บทเพลงอีสานสมัยนิยมและปัจจัยที่มีผลต่อความนิยมของบทเพลงอีสานในสังคมไทยปัจจุบัน Isan Popular Song and Factors Affecting Popularity of Isan Song in Thailand.

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาแนวคิด กระบวนการสร้างสรรค์บทเพลงอีสานสมัยนิยม 2) เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อความนิยมของบทเพลงอีสานในสังคมไทยปัจจุบัน โดยกลุ่มเป้าหมาย 3 กลุ่ม คือ กลุ่มคนเขียนเพลง คนผลิตดนตรี นักวิชาการดนตรี นักจัดรายการวิทยุ จำนวน 10 คน กลุ่มศิลปินนักร้อง นักดนตรี จำนวน 10 คน และกลุ่มนักเรียน นักศึกษา ประชาชน จำนวน 30 คน ผู้วิจัยใช้วิธีเลือกแบบเจาะจง ใช้แบบสอบถาม การสัมภาษณ์ การสังเกต เป็นเครื่องมือในการเก็บรวบรวมข้อมูล ทำการวิเคราะห์ข้อมูลแล้วนำเสนอผลการวิจัยโดยวิธีพรรณนาวิเคราะห์

ผลการวิจัยพบว่า 1) แนวคิด การสร้างสรรค์ และองค์ประกอบของบทเพลงอีสาน มีความเป็นเอกลักษณ์ของแนวการประพันธ์เพลง คือการจัดวางท่อนแรกขึ้นต้นบทเพลงต้องโดนใจ มีความน่าสนใจตั้งแต่เริ่มแรก การโปรยหัวข้อคำเป็นความเรียง คือตัวบทนำคำร้องประโยคคำภาษาอีสาน ท่อนสอง คือการขยายความจากท่อนแรก ท่อนสาม คือท่อนแยกซึ่งเปรียบเหมือนท่อนส่งอารมณ์ การใช้คำภาษาไทยให้คุ้มค่าโดยเฉพาะคำใน “ภาษาไทยอีสาน” ทำให้บทเพลงที่สร้างสรรค์เห็นผลชัดเจนขึ้น ท่อนแยกนี้มีความสำคัญมาก เพราะทำให้ผู้ฟังจดจำบทเพลง พร้อมทั้งสอดประสานทำนองลายพื้นบ้านอีสานผสมผสานกับแนวดนตรีสมัยใหม่ที่ไพเราะและสนุกสนาน เนื้อเพลงคมชัดด้วยการเล่าเรื่องเห็นภาพ หรือให้มีรสกลิ่นของบทเพลงเพื่อให้คนฟังเกิดจินตนาการตาม การประหยัดคำไม่วกวนทำให้คนฟังรู้สึกเห็นภาพวิถีชีวิต สังคมอีสานปัจจุบัน ท่อนสุดท้าย มีความสำคัญในแง่ของการรับลูกส่งจากท่อนแยก เพื่อให้งานสมบูรณ์พร้อมจบเรื่องราวประทับใจ หรืออาจสรุปเป็นคำตอบที่ชัดเจน หรือหาคำตอบไม่ได้ต้องทิ้งเป็นคำถามเอาไว้ 2) ปัจจัยที่มีผลต่อความนิยมของบทเพลงอีสานในสังคมไทยปัจจุบัน ที่ปรากฏในยูทูปที่มียอดวิว ตั้งแต่ 1 ล้านวิวขึ้นไป และมีการเผยแพร่ในยูทูปในปัจจุบัน มีการใช้ภาษาอีสานในเนื้อหาของเพลง มีการใช้ดนตรีพื้นบ้านอีสาน และทำนองลายเพลงพื้นบ้านอีสาน ผู้วิจัยได้ข้อมูลจากการสัมภาษณ์ นักแต่งเพลง นักเรียบเรียงดนตรี นักวิชาการด้านดนตรี นักจัดรายการวิทยุ และผู้ฟัง โดยวิเคราะห์ปัจจัยที่มีผลต่อความนิยมของเพลงอีสานสมัยนิยมในสังคมไทยดังต่อไปนี้ อิทธิพลของการสื่อสารที่ทันสมัย ความเป็นเอกลักษณ์ด้านแนวเพลง เอกลักษณ์ความโดดเด่นด้านภาษา เอกลักษณ์ความโดดเด่นของวัฒนธรรมอีสาน เอกลักษณ์ความโดดเด่นของศิลปินอีสาน อุตสาหกรรมเพลง ความโดดเด่นของอีสานร่วมสมัย