สถานะการโต้แย้งเรื่องพหุวัฒนธรรมในประเทศไทย

Abstract

พหุวัฒนธรรมนิยมในฐานะจุดยืนทางศีลธรรมและการเมือง และในฐานะนโยบายของรัฐ พัฒนาขึ้นในบริบทของประเทศตะวันตกเป็นหลัก จากจุดเริ่มต้นในทศวรรษที่ 1970ในฐานะนโยบายอย่างเป็นทางการของรัฐในประเทศแคนาดาและออสเตรเลียและแนวทางของรัฐในการปฏิบัติต่อความหลากหลายทางเชื้อชาติและวัฒนธรรมในประเทศยุโรปบางประเทศและสหรัฐอเมริกา ที่ผ่านมามีข้อวิพากษ์ต่อพหุวัฒนธรรมนิยมอย่างกว้างขวาง รวมทั้งข้อวิพากษ์จากนักสตรีนิยม ในสองถึงสามทศวรรษที่ผ่านมา พหุวัฒนธรรมนิยมได้กลายเป็นวาทกรรมระดับโลก และได้รับการรับรองจากองค์กรระหว่างประเทศที่เรียกร้องให้รัฐต่างๆ ให้การสนับสนุนความหลากหลายทางเชื้อชาติและวัฒนธรรมภายในรัฐ เมื่อแนวคิดนี้กระจายไปในที่ต่างๆ ความหมายของพหุวัฒนธรรมนิยมเริ่มไม่ชัดเจนและขึ้นอยู่กับบริบทในบทความนี้ ผู้เขียนสำรวจสถานะข้อโต้แย้งเรื่องพหุวัฒนธรรมนิยมในประเทศไทย ในขณะที่แนวคิดเกี่ยวกับสิทธิทางวัฒนธรรมและสิทธิของคนกลุ่มน้อยในประเทศอยู่ในช่วงก่อตัวคำภาษาไทย “พหุวัฒนธรรม” ที่หมายถึงพหุวัฒนธรรมนิยม (multiculturalism) และความหลากหลายทางวัฒนธรรม (cultural diversity) ถูกใช้โดยนักวิชาการและภาคประชาสังคม ในการท้าทายวาทกรรมหลักเกี่ยวกับความเป็ นหนึ่งเดียวทางวัฒนธรรม การครอบงำทางวัฒนธรรม ตลอดจนการรวมศูนย์อำนาจการบริหารของกรุงเทพฯ เมื่อไม่นานมานี้ หน่วยงานของรัฐและผู้มีส่วนในการกำหนดนโยบายเริ่มหันมาให้ความสำคัญกับการส่งเสริมความหลากหลาย ความสนใจใหม่ๆ ต่อความหลากหลายในประเทศไทยได้รับแรงบันดาลใจจากแนวคิดและการปฏิบัติสากลว่าด้วยสิทธิพลเมือง แต่ในขณะเดียวกันก็ปรากฏอิทธิพลของความสัมพันธ์ทางสังคมแบบลำดับชั้นซึ่งมีมาตั้งแต่ก่อนการเกิดขึ้นของรัฐสมัยใหม่