แนวทางการจัดการภูมิทัศน์วัฒนธรรม ย่านตลาดสามชุก จังหวัดสุพรรณบุรี

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อเป็นแนวทางการจัดการภูมิทัศน์วัฒนธรรมที่เหมาะสมกับ ลักษณะทางกายภาพ สังคม และวัฒนธรรมของย่านตลาดสามชุก โดยวิธีการศึกษารวบรวมข้อมูลทั้งปฐมภูมิ และทุติยภูมิ การสำรวจภาคสนาม และสังเกตการณ์ เพื่อจัดทำฐานข้อมูลภูมิทัศน์วัฒนธรรมด้านกายภาพให้เป็นปัจจุบัน การสัมภาษณ์เชิงลึกผู้ประกอบการถึงประเด็นปัญหาด้านลักษณะทางกายภาพปัจจุบัน และแนวโน้มการเปลี่ยนแปลงในอนาคต สรุปขอบเขตของพื้นที่ศึกษา จากนั้นทำการประเมินคุณค่าทางวัฒนธรรม และสังเคราะห์แนวทางการจัดการพื้นที่ นำเสนอในแบบภาพจำลองเปรียบเทียบก่อน และหลัง การจัดการพื้นที่เพื่อสอบถามความพึงพอใจ และทัศนคติของนักท่องเที่ยวที่มีต่อแนวทางการจัดการภูมิทัศน์วัฒนธรรม และสรุปผลการวิจัย วิธีการเก็บข้อมูลแบบผสมผสานทั้งเชิงปริมาณ และเชิงคุณภาพจากกลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ นักท่องเที่ยว จำนวน 290 คน เครื่องมือที่ใช้คือแบบสอบถาม และแบบสัมภาษณ์เชิงลึกกลุ่มตัวอย่างได้แก่ ผู้ประกอบการภายในตลาดสามชุก จำนวน 5 คน โดยใช้วิธีสุ่มแบบเฉพาะเจาะจง สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และวิธีการวิเคราะห์เชิงพรรณนา ทำให้ทราบว่าพื้นที่ทั้ง 4 พื้นที่ ยังคงคุณค่าทางภูมิทัศน์วัฒนธรรมในหลายๆ ด้าน ผู้วิจัยได้ตระหนักถึงความสำคัญของคุณค่าดังกล่าว จึงเสนอแนวทางเพื่อการจัดการภูมิทัศน์วัฒนธรรมด้านกายภาพ คือ                   (1) แนวทางการจัดการองค์ประกอบทางภูมิทัศน์วัฒนธรรมด้านอาคาร โครงสร้างและวัตถุ (2) แนวทางการจัดการองค์ประกอบทางภูมิทัศน์วัฒนธรรมด้านพื้นที่ทางโบราณคดีหรือประวัติศาสตร์ (3) แนวทางการจัดการองค์ประกอบทางภูมิทัศน์วัฒนธรรมด้านพืชพรรณ (4) แนวทางการจัดการองค์ประกอบทางภูมิทัศน์วัฒนธรรมด้านองค์ประกอบขนาดเล็ก              โดยเสนอให้มีการศึกษาเชิงลึกเพื่อหาแนวทางการดูแลรักษา เพื่อรักษาให้คงสภาพ ส่วนที่เสียหายให้ทำการบูรณะหรือให้ทำการฟื้นฟูในส่วนที่มีการสร้างขึ้นใหม่ที่ไม่สอดคล้องกับบริบทของพื้นที่เดิม และยังสามารถปรับประโยชน์ใช้สอยโดยปรับเปลี่ยนกิจกรรมใหม่เข้าไปในพื้นที่ทางวัฒนธรรม ดังนี้ (1) พื้นที่ถนนเลียบนที ได้แก่ พื้นที่อาคารเรือนแถวไม้เก่าริมแม่น้ำ ทางเดิน         ริมแม่น้ำ แพท่าเรือส่งเก่า ซุ้มประตูป้ายตลาดสามชุก อาคารศาลเจ้าพ่อสามชุก และศาลเจ้า โดยเฉพาะบริเวณต้นกระดังงา อายุร้อยปี (2) พื้นที่ถนนเทศบาลซอย 1 ได้แก่ อาคารเรือนแถวไม้ฉลุลายขนมปังขิง และพื้นที่ด้านหน้าสะพานพรประชา (3) พื้นที่ถนนเทศบาลซอย 2 ได้แก่ พื้นที่ลานต้นโพธิ์ พิพิธภัณฑ์บ้านขุนจำนงจีนารักษ์ โรงแรมอุดมโชค บ้านเถ้าแก่เซ็ง (4) พื้นที่ถนนมิตรสัมพันธ์ ได้แก่ บริเวณอาคารเรือนแถวไม้เก่า ซุ้มประตูป้ายตลาดสามชุก รวมถึงองค์ประกอบขนาดเล็ก ได้แก่ ป้ายร้านค้า ป้ายบอกทาง ป้ายประชาสัมพันธ์ภายในตลาด ซึ่งแนวทางการจัดการภูมิทัศน์วัฒนธรรมด้านกายภาพนี้สอดคล้องกับร่างระเบียบการอนุรักษ์สถาปัตยกรรมในพื้นที่