การพัฒนาศักยภาพการท่องเที่ยวเชิงเกษตรชุมชนเกษตรตำบลห้วยทราย อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่

บทคัดย่อ

การวิจัยมีวัตถุประสงค์ 1) ศึกษาศักยภาพของชุมชนเกษตรตำบลห้วยทรายเพื่อการท่องเที่ยวเชิงเกษตร 2)ศึกษาระดับความพึงพอใจด้านศักยภาพของชุมชนเกษตรตำบลห้วยทรายเพื่อการท่องเที่ยวเชิงเกษตรและ 3) เพื่อหาแนวทางการพัฒนาศักยภาพภาคการเกษตรของชุมชนตำบลห้วยทรายเพื่อการท่องเที่ยวเชิงเกษตรอย่างยั่งยืน การศึกษาครั้งนี้ได้ดำเนินการวิจัยแบบผสมผสาน ทั้งเชิงคุณภาพและเชิงปริมาณ ซึ่งงานวิจัยเชิงคุณภาพ ใช้ศึกษาศักยภาพของชุมชนเกษตรกร ศึกษาข้อมูลจากภาคเอกสาร ลงสำรวจพื้นที่กรณีศึกษาด้วยวิธีการวิเคราะห์ SWOT และการวิจัยเชิงปริมาณ เพื่อศึกษาระดับความพึงพอใจด้านศักยภาพของชุมชนเกษตรตำบลห้วยทรายเพื่อการท่องเที่ยวเชิงเกษตร โดยใช้กลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง คือ กลุ่มตัวอย่างนักศึกษาระดับปริญญาตรี มหาวิทยาลัยราชภัฎเชียงใหม่ จำนวน 120 คน โดยใช้แบบสอบถามเป็นเครื่องมือในการเก็บรวบรวมข้อมูล สถิติที่ใช้วิเคราะห์ข้อมูลคือสถิติพรรณนา โดยการวิเคราะห์ด้วยการแจกแจงความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน เพื่อบรรยายข้อมูลเชิงพรรณนา

ผลการศึกษาพบว่า ศักยภาพของชุมชนเกษตรตำบลห้วยทรายเพื่อการท่องเที่ยวเชิงเกษตร มีจุดแข็งและโอกาส พบว่า พื้นที่ตั้งมีสภาพอากาศที่ดี มีความสวยงามของวิวธรรมชาติ และมีความเป็นส่วนตัวความเงียบสงบ กลุ่มท่องเที่ยวเชิงเกษตรมีสมาชิกที่มีความเชี่ยวชาญในด้านการผลิต การตลาด มีหน่วยงานและสถาบันการศึกษาเข้ามาช่วยสนับสนุนในด้านการจัดการ มีการจัดการขั้นตอนในการผลิตสินค้าเกษตรที่ครบวงจร เน้นการทำเกษตรอินทรีย์โดยไม่มีการใช้สารเคมีในทุกขั้นตอนการผลิต ส่วนจุดอ่อนและอุปสรรค พบว่า พื้นที่ยังมีเส้นทางในการเดินทางค่อนข้างซับซ้อน ไม่มีป้ายบอกทางหรือพิกัดที่ชัดเจน อีกทั้งการมีส่วนร่วมของคนในชุมชนยังมีน้อย ยังขาดความรู้ในด้านการจัดการวางแผนกิจกรรม ด้านการจัดการด้านความปลอดภัยกรณีเกิดเหตุการณ์ฉุกเฉิน ตลอดจนขาดการประชาสัมพันธ์ทางด้านการตลาด และสภาพอากาศส่งผลต่อฤดูกาลท่องเที่ยว

ผลการศึกษาระดับความพึงพอใจด้านศักยภาพของชุมชนเกษตรห้วยทรายเพื่อการท่องเที่ยวเชิงเกษตร พบว่า ภาพรวมอยู่ในระดับปานกลาง เมื่อวิเคราะห์รายมิติ นอกจากนี้ผลการศึกษารายมิติ พบว่า ด้านศักยภาพการให้บริการของแหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตรอยู่ในระดับมากที่สุด รองลงมาคือ ด้านศักยภาพการรองรับของแหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตรอยู่ในระดับมาก ด้านศักยภาพการบริหารจัดการของแหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตรอยู่ในระดับปานกลาง ด้านศักยภาพการดึงดูดใจของแหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตรอยู่ในระดับน้อย และด้านศักยภาพการจัดการตลาดของแหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตรอยู่ในระดับน้อยที่สุด

ผลการศึกษาแนวทางการพัฒนาศักยภาพภาคการเกษตรของชุมชนตำบลห้วยทรายเพื่อการท่องเที่ยวเชิงเกษตรอย่างยั่งยืน ควรเริ่มจากการพัฒนาด้านการตลาด เป็นลำดับแรก แล้วจึงนำข้อมูลไปสู่การประชาสัมพันธ์กิจกรรมหรือประเด็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตรของชุมชนซึ่งมีเอกลักษณ์ หรืออัตลักษณ์ที่น่าดึงดูดใจมากน้อยเพียงใด จากนั้นจัดทำกิจกรรมเพิ่มศักยภาพการบริหารจัดการแหล่งท่องเที่ยว เพิ่มศักยภาพการให้บริการ ในระดับของการสร้างความประทับใจในแหล่งท่องเที่ยวและการบริการ โดยเฉพาะจุดเด่นที่สำคัญของแหล่งท่องเที่ยว อาหาร การบริการห้องพัก เป็นต้น จนลูกค้ารู้สึกถึง ความประทับใจและอยากหวนกลับมาอีกครั้ง