ศึกษาผลกระทบที่มีต่อการดำเนินการโครงการพัฒนาในท้องถิ่น กรณีศึกษา: อ่างเก็บน้ำคลองโคกยาง

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาลักษณะสิ่งแวดล้อมในพื้นที่สร้างอ่างเก็บน้ำและสิ่งอื่น ๆ ที่ต่อเนื่องและมีความสำคัญต่อการดำรงชีวิตชาวบ้าน 2) ศึกษาลักษณะการดำเนินโครงการสร้างอ่างเก็บน้ำคลองโคกยาง และผลกระทบที่จะเกิดขึ้นต่อสิ่งแวดล้อมและสิ่งอื่น ๆ ตามข้อ 1 หากมีการดำเนินโครงการสร้างอ่างเก็บน้ำดังกล่าว 3) ศึกษาวิธีคิดและแนวทางของชาวบ้านในการแก้ปัญหาน้ำจากคลองโคกยางลงมาท่วมพื้นที่ข้างล่างในเขต อ.เมืองนครศรีธรรมราช โดยใช้การวิจัยเชิงปฏิบัติการ โดยใช้การสัมภาษณ์และการสนทนากลุ่ม จากกลุ่มผู้ให้ข้อมูลสำคัญ ได้แก่ ประชาชนในพื้นที่ที่ได้รับผลกระทบ และกลุ่มที่มีบทบาทสำคัญในการตัดสินใจ ใช้วิเคราะห์เนื้อหาเชิงพรรณนา ผลการวิจัยพบว่า 1) ชุมชนคลองโคกยาง มีการดำรงชีวิตชุมชนคลองโคกยาง ที่มีความสัมพันธ์ของชุมชนกับระบบนิเวศ ทำให้เกิดวัฒนธรรมการกินอยู่ การอยู่ร่วมกัน มีความเชื่อในสิ่งที่มองไม่เห็น มีศาสนาเป็นเครื่องยึดเหนี่ยวจิตใจ มีภูมิปัญญาในการประกอบอาชีพด้านการเกษตร ทำสวน ทำไร่ ปศุสัตว์ ประมง และยังมีพืชอื่น ๆ ที่สร้างรายได้ให้กับชาวบ้านชุมชนคลองโคกยาง ได้แก่ หมาก ไม้ผล สวนสมรม สวนพ่อเฒ่า สวนยางพารา สวนปาล์ม 2) ผลกระทบหากมีการสร้างอ่างเก็บน้ำคลองโคกยาง ด้านเศรษฐกิจ จำนวน 317,800,000 ล้านบาท/ปี ด้านสิ่งแวดล้อม ระบบนิเวศ /ทรัพยากรดิน น้ำ ป่าไม้ สัตว์ป่าซึ่งกระทบโดยตรงต่อสภาพดินที่เป็นดินในที่ลุ่มที่เหมาะกับการทำเกษตรกรรม และที่กระทบต่อพันธุ์ไม้ป่า 3) ด้านสังคม วัฒนธรรม และความเชื่อ ทำให้ระบบเครือญาติจะหายไป เพราะต้องย้ายถิ่นที่อยู่ใหม่ ญาติ พี่ น้อง ไม่ได้อยู่ร่วมกัน