การพัฒนาระบบฐานข้อมูลภูมิปัญญาผ้าไหมสู่การพัฒนาท้องถิ่นและส่งเสริมการท่องเที่ยว อย่างสร้างสรรค์ในจังหวัดมหาสารคาม

นาวา มาสวนจิก; ปิยะวรรณ ยางคำ; ธีระศักดิ์  เกียงขวา; อมร  โททำ; ธน  สุปัด

doi:10.60027/iarj.2025.286454

ผู้แต่ง

นาวา มาสวนจิก คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม https://orcid.org/0000-0001-8217-8475
ปิยะวรรณ ยางคำ คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม https://orcid.org/0000-0002-7078-1872
ธีระศักดิ์ เกียงขวา คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม https://orcid.org/0000-0003-4641-3743
อมร โททำ คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม https://orcid.org/0000-0003-2467-2904
ธน สุปัด คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม https://orcid.org/0009-0002-1753-794X

DOI:

https://doi.org/10.60027/iarj.2025.286454

คำสำคัญ:

ฐานข้อมูล, ภูมิปัญญาผ้าไหม, การท่องเที่ยวอย่างสร้างสรรค์, มหาสารคาม

บทคัดย่อ

ภูมิหลังและวัตถุประสงค์: ภูมิปัญญาการทอผ้าไหมถือว่าเป็นงานศิลปะและวัฒนธรรมทางภูมิปัญญาที่สำคัญ ตั้งแต่กระบวนการเลี้ยงการปลูกฝ้าย ปลูกหม่อน เลี้ยงไหม การทอผ้า การแปรรูป และได้ถ่ายทอดศิลปะและวัฒนธรรมจากรุ่นสู่รุ่นและมีความแตกต่างกันไปในแต่ละท้องถิ่น การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาและพัฒนาระบบฐานข้อมูลภูมิปัญญาผ้าไหมสู่การพัฒนาท้องถิ่นและส่งเสริมการท่องเที่ยวอย่างสร้างสรรค์ในจังหวัดมหาสารคาม

ระเบียบวิธีการวิจัย: เป็นงานวิจัยแบบผสานวิธี ได้แก่ การวิจัยเชิงคุณภาพ โดยการเก็บรวบรวมข้อมูลจากผู้ผลิตผ้าไหม จำนวน 5 คน และลูกค้า/นักท่องเที่ยว จำนวน 25 คน ใช้แบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้างเป็นเครื่องมือ

ผลการวิจัย: ผู้ให้ข้อมูลให้ความสำคัญกับการพัฒนาระบบฐานข้อมูลภูมิปัญญาผ้าไหมสู่การพัฒนาท้องถิ่นและส่งเสริมการท่องเที่ยวอย่างสร้างสรรค์ในจังหวัดมหาสารคาม ประกอบด้วย ด้านการออกแบบและการจัดรูปแบบ ด้านความพึงพอใจของผู้ใช้บริการ ด้านประสิทธิภาพการใช้งาน ด้านการรับรู้ถึงประโยชน์ ด้านการรับรู้ถึงความง่ายในการใช้งาน ด้านทัศนคติการใช้ระบบ

สรุปผล: การพัฒนาระบบฐานข้อมูลภูมิปัญญาผ้าไหมสู่การพัฒนาท้องถิ่นและส่งเสริมการท่องเที่ยวอย่างสร้างสรรค์ในจังหวัดมหาสารคาม ทำให้ผู้ผลิตผ้าไหม ลูกค้า และนักท่องเที่ยว สามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้ในระดับมาก

เอกสารอ้างอิง

กมลกา แดงสกุล และคณะ. (2564). การพัฒนาระบบสารสนเทศเพื่อจัดการองค์ความรู้ทางวัฒนธรรมท้องถิ่นชุมชนกลุ่มทอผ้า ตราศิลานี ตำบลหนองอ้อ อำเภอหนองวัวซอ จังหวัดอุดรธานีด้วยเว็บแอปพลิเคชัน. วารสารวิชาการวิทยาลัยสันตพล, 7(2), 146-154.

กรมส่งเสริมวัฒนธรรม. (2561). มรดกภูมิปัญญาอีสาน. กรุงเทพ ฯ: สถาบันวัฒนธรรมศึกษากรมส่งเสริมวัฒนธรรม.

กรมส่งเสริมวัฒนธรรม. (2562). มรดกภูมิปัญญาสิ่งทออีสาน. กรุงเทพ ฯ: สถาบันวัฒนธรรมศึกษากรมส่งเสริมวัฒนธรรม.

ชาญชัย ศุภอรรถกร. (2563). การพัฒนาระบบฐานข้อมูล. กรุงเทพฯ: ซัคเซส มีเดีย.

ทวีวรรณ คงมณีชัชวาล. (2562). การพัฒนาระบบสารสนเทศ เพื่อการจัดเก็บข้อมูลภูมิปัญญาชาวบ้านเกี่ยวกับ การทอผ้ากี่กระตุก ชุมชนเปรมฤทัยล็อก 17 กรุงเทพมหานคร. Humanities, Arts and Social Sciences Studies, 12(2), 201-222.

ธนพรรณ ทองโพธิ์ใหญ่. (2563). การเพิ่มมูลค่าผลิตภัณฑ์ผ้าไหมของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนในจังหวัดขอนแก่น. วารสารวิชาการและวิจัย มหาวิทยาลัยภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. 10(3), 215-224.

ปฐม หงส์สุวรรณ และนิ่มนวล จันทรุญ (2560) การจัดการหมู่บ้านทอผ้าอีสานเพื่อพัฒนาเส้นทางการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม เชื่อมโยงระหว่างจังหวัดขอนแก่นและจังหวัดมหาสารคาม. กรุงเทพฯ: สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ และสำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.

วรินทร ซอกหอม และนครินทร์ ชัยแก้ว. (2564). การพัฒนาเว็บไซต์คณะเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร มหาวิทยาลัยพะเยา. วารสาร Mahidol R2R e-Journal, 8(1), 117-129.

ศูนย์สารนิเทศอีสานสิรินธร สำนักวิทยบริการ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม. (2566). ลายผ้าเอกลักษณ์ประจำอำเภอ เมืองมหาสารคาม. Retrieved on 8 July 2023 from https://isancenter.msu.ac.th/?p=1284.

สมศักดิ์ จีวัฒนา และชลิดา ภัทรศรีจิรากุล. (2558).การพัฒนาระบบฐานข้อมูลผ้าไหมทอมือของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนจังหวัดบุรีรัมย์. วารสารวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฏบุรีรัมย์. 10(1), 59-67.

สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2561). ยุทธศาสตร์ชาติ พ.ศ. 2561 - 2580. กรุงเทพฯ: สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.

สำนักงานจังหวัดมหาสารคาม. (2564). แผนพัฒนาจังหวัดมหาสารคาม (พ.ศ. 2566 - 2570). มหาสารคาม: สำนักงานจังหวัดมหาสารคาม.

สำนักงานจังหวัดมหาสารคาม. (2566). ผ้าไหมล้ำเลอค่า มหาสารคาม โครงการเผยแพร่ประชาสัมพันธ์มรดกทางภูมิปัญญา ผ้าไหมล้ำเลอค่า มหาสารคามจังหวัดมหาสารคาม. มหาสารคาม: ลีโอ แลนเซ็ท.

สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2565). แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 13 (พ.ศ. 2566-2570). กรุงเทพฯ: สำนักนายกรัฐมนตรี.

อาริยา หุ่นวงศ์ษา. (2560). การส่งเสริมกลุ่มอาชีพผ้าไหมไทย. วารสารสถาบันวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม. 4(1), 53-64.

Mata-Toledo, R. A., & Cushman, P. K. (2000). Fundamentals of Relational Databases. USA: McGraw-Hill.