การสร้างความมั่นคงในการดำรงชีวิตของเกษตรกรในพื้นที่อุตสาหกรรม ของประเทศไทย

บทคัดย่อ

         การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาระดับความมั่นคงในการดำรงชีวิต ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อความมั่นคงในการดำรงชีวิต และนำเสนอแนวทางในการสร้างความมั่นคงในการดำรงชีวิตที่เหมาะสมของเกษตรกรในพื้นที่อุตสาหกรรมของประเทศไทย กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ ได้แก่ 1) เกษตรกรที่อาศัยอยู่ในพื้นที่อุตสาหกรรมของประเทศไทย 3 จังหวัด (ชลบุรี ระยอง และฉะเชิงเทรา) จำนวน 384 ตัวอย่าง 2) ผู้ให้ข้อมูลการสัมภาษณ์เชิงลึก ได้แก่ เกษตรอำเภอ นักวิชาการด้านพัฒนาคุณภาพชีวิตเกษตรกร พาณิชย์จังหวัด ผู้อำนวยการกลุ่มกำกับและพัฒนาเศรษฐกิจการค้า ผู้จัดการธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์ และตัวแทนเกษตรกรจำนวน 10 ท่าน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยคือ แบบสอบถาม แบบสัมภาษณ์ และสนทนากลุ่ม  นำแบบสอบถามไปหาค่าความเชื่อมั่นได้ค่าสัมประสิทธิ์ความเที่ยงแบบอัลฟ่ารวมทั้งฉบับ 0.942 ข้อมูลการวิจัยเชิงปริมาณใช้การประมวลผลด้วยโปรแกรมสำเร็จรูปทางสถิติ ได้แก่ ค่าความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการวิเคราะห์การถดถอยพหุคูณ ด้วยค่าสัมประสิทธิ์การทำนายกำหนดระดับนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ส่วนการวิจัยเชิงคุณภาพใช้วิธีพรรณนาข้อมูลในปรากฏการณ์หรือรูปธรรมและวิเคราะห์ตีความข้อมูล

         ผลการวิจัยพบว่า 1) เกษตรกรส่วนใหญ่มีความมั่นคงในการดำรงชีวิตอยู่ในระดับปานกลาง 2) ปัจจัยสภาพแวดล้อมภายนอกที่มีอิทธิพลต่อความมั่นคง ได้แก่ ด้านชุมชนและสังคม ด้านทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม และด้านนโยบายรัฐบาล 3) แนวทางในการสร้างความมั่นคงในการดำรงชีวิตที่เหมาะสมนั้นควรให้เกษตรกรเข้ามามีส่วนร่วมกับการดำเนินยุทธศาสตร์เกษตรและสหกรณ์ ระยะ 20 ปี การพัฒนาความสามารถในการหาตลาดเพื่อรับซื้อสินค้าทางการเกษตร เน้นความต่อเนื่องของนโยบาย และต้องประสานงานร่วมมือกับสถาบันด้านศึกษาและสถาบันการเงิน