การสร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์พื้นบ้าน : กรณีศึกษา งานทอเสื่อกกและงานจักสานด้วยคลุ้มในจังหวัดจันทบุรี
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษากระบวนการผลิตเสื่อกกและงานจักสานคลุ้ม เพื่อสร้างแนวทางการสร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์ใหม่ ขอบเขตการวิจัย ได้แก่ ผู้ให้ข้อมูล เป็นชาวบ้านตำบลจันทเขลม อำเภอเขาคิชฌกูฏ จังหวัดจันทบุรี ซึ่งมีผู้นำในชุมชนและผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับการจักสานเสื่อคลุ้ม และชาวบ้านตำบลบางสระเก้า อำเภอแหลมสิงห์ จังหวัดจันทบุรี ที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับการทอเสื่อกก ขอบเขตด้านพื้นที่ คือ ตำบลบางสระเก้า อำเภอแหลมสิงห์ และ ตำบลจันทเขลม อำเภอเขาคิชฌกูฏ จังหวัดจันทบุรี เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสัมภาษณ์ การสนทนากลุ่ม การถอดบทเรียน และการสังเกต นำเสนอแบบพรรณนา ผลการวิจัยพบว่า กระบวนการผลิตเสื่อกกและงานจักสานคลุ้มในจังหวัดจันทบุรี มีความแตกต่างกันทางด้านวัสดุและวิธีการผลิต คือ ด้านการผลิตเสื่อกก ใช้วัสดุหลักสามชนิด คือ เส้นเอ็นไนล่อน เส้นเอ็นปอกระเจา และเส้นกก เป็นพืชที่เพาะปลูกเองในชุมชน โดยชาวบ้านนำมาทอเป็นผืนแล้วตัดเย็บแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ ได้แก่ เสื่อผืน กระเป๋า กล่องใส่ของ ที่รองภาชนะ หมวก รองเท้าแตะ หมอน ตุ๊กตา ส่วนด้านการผลิตงานจักสานคลุ้ม มีวัสดุหลักหนึ่งชนิด คือ เส้นคลุ้ม เป็นพืชที่นำมาจากป่าเรียกว่า“ต้นคลุ้ม” ชาวบ้านนำมาแปรรูปเป็นวัสดุเพื่องานจักสานผลิตภัณฑ์ ได้แก่ เสื่อผืน ชะนาง และชะลอม ด้านแนวทางการสร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์ใหม่พบว่า เสื่อกกทอผืนมีคุณสมบัติที่อ่อนตัวสามารถ ม้วน บิด ดัด โค้งงอ ได้ เส้นคลุ้มมีคุณสมบัติที่ความหนาบางของเส้น สามารถสานขึ้นรูป สานขึ้นลาย มีความโปร่งแสง สร้างผลิตภัณฑ์ใหม่ได้ดังนี้ คือ แจกันเสื่อกก ประติมากรรมเสื่อกก และ โคมไฟจักสานคลุ้ม เป็นผลิตภัณฑ์สำหรับตกแต่งภายในอาคารสถานที่ โดยอาศัยการมีส่วนร่วมของคนในชุมชนช่วยกันหาแนวทางสร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์ใหม่ที่ก่อให้เกิดการสร้างรายได้
Article Details
เอกสารอ้างอิง
Chanaloet, O. (2011). Ngān čhaksān chāo chō̜ng. [Wickerwork of Chong People]. Retvived March 2018, from https://beeonc. wordpress.com/.
Chantaboon M. (2018). Prawat sư̄a somdet. [History of Somdej Mat]. Retvived March 2018, from https://sites.google. com/site/karthaseux/home/prawati-seux-sm-dec.16 March 2018.
Department of Intellectual Property. (2018). Prakāt khōtsanākān rap khưn thabīan sing bong chī thāng phūmisāt. [Notice of registration for geographic Indicators]. Retvived January 2019, from https://www. ipthailand. go.th/images/2284/GI33.pdf.
Inphongphan, S. (1995). Kānsưksā nǣothāng kān songsœ̄m talāt sinkhā hatthakam nai prathēt sưksā chapho̜ kō̜ranī kānčhat nithatsakān mahakam khō̜ngkhwan pī 2538. [Study of guidelines for promoting local handicraft markets A case study of exhibitions Gift Fair Year 1995]. Bangkok : Department of Industrial Promotion.
Komchadluek. (2017). SACICT Chī thitthāng talāt ngān sinlapahatthakam Thai pī 2561. [SACICT Indicatingthe direction of the thai handicraft market in 2018]. Retvived March 2018, from https://www.komchad luek.net /news/pr/306412.
Leesuwan, W. (1999). Sinlapahatthakam phư̄nbān. [Folk arts and crafts. Bangkok]. Ton Aor.
Rotpitakkun, L. (2015). Kān tō̜i ʻot phūmpanyā kān thō̜ sư̄akok dōi kānʻō̜kbǣp læ phatthanā lūatlāi dūai rūpsong rēkhākhanit khō̜ng wisāhakit chumchon prǣrūp sư̄akok bāng phlūang ʻamphœ̄ bān sāng čhangwat prāčhīn burī. [Continuation of Local Wisdom in Weaving Reed Mats by Designing Patterns and Development Based on Geometry at Community Enterprise of Kok Mat Transformation in Bansang District, Prachinburi Province]. Retvived March 2019, from http://human.rru.ac.th/wp-content/up loads/2015/10/laksanapon02.pdf.
Sangchan, N. (2012). Kānʻō̜kbǣp chut khōm fai čhāk ton khlum-khlā phư̄a chai samrap hō̜ng nanglēn. [Lighting series from Klum-Kla Design for living room. (Unpublished master’s thesis)]. Silpskorn University. Bangkok, Thailand.
Suthat, B. (2018). Kānphatthanā sinkhā hatthakam phư̄a songsœ̄m kānthō̜ngthīeo bān thawāi dōi chumchon . [The development of handicraft products for promoting the Ban Tawai Tourism by the community]. Retvived March 2019, from http://tujournals.tu.ac.th/thammasatjournal/detailart.aspx?ArticleID= 2873.
