การศึกษาการปล่อยก๊าซเรือนกระจกจากพฤติกรรมการเดินทางด้วยยานพาหนะส่วนบุคคลของนิสิตมหาวิทยาลัยราชพฤกษ์
##plugins.themes.bootstrap3.article.sidebar##
##plugins.themes.bootstrap3.article.main##
摘要
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) ศึกษาพฤติกรรมการเดินทางไป-กลับระหว่างมหาวิทยาลัยถึงที่พักของนิสิตมหาวิทยาลัยราชพฤกษ์ วิทยาเขตนนทบุรี และ (2) วิเคราะห์ค่าคาร์บอนฟุตพรินต์และประเมินปริมาณการปล่อยก๊าซเรือนกระจก เป็นการวิจัยเชิงสำรวจ โดยเก็บข้อมูลการใช้ยานพาหนะส่วนบุคคลในการเดินทางไป-กลับระหว่างมหาวิทยาลัยถึงที่พักของนิสิตมหาวิทยาลัย ราชพฤกษ์ วิทยาเขตนนทบุรีในภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2566 ประชากร คือ นิสิตมหาวิทยาลัย ราชพฤกษ์ วิทยาเขตนนทบุรี กลุ่มตัวอย่าง จำนวน 400 คน ด้วยการสุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง เครื่องมือ ที่ใช้ในการวิจัย คือ แบบสอบถาม แบ่งเป็น 2 ส่วน คือ 1) ข้อมูลทั่วไปของผู้ตอบแบบสอบถาม และ 2) ข้อมูลการเดินทาง ได้แก่ ข้อมูลประเภทยานพาหนะ ข้อมูลของเครื่องยนต์ ข้อมูลประเภทเชื้อเพลิง และข้อมูลระยะทาง จากนั้นนำมาคำนวณหาปริมาณการปล่อยก๊าซเรือนกระจกกับค่าสัมประสิทธิ์ การปล่อยก๊าซเรือนกระจก (Emission Factors: EF) และวิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติพื้นฐาน ได้แก่ ผลรวม ค่าร้อยละ และค่าเฉลี่ย
ผลการวิจัยพบว่า การเดินทางโดยรถจักรยานยนต์เป็นยานพาหนะที่นิสิตใช้มากที่สุด ร้อยละ 58.75 รองลงมา คือ รถเก๋ง ร้อยละ 34.75 และรถกระบะ ร้อยละ 6.5 ตามลำดับ ระยะทางการเดินทางไป-กลับระหว่างมหาวิทยาลัยถึงที่พักรวมทั้งสิ้น 15,102.10 กิโลเมตร หรือ 7,551.05 กิโลเมตรต่อเที่ยว มีระยะทางเฉลี่ยเท่ากับ 18.88 กิโลเมตรต่อคนต่อเที่ยว ส่งผลให้เกิดปริมาณการปล่อยก๊าซเรือนกระจกทั้งหมดจากการเดินทางของนิสิตอยู่ที่ 1,511.96 กิโลกรัมคาร์บอนไดออกไซด์เทียบเท่า โดยรถเก๋งปล่อยก๊าซเรือนกระจกมากที่สุด 819.45 กิโลกรัมคาร์บอนไดออกไซด์เทียบเท่า ร้อยละ 54.20 รองลงมา คือ รถจักรยานยนต์ 456.66 กิโลกรัมคาร์บอนไดออกไซด์เทียบเท่า ร้อยละ 30.20 และรถกระบะ 235.85 กิโลกรัมคาร์บอนไดออกไซด์เทียบเท่า ร้อยละ 15.60 ตามลำดับ ทั้งนี้ ปริมาณการปล่อยก๊าซเรือนกระจกต่อจำนวนนิสิต เฉลี่ยเท่ากับ 3.78 กิโลกรัมคาร์บอนไดออกไซด์เทียบเท่าต่อคน ผลกระทบจากการเดินทางถือเป็นหนึ่งในปัจจัยสำคัญที่ชี้ให้เห็นว่าการเดินทางด้วยยานพาหนะส่วนบุคคลในองค์กรมีผลต่อการปล่อยก๊าซเรือนกระจกในสัดส่วนสูง
##plugins.themes.bootstrap3.article.details##
参考
กิตติพงษ์ พิพิธกุล. (2561). คุณภาพเครื่องมือแบบสอบถาม: Validity กับ Reliability ในการวิจัยทางรัฐประศาสนศาสตร์. วารสารวิชาการและวิจัย มหาวิทยาลัยภาคตะวันออกเฉียงเหนือ, 8(2), 104–110.
ตระการ พรมสำลี, & ทัศนีย์ เจียรพสุอนันต์. (2564). รายงานการประชุมทางวิชาการของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ครั้งที่ 59: การประเมินการปล่อยก๊าซเรือนกระจกจากการเดินทางเพื่อการขนส่งที่ยั่งยืนของมหาวิทยาลัยอุบลราชธานี. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.
ประกาศกรมเชื้อเพลิงธรรมชาติ กระทรวงพลังงาน. (2565, 16 สิงหาคม). ประกาศกรมเชื้อเพลิงธรรมชาติ เรื่อง หลักเกณฑ์การรายงานและวิธีการคำนวณปริมาณการปล่อยก๊าซเรือนกระจกจากการประกอบกิจการปิโตรเลียม พ.ศ. 2565. ราชกิจจานุเบกษา, 139(ตอนพิเศษ 188 ง), 30–32.
ภานุพงศ์ พรหมมารัตน์. (2561). การประเมินรอยเท้าคาร์บอนขององค์กร: กรณีศึกษาของภาควิชาวิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อม คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร. Veridian E-Journal, Science and Technology Silpakorn University, 5(3), 116–117.
ภูรี สิรสุนทร, และคณะ. (2562). โครงการประเมินมาตรการส่งเสริมการใช้ยานยนต์ไฟฟ้าต่อการยอมรับของผู้บริโภคและประสิทธิภาพการใช้พลังงานในภาคขนส่ง: รายงานผลการวิจัย. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
วณิชชา แก้วสุวรรณ์. (2564). การประเมินการปลดปล่อยก๊าซเรือนกระจกจากกิจกรรมการแข่งขันเรือพายชิงแชมป์แห่งประเทศไทย (วิทยานิพนธ์วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.
สถาบันการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ สภาอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย. (2566). ความรู้เบื้องต้น การประเมินคาร์บอนฟุตพริ้นท์ขององค์กร. สืบค้นเมื่อ 1 ธันวาคม 2567, จาก https://bit.ly/3EhwD9A
สถาบันพลังงานเพื่ออุตสาหกรรม สภาอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย. (2555). คู่มือแนวทางการประหยัดพลังงานในกิจการขนส่ง. สืบค้นเมื่อ 1 ธันวาคม 2567, จาก https://iie.fti.or.th/?p=3802
สำนักงานจัดการทรัพย์สิน จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. (2563). CHULA Sharing Carpool. สืบค้นเมื่อ 17 เมษายน 2568, จาก https://pmcu.co.th/car-pool/?utm_source=chatgpt.com
สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม. (2558). แผนแม่บทรองรับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ พ.ศ. 2558–2593. สืบค้นเมื่อ 10 ธันวาคม 2567, จาก https://bit.ly/4j6gN0R
สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม. (2566). รายงานสถานการณ์คุณภาพสิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2565. สืบค้นเมื่อ 10 ธันวาคม 2567, จาก https://www.onep.go.th/ebook/soe/soereport2022.pdf
สำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 11 จังหวัดนครศรีธรรมราช. (ม.ป.ป.). การคำนวณขนาดกลุ่มตัวอย่างโดยใช้สูตร Yamane. สืบค้นเมื่อ 1 ธันวาคม 2567, จาก https://hpc11.go.th/me-working-age/yamane/index
องค์การบริหารจัดการก๊าซเรือนกระจก. (2565). ค่าการปล่อยก๊าซเรือนกระจก (Emission Factor) รวบรวมมาจากข้อมูลทุติยภูมิ สำหรับการประเมินคาร์บอนฟุตพริ้นท์ขององค์กร. สืบค้นเมื่อ 10 ธันวาคม 2567, จาก https://bit.ly/4j7zlOc
องค์การบริหารจัดการก๊าซเรือนกระจก. (2567). 1 ปี คนทั่วโลกปล่อยก๊าซเรือนกระจกเท่าไหร่?. สืบค้นเมื่อ 10 ธันวาคม 2567, จาก https://bit.ly/3EguriF
อัญชิสา กาญจนเกตุ, & ลิขิต น้อยจ่ายสิน. (2561). การปล่อยก๊าซเรือนกระจกจากบริการรถโดยสารสาธารณะในเขตเมืองพัทยา จังหวัดชลบุรี: กรณีศึกษารถสองแถว (สีน้ำเงิน). ใน รายงานการประชุมวิชาการนำเสนอผลงานวิจัยระดับชาติ เครือข่ายบัณฑิตศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏภาคเหนือ ครั้งที่ 18 และลำปางวิจัย ครั้งที่ 4. ลำปาง: มหาวิทยาลัยราชภัฏภาคเหนือ.
Roknaldin, A., Kruke, L., Qiao, A., & von Winterfeldt, D. (2025). Reducing carbon emissions from student commuting in higher education. Environment Systems and Decisions, 45(5), 7–8. https://doi.org/10.1007/s10669-025-09876-3 (ถ้ามี DOI)
