี คณะกรรมการสาขาสมาคมสภาผู้สูงอายุฯ ประจำจังหวัดสงขลา. (24 ก.พ. 2566). ประเด็นด้านสังคม. (อรพิมพ์ สุขคง, ผู้สัมภาษณ์)

พนม คลี่ฉายา. (2564). การใช้เทคโนโลยีดิจิทัลของผู้สูงอายุและข้อเสนอเพื่อการเสริมสร้างภาวะพฤฒิพลังและผลิตภาพของผู้สูงอายุไทย. วารสารนิเทศศาสตร์, 93(2), 56-78.

ยุทธภูมิ ธนากิจบริสุทธิ์. (2567). การวิเคราะห์ปัจจัยที่ส่งผลต่อการใช้งานเทคโนโลยีดิจิทัลเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุ. วารสารวิชาการ มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย มนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 44(3), 66-91.

ลุงเอฟ คณะกรรมการสาขาสมาคมสภาผู้สูงอายุฯ. (24 ก.พ. 2566). ประเด็นด้านร่างกาย. (อรพิมพ์ สุขคง, ผู้สัมภาษณ์)

ลุงเอฟ คณะกรรมการสาขาสมาคมสภาผู้สูงอายุฯ. (24 ก.พ. 2566). ประเด็นด้านอารมณ์และจิตใจ. (อรพิมพ์ สุขคง, ผู้สัมภาษณ์)

ลุงกอไก่. (24 ก.พ. 2566). ประเด็นด้านร่างกาย. (อรพิมพ์ สุขคง, ผู้สัมภาษณ์)

ศูนย์วิเคราะห์ข้อมูล สำนักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม. (2566). รายงานผลการสำรวจพฤติกรรมผู้ใช้อินเทอร์เน็ตในประเทศไทย ปี 2565. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม.

สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ และมูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย. (2561). สังคมสูงวัยก้าวไปด้วยกัน : สังคมสูงวัยกับโลกดิจิทัล. เรียกใช้เมื่อ 28 มกราคม 2568 จาก https://shorturl.asia/ZGigs

สำนักงานสถิติจังหวัดสงขลา. (2567). สถานการณ์ผู้สูงอายุจังหวัดสงขลา พ.ศ. 2566. เรียกใช้เมื่อ 28 มกราคม 2568 จาก https://songkhla.nso.go.th/

อรพิมพ์ สุขคง และคณะ. (2563). ความเหลื่อมล้ำทางด้านดิจิทัลผ่านการวิเคราะห์ปัจจัยระดับบุคคล. วารสารศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยแม่โจ้, 8(2), 250-265.

Kraut, R. et al. (1999). Information and Communication: Alternative Uses of the Internet in Households. Information Systems Research, (10)4, 287-303.