Value and Meaning Creation Strategies of Huen Ai Em Woven Textiles: Learning Center for Tai Dam Wisdom in Ban Na Pha Nat, Khao Kaeo Subdistrict, Chiang Khan District, Loei Province
Main Article Content
Abstract
This academic article aims to examine the strategies employed to create value and meaning through handwoven textiles of Huern Ai Em, a local learning center preserving the wisdom of the Tai Dam ethnic group in Ban Na Pa Nat, Khao Kaeo Sub-district, Chiang Khan District, Loei Province. Guided by the concepts of creative folklore and cultural communication, the study utilized a qualitative research methodology. Data were collected from both documents and fieldwork through in-depth interviews and participant observation with five local experts, which was selected who have knowledge in weaving. using structured interview forms and observation guidelines.
The findings reveal that Huern Ai Em, founded by Mrs. Samlan Kromthong, the first weaver and pattern designer of the traditional “Nang Han” motif- is a key center for cultural transmission and identity reinforcement in the Tai dam Community. The strategies use to generate value and meaning in its textile production can be categorized into five dimensions: (1) storytelling and legends, (2) weaving techniques, (3) symbolic patterns, (4) culturally meaningful colors, and (5) cultural tourism and learning activities. These practices reflect the intertwine worldview, beliefs, and way of life of the Tai Dam people, deeply connected to nature. Moreover, they offer a promising foundation for economic and cultural development through the application of creative folklore.
Article Details
References
กร ไพศูนย์. (2565, 1 ตุลาคม). สัมภาษณ์โดย จันทกานต์ บุตรจันทร์ [การบันทึกเสียง]. ผู้ช่วยวิจัย, ศูนย์วัฒนธรรมคนไทดำ บ้านนาป่าหนาด อำเภอเชียงคาน จังหวัดเลย.
กานต์ณรัน สีหมากสุก. (2565). สุนทรียะในลวดลายผ้าซิ่นนางหาญของไทดำในเขตบ้านนาป่าหนาด ตำบลเขาแก้ว อำเภอเชียงคาน จังหวัดเลย. วารสารวิชาการสถาบันพัฒนาพระวิทยากร, 5(1), 266–277. https://so06.tci-thaijo.org/index.php/tmd
สมจา บุตรโยจันโท. (2567, 7 กรกฎาคม). สัมภาษณ์โดย พยุงพร ศรีจันทวงษ์ [การบันทึกเสียง]. นักวิจัย, เฮือนอ้ายเอ็ม: แหล่งเรียนรู้ภูมิปัญญาผ้าทอ บ้านนาป่าหนาด อำเภอเชียงคาน จังหวัดเลย.
ไทยโรจน์ พวงมณี, & อิสริยาภรณ์ ชัยกุหลาบ. (2567). ผ้าซิ่นนางหาญ: ตำนานและอัตลักษณ์ผ้าทอพื้นบ้านของกลุ่มชาติพันธุ์ไทดำ อำเภอเชียงคาน จังหวัดเลย. วารสารวิพิธพัฒนศิลป์ บัณฑิตศึกษา, 4(1), 98–117. https://so02.tci-thaijo.org/index.php
นิวัติ ทองวล. (2559). การผลิตซ้ำอัตลักษณ์ทางวัฒนธรรมของกลุ่มชาติพันธุ์ไทดำ บ้านนาป่าหนาด ตำบลเขาแก้ว อำเภอเชียงคาน จังหวัดเลย. มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา.
ปรมินท์ จารุวร. (2556). ภาพลักษณ์ “หมู่บ้านวัฒนธรรมหนองขาว” จากวิธีคิดในการจัดกิจกรรมท่องเที่ยวในงานประเพณีเทศน์มหาชาติ. วารสารอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 42(2), 133–168.
ประไพ ทองเชิญ. (2548). นี้คือ…ผ้าทอพื้นบ้าน: โครงการวิจัยเชิงปฏิบัติการ การกำหนดมาตรฐานผ้าทอพื้นบ้านเพื่อสิ่งแวดล้อม. วนิดาการพิมพ์.
เพชรตะบอง ไพศูนย์. (2553). การปรับตัวทางวัฒนธรรมของไทดำในกระแสการเปลี่ยนแปลง: กรณีศึกษาเปรียบเทียบไทดำในประเทศไทยและสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว [วิทยานิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิตที่ไม่ได้ตีพิมพ์]. มหาวิทยาลัยราชภัฏเลย.
เพชรตะบอง ไพศูนย์. (2548). หมู่บ้านไทดำ บ้านนาป่าหนาด ตำบลเขาแก้ว อำเภอเชียงคาน จังหวัดเลย. ม.ป.ท.
ภคพล รอบคอบ. (2563). การสื่อสารเพื่อถ่ายทอดภูมิปัญญาและสืบสานการทอผ้าพื้นเมืองของชุมชนบ้านนาป่าหนาด อำเภอเชียงคาน จังหวัดเลย [วิทยานิพนธ์ปริญญาศิลปศาสตรมหาบัณฑิต]. สถาบันพัฒนบริหารศาสตร์. https://repository.nida.ac.th
รัชนี กรมทอง. (2567, 17 กรกฎาคม). สัมภาษณ์โดย พยุงพร ศรีจันทวงษ์ [การบันทึกเสียง]. นักวิจัย, เฮือนอ้ายเอ็ม: แหล่งเรียนรู้ภูมิปัญญาผ้าทอ บ้านนาป่าหนาด อำเภอเชียงคาน จังหวัดเลย.
ศิราพร ณ ถลาง. (2559). คติชนสร้างสรรค์: บทสังเคราะห์และทฤษฎี. ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน).
สงกรานต์ ช้อนเติม. (2567, 30 เมษายน). สัมภาษณ์โดย พยุงพร ศรีจันทวงษ์ [การบันทึกเสียง]. นักวิจัย, ศูนย์วัฒนธรรมคนไทดำบ้านนาป่าหนาด อำเภอเชียงคาน จังหวัดเลย.
สำลาน กรมทอง. (2567, 17 กรกฎาคม). สัมภาษณ์โดย พยุงพร ศรีจันทวงษ์ [การบันทึกเสียง]. นักวิจัย, เฮือนอ้ายเอ็ม: แหล่งเรียนรู้ภูมิปัญญาผ้าทอ บ้านนาป่าหนาด อำเภอเชียงคาน จังหวัดเลย.
สน ศรีตรัง, และคณะ. (2548). ช่างทอร้อยใจเทิดไท้ 72 พรรษา. สยามทองกิจ.
เสาวลักษณ์ อนันตศานต์. (2541). การวิเคราะห์บทบาทที่เป็นแบบฉบับสากลของตัวเอกในวรรณกรรมเรื่องเล่าพื้นบ้าน. ภาควิชาภาษาไทยและภาษาตะวันออก คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง.
สุมิตร ปิติพัฒน์. (2545). ศาสนาและความเชื่อไทดำในสิบสองจุไท สาธารณรัฐสังคมนิยมเวียดนาม. สถาบันไทยคดีศึกษา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
สุรัตน์ อัตตะ. (2556, 15 พฤษภาคม). ผ้าทอพื้นเมือง “ซิ่นลายนางหาญ” อนุรักษ์มรดกภูมิปัญญาไททรงดำ. https://www.komchadluek.net
อคิน ระพีพัฒน์. (2551). วัฒนธรรมคือความหมาย: ทฤษฎีและวิธีวิทยาของคลิฟฟอร์ด เกียร์ซ. ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน).
เฮือนอ้าย เอม. (2567, 12 ตุลาคม). ประวัติผ้าลายนางหาญ. https://www.facebook.com/100063592302218