การพัฒนาทักษะทางภูมิศาสตร์และผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ในรายวิชาภูมิศาสตร์ โดยใช้การจัดการเรียนรู้แบบงานภาคสนามร่วมกับแบบสืบเสาะหาความรู้ ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เปรียบเทียบทักษะทางภูมิศาสตร์ของนักเรียน ก่อนเรียนและหลังเรียน โดยใช้การจัดการเรียนรู้แบบงานภาคสนามร่วมกับแบบสืบเสาะหาความรู้ 2) เปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียน ก่อนเรียนและหลังเรียน โดยใช้การจัดการเรียนรู้แบบงานภาคสนามร่วมกับแบบสืบเสาะหาความรู้ และ 3) ศึกษาระดับความพึงพอใจของนักเรียน ต่อการจัดการเรียนรู้แบบงานภาคสนามร่วมกับแบบสืบเสาะหาความรู้ กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัย คือ นักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษาพัฒนาการ นนทบุรี จำนวน 30 คน ที่กำลังศึกษาอยู่ในภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2567 ซึ่งได้มาจากการสุ่มหลายขั้นตอน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วย 1) แผนการจัดการเรียนรู้รายวิชาภูมิศาสตร์ โดยใช้การจัดการเรียนรู้แบบงานภาคสนามร่วมกับการเรียนรู้แบบสืบเสาะหาความรู้ 2) แบบวัดทักษะทางภูมิศาสตร์ 3) แบบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน และ 4) แบบสอบถามความพึงพอใจต่อการจัดการเรียนรู้แบบงานภาคสนามร่วมกับแบบสืบเสาะหาความรู้ สถิติที่ใช้ในการวิจัย คือ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการทดสอบค่าที (t-test dependent)
ผลการวิจัยพบว่า 1) นักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 มีทักษะทางภูมิศาสตร์ หลังเรียนโดยใช้การจัดการเรียนรู้แบบงานภาคสนามร่วมกับแบบสืบเสาะหาความรู้สูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 2) นักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน หลังเรียนโดยใช้การจัดการเรียนรู้แบบงานภาคสนามร่วมกับแบบสืบเสาะหาความรู้สูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 และ 3) นักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 มีความพึงพอใจต่อการจัดการเรียนรู้แบบงานภาคสนามร่วมกับแบบสืบเสาะหาความรู้อยู่ในระดับมาก ( = 4.20 และ S.D. = 0.65)
Article Details
เอกสารอ้างอิง
กนก จันทรา. (2561). การรู้เรื่องภูมิศาสตร์ Geo-literacy Learning for our planet ถอดบทเรียนประสบการณ์การจัดการเรียนรู้ภูมิศาสตร์ ในชั้นเรียนที่เสริมสร้างการเรียนรู้เรื่องภูมิศาสตร์. สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
กระทรวงศึกษาธิการ. (2551). หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551. โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทยจำกัด.
ทวี ทองสว่าง. (2527). การสอนภูมิศาสตร์ระดับมัธยมศึกษา. มหาวิทยาลัยรามคำแหง.
ปภาวรา เพ็ชรอินทร์ และ พัชรี ศรีมหาโพธิ์. (2564). การพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนในรายวิชาสังคมศึกษา เรื่อง ภูมิภาคต่าง ๆ ในทวีปเอเชียของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โดยใช้การเรียนรู้แบบสืบเสาะหาความรู้แบบ 5 ขั้น (5E). วารสารครุศาสตร์ คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏนครสวรรค์, 4 (1), 71 – 79.
https://so02.tci-thaijo.org/index.php/edunsrujo/article/view/253819
ปรัชญา รุ่งเรือง และ ศิริพล แสนบุญส่ง. (2565). การพัฒนาทักษะทางภูมิศาสตร์โดยใช้วิธีการสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ ร่วมกับการเรียนรู้เชิงพื้นที่สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่ การศึกษาประถมศึกษาพระนครศรีอยุธยา เขต 1. วารสารบัณฑิตวิทยาลัย พิชญทรรศน์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี, 17 (3), 133 – 143.
https://so02.tci-thaijo.org/index.php/Pitchayatat/article/view/258813
ประนอม เดชชัย. (2536). เสริมทักษะการเรียนการสอนสังคมศึกษา. ภาควิชามัธยมศึกษา คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
ปวันรัตน์ ธัญญะพล และ กัลยา เทียนวงศ์. (2565). ผลการจัดการเรียนรู้วิชาโลกเอเชียตะวันออกเฉียงใต้โดยใช้กระบวนการสืบเสาะทางภูมิศาสตร์ที่มีต่อความสามารถในการคิดเชิงอนาคตของนักเรียนมัธยมศึกษาปีที่ 4 (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยศิลปากร). Silpakorn University Repository : SURE.
https://sure.su.ac.th/xmlui/handle/123456789/26840
พัฒนา พรหมณี, ยุพิน พิทยาวัฒนชัย, และ จีระศักดิ์ ทัพผา. (2563). แนวคิดเกี่ยวกับความพึงพอใจและการสร้างแบบสอบถามความพึงพอใจในงาน. วารสารวิชาการสถาบันอุดมศึกษาเอกชนแห่งประเทศไทย (สสอท.). 26 (1). https://so06.tci-thaijo.org/index.php/apheit-ss/article/view/241557
พิกุล เอกวรางกูร. (2561). เอกสารประกอบการเรียนรายวิชา 01153351 การวัดและประเมินผลการเรียนรู้. [เอกสารไมไดตีพิมพ]. ภาควิชาการศึกษา คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.
มนตรี วงษ์สะพาน. (2563). พื้นฐานการวิจัยทางหลักสูตรและการสอน. ตักสิลาการพิมพ์.
เยาวทิวา นามคุณ. (2562). การวัดและประเมินผลการเรียนรู้. คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏลำปาง.
ราชบัณฑิตยสภา. (2554). พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554. https://dictionary.orst.go.th/
วรเชษฐ แซ่เจีย. (2567). SLC Researcher Diary – Log #01 ว่าด้วย inquiry : ครูเป็นผู้นำการสืบสอบหรือผู้ออกแบบให้สืบสอบ. EDUCA.
https://www.educathai.com/knowledge/articles/695
วันวิสา แย้มกระจ่าง. (2560). การพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนโดยวิธีการสอนแบบภาคสนาม ในรายวิชาการพัฒนาความสามารถของบุคคลและกลุ่ม. วารสารการบริหารการปกครองและนวัตกรรมท้องถิ่น, 1 (3), 51 – 63.
https://so03.tci-thaijo.org/index.php/JLGISRRU/article/view/196863
วิเชียร อินทรสมพันธ์. (2562). เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลเพื่อการวิจัย. โรงพิมพ์ บริษัทสหธรรมิก จำกัด.
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี. (2561). คู่มือการใช้หลักสูตรรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์ ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551. คลังความรู้ SciMath.
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2550). การจัดการเรียนรู้จากแหล่งเรียนรู้. โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย จำกัด.
สำนักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา. (2560ข). ตัวชี้วัดและสาระการเรียนรู้แกนกลาง สาระภูมิศาสตร์ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 และแนวทางการจัดกิจกรรมการเรียนรู้. โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย จำกัด.
สิริพร เกรียงไกรเพชร, ชมชนก เลี้ยงวัณพร, สุรัสวดี อิฐรัตน์, ชูเดช โลศิริ, สุพรรณิกา โกยสิน, พรรณี ชีวินศิริวัฒน์, และ สุธาทิพย์ ชวนะเวสสกุล. (2563). ภูมิศาสตร์เทคนิค. โครงการตำราวิทยาศาสตร์และคณิตศาสตร์มูลนิธิ สอวน. บริษัทด่านสุทธาการพิมพ์ จำกัด.
สุกัญญา เพ็ชรนาค. (2563). การพัฒนากิจกรรมการเรียนรู้แบบสืบเสาะหาความรู้ 5E รายวิชาภูมิศาสตร์ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 (วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม). มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม.
https://fulltext.rmu.ac.th/fulltext/2563/M128383/Pechnak.pdf
อนุรักษ์ สวัสดี. (2561). การพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์การเรียนรู้โดยใช้การสืบเสาะหาความรู้ในวิชาสังคมศึกษาของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 (วิทยานิพนธ์ศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์). มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์.
อุดมลักษม์ กูลศรีโรจน์. (2559). เอกสารประกอบการสอนรายวิชา 01162321 วิธีการสอน (Methods of Teaching). [เอกสารไมไดตีพิมพ]. สาขาวิชาหลักสูตรและการสอน ภาควิชาการศึกษา คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
Artvinli, E. (2012). Integrate geographic skills with active learning in geography: A case of Turkey. Journal of Research and Didactics in Geography (J-READING), 0 (1), 43–50.
http://www.j-reading.org/index.php/geography/article/view/6/6
Das, D. (2014). From classroom to the field and back: Understanding the ways fieldwork empowers geographic learning. HSSE Online, 3 (2), 14–22.
Firomumwe, T. (2019). Experiences out of the classroom: The importance of fieldwork in learning Geography at Secondary School. i-manager’s Journal on School Educational Technology, 14 (3), 16-24. https://doi.org/10.26634/jsch.14.3.15169
Gholam, A. (2019). Inquiry-based learning: Student teachers’ challenges and perceptions. Journal of Inquiry & Action in Education, 10 (2), 112-130.
https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1241559.pdf
Goh, Y. L. E. (2013). Deepening secondary students’ understanding of coastal management at Labrador Park through fieldwork. HSSE Online, 2 (1), 16-27.
Himmetoğlu, İ., Karagöz, M., Türker, A., & Aksoy, B. (2023). Determination of high school students’ awareness of geographical elements with fieldwork: A qualitative research. Bulletin of Educational Studies, 2 (2), 76-90.
https://doi.org/10.61326/bes.v2i2.137
Kent, M., Gilbertson, D. D., & Hunt, C. O. (1997). Fieldwork in geography teaching: A critical review of literature and approaches. Journal of Geography in Higher Education, 21(3), 313–332.
Krathwohl, D. R. (2002). A Revision of Bloom’s Taxonomy: An Overview. Theory into practice, 41 (4), 212-218. https://doi.org/10.1080/03098269786183
Lai, K. C. (1999). Geographical fieldwork as experiential learning: A case study of secondary school field trips in Hong Kong (Doctoral dissertation, Queensland University of Technology). Queensland University of Technology.
https://eprints.qut.edu.au/36614/.
Love, C. (2020). Geo-Inquiry Process : Educator Guide. National Geographic.
https://www.nationalgeographic.org/wp-content/uploads/2023/08/Geo-Inquiry_Educator_Guide_K-2.pdf
Mkhize, T. F., Dube-Xaba, Z., & Zondi, T. A. (2024). Evaluating the implementation and effectiveness of inquiry-based learning to teaching paper-based GIS in secondary schools. E-Journal of Humanities, Arts and Social Sciences, 5(11), 1697–1710.
https://doi.org/10.38159/ehass.20245116
Passon, J., & Schlesinger, J. (2019). Inquiry-Based Learning in Geography. In H. A. Mieg (Ed.), Inquiry-Based Learning – Undergraduate Research (pp. 281–290). Springer.
https://doi.org/10.1007/978-3-030-14223-0_26
Putra, U. S., & Masruri, M. S. (2019). The effect of inquiry method on geography learning result. Advances in Social Science, Education and Humanities Research, 326, 509–512. https://doi.org/10.2991/iccie-18.2019.88
Tenha, J. (2019). The effectiveness of fieldwork in the teaching and learning of geography at Rukariro Secondary School in Zimbabwe. Cross-Currents: An International Peer-Reviewed Journal on Humanities & Social Sciences, 5 (2), 36–42.
https://doi.org/10.36344/ccijhss.2019.v05i02.003
Ünlü, M. (2011). The level of realizing geographical skills in geography lessons. Educational Sciences: Theory & Practice, 11 (4), 2166-2172. https://eric.ed.gov/?id=EJ962693
