แนวทางการพัฒนาทักษะการรู้ดิจิทัลของนักศึกษาวิทยาลัยเทคนิคปราจีนบุรีเพื่อพัฒนาคุณภาพการเรียนรู้
DOI:
https://doi.org/10.60027/iarj.2025.283525คำสำคัญ:
การรู้ดิจิทัล, การพัฒนาทักษะการรู้ดิจิทัลบทคัดย่อ
ภูมิหลังและวัตถุประสงค์: การศึกษาของคนไทยต้องเตรียมรับในเรื่องทักษะการรู้ดิจิทัล ซึ่งจะสร้างคนไทยในชาติให้รองรับการก้าวสู่เศรษฐกิจดิจิทัลและสร้างสรรค์กำลังพลของชาติ สิ่งที่สำคัญคือ ต้องให้คนไทยอยู่กับโลกยุคใหม่ที่ใช้ดิจิทัลได้อย่างมีความสุข การวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงค์ดังต่อไปนี้ 1) เพื่อศึกษาระดับการรู้ดิจิทัลของนักศึกษาวิทยาลัยเทคนิคปราจีนบุรี 2) เพื่อศึกษาแนวทางการพัฒนาทักษะการรู้ดิจิทัลของนักเรียนวิทยาลัยเทคนิคปราจีนบุรี
ระเบียบวิธีการวิจัย: การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงสำรวจ กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยนี้ประกอบด้วย นักศึกษาระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง (ปวส.) รวมจำนวนทั้งสิ้น 157 คน โดยกำหนดขนาดกลุ่มตัวอย่างตามตารางของเครจซี่และมอร์แกน และใช้การสุ่มแบบชั้นภูมิ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยเป็นแบบสอบถามที่มีมาตราส่วนประมาณค่า 5 ระดับ ซึ่งมีค่าดัชนีความสอดคล้องอยู่ระหว่าง 0.60 – 1.00 และค่าความเชื่อมั่นของแบบสอบถามทั้งหมดเท่ากับ 0.83 สำหรับการวิเคราะห์ข้อมูลใช้สถิติ ได้แก่ ความถี่ ร้อยละ ค่าเลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน
ผลการวิจัย: การดำเนินงานตามแนวทางการพัฒนาทักษะการรู้ดิจิทัลของนักศึกษาวิทยาลัยเทคนิคปราจีนบุรีทั้ง 3 องค์ประกอบนั้นทำให้นักศึกษามีค่าเฉลี่ยการรู้ดิจิทัลเพิ่มขึ้น ในภาพรวมนักศึกษาส่วนใหญ่มีระดับการรู้ดิจิทัลในระดับมาก (\bar{x} =3.97) องค์ประกอบที่มีระดับการรู้ดิจิทัลในระดับมากและค่าเฉลี่ยมากที่สุดคือ องค์ประกอบที่ 4 ทักษะการตระหนักรู้ (\bar{x} =4.08) รองลงมาได้แก่ องค์ประกอบที่ 2 ทักษะการคิด อยู่ระดับมาก (\bar{x} =4.07) องค์ประกอบที่ 3 ทักษะการร่วมมืออยู่ในระดับมาก (\bar{x} =3.79) และองค์ประกอบที่ 1 ทักษะการปฏิบัติ อยู่ในระดับปานกลาง (\bar{x} =3.28) ตามลำดับ ควรได้รับการส่งเสริมพัฒนาองค์ประกอบที่อยู่ในระดับปานกลางให้สูงมากยิ่งขึ้นในทุกองค์ประกอบ สถานศึกษาควรมีส่วนร่วมในการพัฒนาการรู้ดิจิทัลของนักศึกษาอย่างจริงจังด้วยการดำเนินการตามแนวทางการพัฒนาต่อไป สถานศึกษาควรสร้างระบบและกลไกการพัฒนานักศึกษาด้านดิจิทัลอย่างจริงจัง เพื่อเร่งกระบวนการในการกระตุ้นและส่งเสริมนักศึกษาเพื่อพัฒนาทักษะการใช้เทคโนโลยีดิจิทัลอย่างมีประสิทธิภาพ การเพิ่มประสิทธิผลของกระบวนการเรียนรู้ในสถานศึกษาให้มากขึ้น โดยควรดำเนินการไปพร้อมกันทั้ง 3 องค์ประกอบเพื่อให้นักศึกษามีทักษะการรู้ดิจิทัลในระดับทั่วไปคือ การใช้ดิจิทัลเพื่อให้เกิดประโยชน์ในชีวิตประจำวัน ทั้งการค้นข้อมูล ธุรกรรม บันเทิง และติดต่อสื่อสาร สามารถประยุกต์ใช้ได้อย่างเหมาะสมตามสถานการณ์และบริบท รวมถึงสามารถแก้ปัญหาประเภทต่างๆ ได้ และการรู้ดิจิทัลในระดับลึก คือ การรู้ดิจิทัลในการทำงาน สร้างสรรค์ สามารถสร้างนวัตกรรม เกิดการเปลี่ยนแปลงมีนัยสำคัญโดยประยุกต์เพื่อพัฒนาการปฏิบัติงานในอาชีพของตนได้
สรุปผล: การเตรียมความพร้อมของการรู้ดิจิทัล สถาบันการศึกษาเป็นแกนสำคัญในการส่งเสริม พัฒนาและให้ความรู้แก่เยาวชนเกี่ยวกับการดำรงอยู่ในโลกดิจิทัลอย่างปลอดภัยและรู้เท่าทันเพื่อให้สังคมเกิดดุลยภาพท่ามกลางกระแสโลกาภิวัตน์ที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว การรู้ดิจิทัลจึงควรรู้จักการใช้สื่อดิจิทัลให้เป็นประโยชน์ทั้งต่อตนเองและส่วนรวมให้มากที่สุด
เอกสารอ้างอิง
กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม สำนักงานคณะกรรมการดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2566). สรุปผลการสำรวจข้อมูลสถานภาพการรู้เท่าทันสื่อสารสนเทศและการเข้าใจดิจิทัลของประเทศไทย พ.ศ.2566 : Media and Information Literacy and Digital Literacy Summary Survey Report Thailand 2023. กรุงเทพฯ : สำนักงานคณะกรรมการดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม.
ธิดา แซ่ชั้น และทัศนีย์ หมอสอน. (2559). การรู้ดิจิทัล : นิยามองค์ประกอบ และสถานการณ์ในปัจจุบัน Digital Literacy : Definition, component and current situation. Journal of Jnformation Science, 34(4), 116-145.
นันท์นิธิ พงศ์โพธิธรรม. (2564). แนวทางการพัฒนาทักษะการรู้ดิจิทัลของบุคลากรสำนักงานเทศบาลนครปากเกร็ด สู่การเป็นนวัตกรผู้ประกอบการสาธารณะในยุคไทยแลนด์ 4.0. วารสารวิชาการ มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนคร. 12(2), 93-110.
นิตยา วงศ์ใหญ่. (2560). แนวทางการพัฒนาทักษะการรู้ดิจทัลของดิจิทัลเนทีฟ. วารสารวิชาการ Veridian E-Journal มหาวิทยาลัยศิลปากร, 10(2), 1630-1642.
บงกช ทองเอี่ยม. (2561). การพัฒนาตัวชี้วัดทักษะการรู้ดิจิทัลของนักศึกษาวิชาชีพครูในมหาวิทยาลัยแบบ ไม่จำกัดรับ. วารสารวิชาการ สถาบันเทคโนโลยีแห่งสุวรรณภูมิ, 4(1), 291-302.
ปิยวรรณ วิเศษสุวรรณภูมิ และ พิทชยา ตั้งพรไพบูลย์. (2566). กรอบความคิดแบบเติบโต : ทักษะที่จำเป็นแห่งโลกยุคพลิกผัน (Growth Mindset: An Essential Skill of VUCA World). Journal of Education Studies, 51(1), 1-12.
พรชนิตว์ ลีนาราช. (2560). ทักษะการรู้ดิจิทัลเพื่อพัฒนาคุณภาพการเรียนรู้. วารสารห้องสมุด, 61(2), 76-92.
วัชราภรณ์ น้อยกรณ์, จันทปภา บริบูรณ์ และนาถลดา บุตรสันติ์. (2562). พฤติกรรมการใช้สื่อสังคมออนไลน์ และการรู้สารสนเทศดิจิทัลของนักศึกษาที่มีความบกพร่องทางการได้ยิน ระดับชั้นปริญญาตรี มหาวิทยาลัยสวนดุสิต. กรุงเทพฯ : คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยสวนดุสิต.
แววตา เตชาทวีวรรณ และอัจศรา ประเสริฐสิน. (2559). การพัฒนาแบบวัดการรู้ดิจิทัลสำหรับนักศึกษาระดับปริญญาตรี. กรุงเทพฯ : ภาควิชาบรรณารักษศาสตร์และสารสนเทศศาสตร์ คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.
สิริวัจนา แก้วผนึก. (2560). รูปแบบการพัฒนามรดกดิจิทัลด้วยกระบวนการเล่าเรื่องดิจิทัลแบบสืบสอนอย่างมีวิจารณญาณ บนเว็บ 3.0 เพื่อส่งเสริมการรู้ดิจิทัลของนิสิตนักศึกษาสารสนเทศศาสตร์ปริญญาบัณฑิต. วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
Martin, A., & Grudziecki, J. (2006). DigEuLit: Concepts and Tools for Digital Literacy Development. Innovation in Teaching and Learning in Information and Computer Sciences, 5(4), 249–267. https://doi.org/10.11120/ital.2006.05040249
Shopova, T. (2014). Digital literacy of students and its improvement at the university. Journal of Efficiency and Responsibility in Education and Science, 7(2), 26-32.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 Interdisciplinary Academic and Research Journal

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ลิขสิทธิ์ในบทความใดๆ ใน Interdisciplinary Academic and Research Journal ยังคงเป็นของผู้เขียนภายใต้ ภายใต้ Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License การอนุญาตให้ใช้ข้อความ เนื้อหา รูปภาพ ฯลฯ ของสิ่งพิมพ์ ผู้ใช้ใดๆ เพื่ออ่าน ดาวน์โหลด คัดลอก แจกจ่าย พิมพ์ ค้นหา หรือลิงก์ไปยังบทความฉบับเต็ม รวบรวมข้อมูลเพื่อจัดทำดัชนี ส่งต่อเป็นข้อมูลไปยังซอฟต์แวร์ หรือใช้เพื่อวัตถุประสงค์ทางกฎหมายอื่นใด แต่ห้ามนำไปใช้ในเชิงพาณิชย์หรือด้วยเจตนาที่จะเป็นประโยชน์ต่อธุรกิจใดๆ





