ศึกษาอิทธิพลของภาวะผู้นำเชิงสร้างสรรค์ของผู้บริหารสถานศึกษาเพื่อทำนายประสิทธิผลของโรงเรียน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษากรุงเทพมหานคร เขต 2

ปาริชาติ  กตุดทอง

doi:10.60027/iarj.2025.287135

ผู้แต่ง

ปาริชาติ กตุดทอง มหาวิทยาลัยศรีปทุม https://orcid.org/0009-0005-8774-8664

DOI:

https://doi.org/10.60027/iarj.2025.287135

คำสำคัญ:

ภาวะผู้นำเชิงสร้างสรรค์, ประสิทธิผลของสถานศึกษา, การบริหารสถานศึกษา

บทคัดย่อ

ภูมิหลังและวัตถุประสงค์: การศึกษาเป็นเครื่องมือสำคัญในการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ โดยโรงเรียนมีบทบาทในการผลิตกำลังคนที่มีคุณภาพ ผู้นำที่มีภาวะผู้นำเชิงสร้างสรรค์ช่วยสร้างนวัตกรรมและพัฒนาองค์กรให้สอดคล้องกับการเปลี่ยนแปลงของสังคม ซึ่งช่วยเพิ่มประสิทธิผลในการบริหารสถานศึกษาและพัฒนาคุณภาพการศึกษาให้เตรียมผู้เรียนให้พร้อมรับการเปลี่ยนแปลง. ดังนั้นในการวิจัยในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เพื่อศึกษาระดับภาวะผู้นำเชิงสร้างสรรค์ของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษากรุงเทพมหานคร เขต 2 2) เพื่อศึกษาระดับประสิทธิผลของสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษากรุงเทพมหานคร เขต 2 3) เพื่อศึกษาอิทธิพลของภาวะผู้นำเชิงสร้างสรรค์ของผู้บริหารสถานศึกษาที่ส่งผลต่อประสิทธิผลของสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษากรุงเทพมหานคร เขต 2

ระเบียบวิธีการวิจัย: กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ ผู้บริหารสถานศึกษาและครูผู้สอนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษากรุงเทพมหานคร เขต 2 ปีการศึกษา 2567 ผู้บริหารสถานศึกษาจำนวน 141 คน และครูผู้สอน จำนวน 359 คน รวมทั้งหมด 500 คน เครื่องมือที่ใช้ คือ ใช้แบบสอบถามเป็นเครื่องมือในการเก็บรวบรวมข้อมูล มีค่าความเชื่อมั่นของแบบสอบถามทั้งฉบับ เท่ากับ 0.990 สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล คือ ค่าเฉลี่ย (M) ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (SD) การวิเคราะห์ถดถอยพหุคูณ (Multiple regression analysis) ผลการวิจัย: 1) การศึกษาภาวะผู้นำเชิงสร้างสรรค์ของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษากรุงเทพมหานคร เขต 2 โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก เมื่อพิจารณาเป็นรายด้านและเรียงจากมากไปน้อย คือ มีความคิดสร้างสรรค์ การมีวิสัยทัศน์ และการปรับตัวและยืดหยุ่นตอการเปลี่ยนแปลง การทำงานเป็นทีม 2) การศึกษาประสิทธิผลของสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษากรุงเทพมหานคร เขต 2 โดยภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด เมื่อพิจารณาเป็นรายด้านและเรียค่าเฉลี่ยจากมากไปน้อย คือ ความสามารถในการพัฒนานักเรียนให้มีทัศนคติทางบวก ความสามารถในการแก้ไข ปัญหาภายในสถานศึกษา ความสามารถในการปรับเปลี่ยนและพัฒนาสถานศึกษา และความสามารถในการผลิตนักเรียนให้มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนสูง 3) การศึกษาภาวะผู้นำเชิงสร้างสรรค์ของผู้บริหารสถานศึกษาที่ส่งผลต่อประสิทธิผลของสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษากรุงเทพมหานคร เขต 2 พบว่า ภาวะผู้นำเชิงสร้างสรรค์ของผู้บริหารสถานศึกษาส่งผลต่อประสิทธิผลของสถานศึกษา มีค่าคงที่เท่ากับ 0.012 เมื่อ พิจารณาเป็นรายด้านและเรียงค่าสัมประสิทธิ์ถดถอย (B) จากมากไปน้อย คือ ค่าสัมประสิทธิ์ถดถอยด้านการมีวิสัยทัศน์ ค่าสัมประสิทธิ์ถดถอยด้านการปรับตัวและยืดหยุ่นต่อการเปลี่ยนแปลง และค่าสัมประสิทธิ์ถดถอยด้านมีความคิดสร้างสรรค์ตามลำดับ ค่าคงที่และค่าสัมประสิทธิถดถอยของภาวะผู้นำเชิงสร้างสรรค์ที่ส่งผลประสิทธิผลของสถานศึกษา สามารถเขียนสมการพยากรณ์ในรูปคะแนนดิบได้ดังนี้

\hat{y} = 0.012 + 0.274 (X2) + 0.419 (X3) + 0.351 (X4)

สรุปผล: ผู้บริหารมีภาวะผู้นำเชิงสร้างสรรค์สูง ส่งผลดีต่อการปรับตัวและการทำงานร่วมกันเป็นทีม ทำให้สถานศึกษาพัฒนาและเติบโตอย่างต่อเนื่อง โดยมีความสามารถในการพัฒนานักเรียนทั้งด้านทัศนคติ การแก้ปัญหา และผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน การบริหารจัดการดีและสามารถตอบสนองการเปลี่ยนแปลงได้เร็ว นำไปสู่ความสำเร็จในการพัฒนาระบบต่างๆ ของสถานศึกษา

เอกสารอ้างอิง

ขวัญฤทัย ภู่สาระ. (2562). ความสัมพันธ์ระหว่างภาวะผู้นำเชิงสร้างสรรค์ของผู้บริหารสถานศึกษากับประสิทธิผลของสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาพระนครศรีอยุธยา เขต 1. วิทยานิพนธ์ปริญญาครุศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนครศรีอยุธยา

ณณัฐ ช่วยงาน. (2565). ภาวะผู้นำเชิงสร้างสรรค์ที่ส่งผลต่อประสิทธิผลในการบริหารสถานศึกษาสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาระยอง เขต 2. วิทยานิพนธ์ปริญญาครุศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยราชภัฏรำไพพรรณี

ณัฐภรณ์ แสงกล้า. (2565). การศึกษาภาวะผู้นำเชิงสร้างสรรค์ของผู้บริหารสถานศึกษาที่ส่งผลต่อประสิทธิผลของโรงเรียนประชาอุทิศ (จันทาบอนุสรณ์) สำนักงานเขตดอนเมือง กรุงเทพมหานคร. สารนิพนธ์ปริญญาศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยนอร์ทกรุงเทพ

ตุลยา พงษ์ทอง. (2566). ปัจจัยที่ส่งผลต่อประสิทธิผลของโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาชลบุรี เขต 3. วิทยานิพนธ์ปริญญาศึกษามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยบูรพา.

เตชินณ์ อินทบํารุง. (2560). ความสัมพันธ์ระหว่างภาวะผู้นําเชิงสร้างสรรค์ของผู้บริหารสถานศึกษากับประสิทธิผลของโรงเรียนตามการรับรู้ของครู สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสุราษฎร์ธานี เขต 2. วิทยานิพนธ์ปริญญาครุศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยราชภัฏสุราษฎร์ธานี

นัฐชา แลบัว และกุลจิรา รักษนคร. (2565). ความสัมพันธ์ระหว่างภาวะผู้นําเชิงสร้างสรรค์ของผู้บริหารสถานศึกษาและประสิทธิผลของสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระบุรี เขต 1. วารสารศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยมหาสารคาม, 17(1), 138-155

บุญชม ศรีสะอาด. (2560). การวิจัยเบื้องต้น (พิมพ์ครั้งที่ 10 ฉบับปรับปรุงใหม่). กรุงเทพฯ: สุวีริยาสาส์น.

วศิณี สุริยวงษ์. (2565). ภาวะผู้นําเชิงสร้างสรรค์ของผู้บริหารสถานศึกษาที่ส่งผลต่อประสิทธิผลของโรงเรียน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษากาฬสินธุ์เขต 1. สารนิพนธ์ปริญญาศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยนอร์ทกรุงเทพ.

ศมพรัตว์ เจ๊ะบ่าว. (2566). ภาวะผู้นำเชิงสร้างสรรค์ของผู้บริหารที่ส่งผลต่อประสิทธิผลของโรงเรียนเอกชนในระบบ สังกัดสำนักงานการศึกษาเอกชนจังหวัดสงขลา. วิทยานิพนธ์ปริญญาศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยหาดใหญ่.

สมจิตร ชูศรีวาส. (2562). ภาวะผู้นําเชิงสร้างสรรค์ของผู้บริหารสถานศึกษาที่ส่งผลต่อประสิทธิผลของโรงเรียน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษากาฬสินธุ์เขต 1. วิทยานิพนธ์ปริญญาครุศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยราชภัฏร้อยเอ็ด.

สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2560). แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2560 – 2579. กรุงเทพมหานคร: พริกหวานกราฟฟิค จำกัด.

สุทธิชัย นาคะอินทร์. (2561). รูปแบบความสัมพันธ์โครงสร้างเชิงเส้นของภาวะผู้นําเชิงสร้างสรรค์ ของผู้บริหารสถานศึกษาที่ส่งผลต่อประสิทธิผลของโรงเรียน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา มัธยมศึกษา เขต 23. วิทยานิพนธ์ปริญญาครุศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร.

เสรี ออไธสง. (2565). ความสัมพันธ์ระหว่างภาวะผู้นำเชิงสร้างสรรค์กับประสิทธิผลของสถานศึกษา สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดชัยภูมิ. วิทยานิพนธ์ปริญญาครุศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยราชภัฏชัยภูมิ.

อารบี ทองศรีนุ่น และจรัส อติวิทยาภรณ์. (2565). ภาวะผู้นำเชิงสร้างสรรค์ของผู้บริหาร ส่งผลต่อประสิทธิผลของสถานศึกษา สังกัดสำนักงาน การศึกษาเอกชน จังหวัดนครศรีธรรมราช. การประชุมหาดใหญ่วิชาการระดับชาติและนานาชาติครั้งที่ 13 (น. 1373 – 1385). มหาวิทยาลัยหาดใหญ่

Harris, A. (2009). Creative Leadership: Developing Future Leaders. Creative Leadership Developing Future Leaders, 23, 9-11. https://doi.org/10.1177/0892020608099076

Hoy, W.K., & Miskel, C.G. (1991). Educational Administration: Theory - Research – Practice 4th ed. Singapore: McGraw – Hill, Inc.

Krejcie, R. V., & Morgan, D. W. (1970). Determining Sample Size for Research Activities. Education and Psychological Measurement. 30, 607-610.

Likert, R. (1967). “The Method of Constructing and Attitude Scale”. In Reading in Fishbeic, M (Ed.), Attitude Theory and Measurement (pp. 90-95). New York: Wiley & Son.

Mott, P.E. (1972). The Characteristic of Effective Organization. New York: Harper and Row

Reid, K. et al. (1988). Towards the Effective School. Oxford: Blackwell.

Robinson, K. (2007). The Principles of creative Leadership. New York: McGraw-Hill

Rolling, J. H. (2016). Creative Leadership. Art Education. 69(2), 4-5.