แนวทางการพัฒนาพฤติกรรมจิตสาธารณะของนักเรียนมัธยมศึกษาตอนปลาย สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษามหาสารคาม

บทคัดย่อ

ภูมิหลังและวัตถุประสงค์การวิจัย: ปัญหาวิกฤตทางด้านจิตสาธารณะของเยาวชนในปัจจุบัน โดยเฉพาะนักเรียนในระดับมัธยมศึกษา พบว่า เยาวชนกําลังอยู่ในสภาพแห่งความเสี่ยงโดยเฉพาะการใช้ชีวิตในแง่มุม ต่าง ๆ ซึ่งความเสี่ยงเหล่านี้หากไม่ได้รับการควบคุม หรือแก้ไขย่อมส่งผลเสียต่ออนาคตของเยาวชนในฐานะเป็นทรัพยากรบุคคลที่มีค่าของสังคมอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ ดังนั้นการวิจัยครั้งนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสภาพพฤติกรรมจิตสาธารณะของนักเรียนมัธยมศึกษาตอนปลาย สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษามหาสารคาม และศึกษาแนวทางการพัฒนาพฤติกรรมจิตสาธารณะของนักเรียนมัธยมศึกษาตอนปลาย สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษามหาสารคาม

ระเบียบวิธีการวิจัย : การวิจัยแบ่งเป็น 2 ระยะ คือ ระยะที่ 1 ศึกษาสภาพพฤติกรรมจิตสาธารณะของนักเรียนมัธยมศึกษาตอนปลาย กลุ่มตัวอย่าง 356 คน ได้แก่ ผู้บริหารสถานศึกษา จำนวน 35 คน และครูผู้สอน จำนวน 321 คน สุ่มตัวอย่างโดยใช้วิธีการสุ่มแบบแบ่งชั้นภูมิจากขนาดของสถานศึกษา แบบสอบถาม มีลักษณะเป็นแบบมาตรประมาณค่า 5 ระดับ มีค่าดัชนีความสอดคล้องอยู่ระหว่าง 0.60-1.00 สถิติที่ใช้วิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าเฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ระยะที่ 2 ศึกษาแนวทางพฤติกรรมจิตสาธารณะของนักเรียนมัธยมศึกษาตอนปลาย กลุ่มผู้ให้ข้อมูลสำคัญในการศึกษาแนวทาง จำนวน 6 คน และกลุ่มผู้ทรงคุณวุฒิเพื่อประเมินแนวทาง จำนวน 7 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ แบบสัมภาษณ์และแบบประเมินความเหมาะสมและความเป็นไปได้ของแนวทางการพัฒนา

ผลการวิจัย: 1. สภาพปัจจุบันมีค่าเฉลี่ยโดยรวมอยู่ในระดับมาก เรียงลำดับจากค่าเฉลี่ยมากไปหาน้อย ดังนี้ 1) การพัฒนาด้วยการใช้ตัวแบบที่ดี 2) การพัฒนาด้วยการจัดสภาพแวดล้อม 3) การพัฒนาด้วยการนำผู้ปกครองและผู้นำชุมชน 4)การพัฒนาด้วยการจัดกิจกรรม และ 5) การพัฒนาด้วยการจัดการเรียนการสอน 22. แนวทางการพัฒนาพฤติกรรมจิตสาธารณะของนักเรียนมัธยมศึกษาตอนปลาย ประกอบด้วย 11 แนวทาง ได้แก่ 1) การพัฒนาด้วยการจัดการเรียนการสอน มี 2 แนวทาง 2) การพัฒนาด้วยการจัดกิจกรรม มี 3 แนวทาง 3) การพัฒนาด้วยการนำผู้ปกครองและผู้นำชุมชน มี 2 แนวทาง 4) การพัฒนาด้วยการจัดสภาพแวดล้อม มี 2แนวทาง และ 5) การพัฒนาด้วยการใช้ตัวแบบที่ดี มี 2 แนวทาง  โดยมีผลการประเมินความเหมาะสมและความเป็นไปได้โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด

สรุปผล: พฤติกรรมจิตสาธารณะของนักเรียนเป็นคุณลักษณะที่แสดงออกของนักเรียนถึงการมีส่วนร่วมในกิจกรรม หรือสถานการณ์ที่ก่อให้เกิดประโยชน์แก่ผู้อื่น ชุมชน และสังคม ด้วยความเต็มใจกระตือรือร้นโดยไม่หวังผลตอบแทน นักเรียนที่มีจิตสาธารณะ คือ เป็นผู้ให้และช่วยเหลือผู้อื่น แบ่งปันความสุขส่วนตนเพื่อทำประโยชน์ส่วนรวม เข้าใจ เห็นใจผู้ที่มีความเดือดร้อนอาสาช่วยเหลือสังคม อนุรักษ์สิ่งแวดล้อมด้วยแรงกาย สติปัญญาลงมือปฏิบัติเพื่อแก้ปัญหาหรือร่วมสร้างสรรค์สิ่งที่ดีงามให้เกิดในชุมชน โดยไม่หวังสิ่งตอบแทน