การหาปริมาณการสั่งซื้อแบบประหยัดของอะไหล่ที่ราคาซื้อแปรผันกรณีศึกษาโรงไฟฟ้าเอบีซี

นิชานันท์  บุญสร้าง; ชุมพล  มณฑาทิพย์กุล

doi:10.60027/iarj.2025.280251

ผู้แต่ง

นิชานันท์ บุญสร้าง มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี https://orcid.org/0009-0003-3998-8159
ชุมพล มณฑาทิพย์กุล มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี https://orcid.org/0009-0005-3140-5638

DOI:

https://doi.org/10.60027/iarj.2025.280251

คำสำคัญ:

การคำนวณเชิงคณิตศาสตร์, ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสม, จุดสั่งซื้อ, การจำลองสถานการณ์

บทคัดย่อ

ภูมิหลังและวัตถุประสงค์: การควบคุมสินค้าคงคลังอะไหล่เป็นส่วนสำคัญของระบบบำรุงรักษาในโรงไฟฟ้า ในกรณีศึกษานี้ การบริหารสินค้าคงคลังถูกละเลยเป็นส่วนใหญ่ ส่งผลให้มีสินค้าคงคลังเกินและค่าใช้จ่ายที่เกี่ยวข้องสูง การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนารูปแบบเชิงปริมาณสำหรับการกำหนดปริมาณการสั่งซื้อและจุดสั่งซื้อใหม่ที่เหมาะสมสำหรับชิ้นส่วนอะไหล่ที่มีราคาซื้อที่ผันแปร และเพื่อประเมินศักยภาพในการประหยัดต้นทุนของรูปแบบนี้ในบริบทของโรงไฟฟ้า ABC

ระเบียบวิธีการวิจัย: การศึกษานี้ใช้การวิเคราะห์เชิงปริมาณสำหรับกรณีศึกษา มีการเก็บข้อมูลย้อนหลังของอะไหล่ที่เลือกสองรายการ ครอบคลุมช่วงเดือนมกราคมถึงธันวาคม พ.ศ. 2565 การวิจัยครั้งนี้ใช้การทดลองเชิงตัวเลขด้วยเทคนิคการจำลองสถานการณ์เป็นหลัก โดยจำลองสถานการณ์เป็นระยะเวลา 30 ปี ค่าต้นทุนเฉลี่ยต่อปี อันได้แก่ ต้นทุนสั่งซื้อ ต้นทุนจัดเก็บ ต้นทุนดอกเบี้ย ต้นทุนสินค้า ถูกนำมาใช้เพื่อวิเคราะห์ผล

ผลการวิจัย: สามารถกำหนดรูปแบบเชิงปริมาณสำหรับการกำหนดปริมาณการสั่งซื้อและจุดสั่งซื้อใหม่ที่เหมาะสมสำหรับอะไหล่ทั้งสองรายการ และสามารถประเมินศักยภาพในการประหยัดต้นทุนของแนวทางแบบใหม่นี้ได้ ซึ่งจากการทดลองเชิงตัวเลข พบว่าสามารถลดต้นทุนรวมลงได้ร้อยละ 35.27 และร้อยละ 40.95 สำหรับอะไหล่ตัวกรองขั้นต้นและตัวกรองขั้นสุดท้าย ตามลำดับ

สรุปผล: การศึกษานี้เน้นย้ำถึงความสำคัญของการควบคุมสินค้าคงคลังอะไหล่อย่างมีประสิทธิภาพในระบบบำรุงรักษาโรงไฟฟ้า โดยการใช้การวิเคราะห์เชิงปริมาณและข้อมูลย้อนหลัง การวิจัยได้กำหนดปริมาณการสั่งซื้อและจุดสั่งซื้อที่เหมาะสมสำหรับอะไหล่ที่สำคัญสองรายการ การทดลองเชิงตัวเลขด้วยเทคนิคการจำลองสถานการณ์ แสดงให้เห็นว่าการใช้หลักการควบคุมสินค้าคงคลังที่เสนอ สามารถลดต้นทุนรวมลงได้อย่างมีนัยสำคัญ โดยเฉพาะค่าใช้จ่ายสำหรับอะไหล่ตัวกรองขั้นต้นและตัวกรองขั้นสุดท้ายที่ลดลงร้อยละ 35.27 และ 40.95 ตามลำดับ ผลการศึกษานี้ชี้ให้เห็นถึงประโยชน์ที่เป็นไปได้ของการนำวิธีการจัดการสินค้าคงคลังอย่างเป็นระบบมาใช้ในบริบทที่คล้ายคลึงกัน

References

การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย. (2563). เจาะลึกภารกิจ “บำรุงรักษาเครื่องกลโรงไฟฟ้า” เพื่อความมั่นคงพลังงานไฟฟ้าไทย. Retrieved July 21, 2024, from: https://www.egat.co.th/home/ 20200929-art01/.

ขวัญชัย หักทะเล. (2557). การจัดการพัสดุคงคลังอะไหล่เพื่อตอบสนองความต้องการของงานซ่อมบำรุงเชิงป้องกันและเชิงเร่งด่วน. วิทยานิพนธ์ปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต: มหาวิทยาลัยบูรพา.

นิชานันท์ บุญสร้าง. (2566). การหาปริมาณการสั่งซื้อแบบประหยัดของอะไหล่ กรณีราคาซื้อแปรผันของโรงไฟฟ้าแห่งหนึ่ง. การค้นคว้าอิสระปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต: มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี.

ปริญญา จันทรวินิจ, & ศิริจันทร์ ทองประเสริฐ. (2556). การปรับปรุงระบบการคงคลังอะไหล่สําหรับเครื่องจักรการผลิต. วิศวกรรมสารฉบับวิจัยและพัฒนา, 24(1), 58-66.

ปารเมศ ชุติมา, & สุทัศน์ รัตนเกื้อกังวาน. (2551). การปรับปรุงประสิทธิภาพการจัดการสินค้าสําหรับบริษัทให้บริการซ่อมอุปกรณ์เทคโนโลยีสารสนเทศ. วารสารรามคําแหง ฉบับวิศวกรรมศาสตร์, 2(2), 55-67.

ภิญญาพัชญ์ วัฒนะธนากร. (2560). การศึกษารูปแบบการพยากรณ์เพื่อการบริหารสินค้าคงคลังประเภทเวชสำอางและยา: กรณีศึกษา. การค้นคว้าอิสระปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต: มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี.

วราภรณ์ หมื่นสุนทร. (2561). การปรับปรุงระบบจัดการอะไหล่คงคลังในโรงงานปั๊มชิ้นงานเหล็ก. วิทยานิพนธ์ปริญญาวิศวกรรมศาสตรมหาบัณฑิต: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ศรันย์พร เส็งพานิช. (2565). การจัดการสินค้าคงคลังประเภทอะไหล่สำรอง กรณีศึกษาของบริษัทผลิตบรรจุภัณฑ์. งานนิพนธ์ปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต: มหาวิทยาลัยบูรพา.

สมัชชา นุ่มพูล. (2556). การพัฒนาแบบจำลองการจัดการอะไหล่คงคลัง กรณีศึกษา อุตสาหกรรมกระจก. วิทยานิพนธ์ปริญญาวิศวกรรมศาสตรมหาบัณฑิต: มหาวิทยาลัยศิลปากร.

สุพร หลักมั่นคง. (2561). ความสำคัญของโรงงานผลิตกระแสไฟฟ้าขนาดใหญ่ต่อความมั่นคงแห่งชาติ. วารสารรัฏฐาภิรักษ์, 60(2), 84-90.

Alam, M. K., Thakur, O. A., & Islam, F. T. (2024). Inventory Management Systems of Small and Medium Enterprises in Bangladesh. Rajagiri Management Journal, 18(1), 8-19.

Appadoo, S.S., Bector, C.R., & Bhatt, S.K. (2012). Fuzzy EOQ Model using Possibilistic Approach. Journal of Advances in Management Research, 9(1), 139–164.

Atnafu, D., & Balda, A. (2018). The Impact of Inventory Management Practice on Firms’ Competitiveness and Organizational Performance: Empirical Evidence from Micro and Small Enterprises in Ethiopia. Cogent Business and Management, 5(1), 1503219. https://doi.org/10.1080/23311975.2018.1503219

Baron, O., Berman, O., & Perry, D. (2011). Shelf space management when demand depends on the inventory level. Production and Operations Management, 20(5), 714-726.

Browne, S., & Zipkin, P. (1991). Inventory Models with Continuous, Stochastic Demands. The Annals of Applied Probability, 1(3), 419-435.

Choi, T.-M. (Ed.). (2013). Handbook of EOQ Inventory Problems: Stochastic and Deterministic Models and Applications. New York, NY: Springer.

Chopra, S. (2020). Supply Chain Management: Strategy, Planning, and Operation. 7th edition. Hoboken, NJ: Pearson.

Erdem, A. S., Fadilog̃lu, M. M., & Özekici, S. (2006). An EOQ model with Multiple Suppliers and Random Capacity. Naval Research Logistics, 53, 101–114.

Hasbullah, H., Mustarih, M. M., & Wibowo, A. A. (2021). Improving material shortage for small-medium enterprises (SME) in the pest control industry. Journal of Industrial Engineering and Management Research, 2(3), 62-71.

Kharde, B., Patil, G., & Nandurkar, K. (2012). EOQ Model for Planned Shortages by Using Equivalent Holding and Shortage Cost. International Journal of Industrial Engineering Research and Development, 3(1), 43-57.

Law, A. M. (2024). Simulation Modeling and Analysis. (6th ed.). New York, NY: McGraw-Hill.

Mesquita, M. A., & Tomotani, J. V. (2022). Simulation-optimization of Inventory Control of Multiple Products on a Single Machine with Sequence-dependent Setup Times. Computers & Industrial Engineering, 174, 108793, https://doi.org/10.1016/ j.cie.2022.108793.

NECTEC. (2023). ระบบบริหารอะไหล่กังหันก๊าซ (Gas Turbine Spare Parts Management System). Retrieved July 21, 2024, from: https://www.nectec.or.th/innovation/innovation-software/gasturbinesparepart.html

Solari, F., Lysova, N., & Montanari, R. (2024). Perishable Product Inventory Management in the Case of Discount Policies and Price-Sensitive Demand: Discrete Time Simulation and Sensitivity Analysis. Procedia Computer Science, 232, 1233-1241.

Waters, D. (2003). Inventory Control and Management. (2nd ed.). Chichester, England: John Wiley & Sons Ltd.

You, F., & Grossmann, I.E. (2011). Stochastic Inventory Management for Tactical Process Planning Under Uncertainties: MINLP Models and Algorithms. AIChE Journal, 57(5), 1250-1277.

Zhang, S., Huang, K., & Yuan, Y. (2021). Spare Parts Inventory Management: A Literature Review. Sustainability, 13(5), 2460. https://doi.org/10.3390/su13052460.

Zhu, H., Liu, X., & Chen, Y. (2015). Effective Inventory Control Policies with a Minimum Order Quantity and Batch Ordering. International Journal of Production Economics, 168, 21-30.