แนวทางการพัฒนาทักษะการรู้ดิจิทัลของนักศึกษาวิทยาลัยเทคนิคปราจีนบุรีเพื่อพัฒนาคุณภาพการเรียนรู้

ผู้แต่ง

DOI:

https://doi.org/10.60027/iarj.2025.283525

คำสำคัญ:

การรู้ดิจิทัล, การพัฒนาทักษะการรู้ดิจิทัล

บทคัดย่อ

ภูมิหลังและวัตถุประสงค์: การศึกษาของคนไทยต้องเตรียมรับในเรื่องทักษะการรู้ดิจิทัล ซึ่งจะสร้างคนไทยในชาติให้รองรับการก้าวสู่เศรษฐกิจดิจิทัลและสร้างสรรค์กำลังพลของชาติ สิ่งที่สำคัญคือ ต้องให้คนไทยอยู่กับโลกยุคใหม่ที่ใช้ดิจิทัลได้อย่างมีความสุข การวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงค์ดังต่อไปนี้ 1) เพื่อศึกษาระดับการรู้ดิจิทัลของนักศึกษาวิทยาลัยเทคนิคปราจีนบุรี 2) เพื่อศึกษาแนวทางการพัฒนาทักษะการรู้ดิจิทัลของนักเรียนวิทยาลัยเทคนิคปราจีนบุรี

ระเบียบวิธีการวิจัย: การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงสำรวจ กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยนี้ประกอบด้วย นักศึกษาระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง (ปวส.) รวมจำนวนทั้งสิ้น 157 คน โดยกำหนดขนาดกลุ่มตัวอย่างตามตารางของเครจซี่และมอร์แกน และใช้การสุ่มแบบชั้นภูมิ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยเป็นแบบสอบถามที่มีมาตราส่วนประมาณค่า 5 ระดับ ซึ่งมีค่าดัชนีความสอดคล้องอยู่ระหว่าง 0.60 – 1.00 และค่าความเชื่อมั่นของแบบสอบถามทั้งหมดเท่ากับ 0.83 สำหรับการวิเคราะห์ข้อมูลใช้สถิติ ได้แก่ ความถี่ ร้อยละ ค่าเลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน

ผลการวิจัย: การดำเนินงานตามแนวทางการพัฒนาทักษะการรู้ดิจิทัลของนักศึกษาวิทยาลัยเทคนิคปราจีนบุรีทั้ง 3 องค์ประกอบนั้นทำให้นักศึกษามีค่าเฉลี่ยการรู้ดิจิทัลเพิ่มขึ้น ในภาพรวมนักศึกษาส่วนใหญ่มีระดับการรู้ดิจิทัลในระดับมาก (\bar{x} =3.97) องค์ประกอบที่มีระดับการรู้ดิจิทัลในระดับมากและค่าเฉลี่ยมากที่สุดคือ องค์ประกอบที่ 4 ทักษะการตระหนักรู้ (\bar{x} =4.08) รองลงมาได้แก่ องค์ประกอบที่ 2 ทักษะการคิด อยู่ระดับมาก (\bar{x} =4.07) องค์ประกอบที่ 3 ทักษะการร่วมมืออยู่ในระดับมาก (\bar{x} =3.79) และองค์ประกอบที่ 1 ทักษะการปฏิบัติ อยู่ในระดับปานกลาง (\bar{x} =3.28) ตามลำดับ ควรได้รับการส่งเสริมพัฒนาองค์ประกอบที่อยู่ในระดับปานกลางให้สูงมากยิ่งขึ้นในทุกองค์ประกอบ สถานศึกษาควรมีส่วนร่วมในการพัฒนาการรู้ดิจิทัลของนักศึกษาอย่างจริงจังด้วยการดำเนินการตามแนวทางการพัฒนาต่อไป สถานศึกษาควรสร้างระบบและกลไกการพัฒนานักศึกษาด้านดิจิทัลอย่างจริงจัง เพื่อเร่งกระบวนการในการกระตุ้นและส่งเสริมนักศึกษาเพื่อพัฒนาทักษะการใช้เทคโนโลยีดิจิทัลอย่างมีประสิทธิภาพ การเพิ่มประสิทธิผลของกระบวนการเรียนรู้ในสถานศึกษาให้มากขึ้น โดยควรดำเนินการไปพร้อมกันทั้ง 3 องค์ประกอบเพื่อให้นักศึกษามีทักษะการรู้ดิจิทัลในระดับทั่วไปคือ การใช้ดิจิทัลเพื่อให้เกิดประโยชน์ในชีวิตประจำวัน ทั้งการค้นข้อมูล ธุรกรรม บันเทิง และติดต่อสื่อสาร สามารถประยุกต์ใช้ได้อย่างเหมาะสมตามสถานการณ์และบริบท รวมถึงสามารถแก้ปัญหาประเภทต่างๆ ได้ และการรู้ดิจิทัลในระดับลึก คือ การรู้ดิจิทัลในการทำงาน สร้างสรรค์ สามารถสร้างนวัตกรรม เกิดการเปลี่ยนแปลงมีนัยสำคัญโดยประยุกต์เพื่อพัฒนาการปฏิบัติงานในอาชีพของตนได้

สรุปผล: การเตรียมความพร้อมของการรู้ดิจิทัล สถาบันการศึกษาเป็นแกนสำคัญในการส่งเสริม พัฒนาและให้ความรู้แก่เยาวชนเกี่ยวกับการดำรงอยู่ในโลกดิจิทัลอย่างปลอดภัยและรู้เท่าทันเพื่อให้สังคมเกิดดุลยภาพท่ามกลางกระแสโลกาภิวัตน์ที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว การรู้ดิจิทัลจึงควรรู้จักการใช้สื่อดิจิทัลให้เป็นประโยชน์ทั้งต่อตนเองและส่วนรวมให้มากที่สุด

เอกสารอ้างอิง

กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม สำนักงานคณะกรรมการดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2566). สรุปผลการสำรวจข้อมูลสถานภาพการรู้เท่าทันสื่อสารสนเทศและการเข้าใจดิจิทัลของประเทศไทย พ.ศ.2566 : Media and Information Literacy and Digital Literacy Summary Survey Report Thailand 2023. กรุงเทพฯ : สำนักงานคณะกรรมการดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม.

ธิดา แซ่ชั้น และทัศนีย์ หมอสอน. (2559). การรู้ดิจิทัล : นิยามองค์ประกอบ และสถานการณ์ในปัจจุบัน Digital Literacy : Definition, component and current situation. Journal of Jnformation Science, 34(4), 116-145.

นันท์นิธิ พงศ์โพธิธรรม. (2564). แนวทางการพัฒนาทักษะการรู้ดิจิทัลของบุคลากรสำนักงานเทศบาลนครปากเกร็ด สู่การเป็นนวัตกรผู้ประกอบการสาธารณะในยุคไทยแลนด์ 4.0. วารสารวิชาการ มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนคร. 12(2), 93-110.

นิตยา วงศ์ใหญ่. (2560). แนวทางการพัฒนาทักษะการรู้ดิจทัลของดิจิทัลเนทีฟ. วารสารวิชาการ Veridian E-Journal มหาวิทยาลัยศิลปากร, 10(2), 1630-1642.

บงกช ทองเอี่ยม. (2561). การพัฒนาตัวชี้วัดทักษะการรู้ดิจิทัลของนักศึกษาวิชาชีพครูในมหาวิทยาลัยแบบ ไม่จำกัดรับ. วารสารวิชาการ สถาบันเทคโนโลยีแห่งสุวรรณภูมิ, 4(1), 291-302.

ปิยวรรณ วิเศษสุวรรณภูมิ และ พิทชยา ตั้งพรไพบูลย์. (2566). กรอบความคิดแบบเติบโต : ทักษะที่จำเป็นแห่งโลกยุคพลิกผัน (Growth Mindset: An Essential Skill of VUCA World). Journal of Education Studies, 51(1), 1-12.

พรชนิตว์ ลีนาราช. (2560). ทักษะการรู้ดิจิทัลเพื่อพัฒนาคุณภาพการเรียนรู้. วารสารห้องสมุด, 61(2), 76-92.

วัชราภรณ์ น้อยกรณ์, จันทปภา บริบูรณ์ และนาถลดา บุตรสันติ์. (2562). พฤติกรรมการใช้สื่อสังคมออนไลน์ และการรู้สารสนเทศดิจิทัลของนักศึกษาที่มีความบกพร่องทางการได้ยิน ระดับชั้นปริญญาตรี มหาวิทยาลัยสวนดุสิต. กรุงเทพฯ : คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยสวนดุสิต.

แววตา เตชาทวีวรรณ และอัจศรา ประเสริฐสิน. (2559). การพัฒนาแบบวัดการรู้ดิจิทัลสำหรับนักศึกษาระดับปริญญาตรี. กรุงเทพฯ : ภาควิชาบรรณารักษศาสตร์และสารสนเทศศาสตร์ คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.

สิริวัจนา แก้วผนึก. (2560). รูปแบบการพัฒนามรดกดิจิทัลด้วยกระบวนการเล่าเรื่องดิจิทัลแบบสืบสอนอย่างมีวิจารณญาณ บนเว็บ 3.0 เพื่อส่งเสริมการรู้ดิจิทัลของนิสิตนักศึกษาสารสนเทศศาสตร์ปริญญาบัณฑิต. วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

Martin, A., & Grudziecki, J. (2006). DigEuLit: Concepts and Tools for Digital Literacy Development. Innovation in Teaching and Learning in Information and Computer Sciences, 5(4), 249–267. https://doi.org/10.11120/ital.2006.05040249

Shopova, T. (2014). Digital literacy of students and its improvement at the university. Journal of Efficiency and Responsibility in Education and Science, 7(2), 26-32.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-08-06

รูปแบบการอ้างอิง

เครืออนันต์ ส., พันธุ์จึงเจริญ ร. ., แสงนวกิจ ก. . ., & คำนนท์ ศ. . (2025). แนวทางการพัฒนาทักษะการรู้ดิจิทัลของนักศึกษาวิทยาลัยเทคนิคปราจีนบุรีเพื่อพัฒนาคุณภาพการเรียนรู้. Interdisciplinary Academic and Research Journal, 5(5), 37–52. https://doi.org/10.60027/iarj.2025.283525

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิชาการ